Giá trị của đức khiêm nhường

Thứ bảy - 27/08/2022 05:51 956

Chúa Nhật XXII Thường niên C
(Hc 3,17-18.20.28-29; Dt 12,18-19.22-24a; Lc 14,1.7-14)

Kiêu ngạo là một khuynh hướng dường như có sẵn trong con người, chỉ chờ cơ hội để bộc phát. Tội nguyên tổ là một ví dụ điển hình. Vì muốn bằng Thiên Chúa, nên ông bà Ađam Evà đã bất tuân lệnh của Ngài và ăn trái cấm. Hậu quả của tội kiêu ngạo làm cho con người xa cách Thiên Chúa, chịu biết bao đau khổ, và sau cùng phải chết. Để rồi từ đó đến nay, tội này ngày càng gây tác hại khốc liệt trong thế giới con người: chiến tranh, hận thù chồng chất, gia đình ly tán, và điều đó ngăn cản con người đạt tới đích điểm của cuộc đời. Vì thế, phụng vụ lời Chúa Chúa Nhật XXII Thường niên hôm nay, đưa ra cho chúng ta một phương thuốc hiệu nghiệm để chữa bệnh kiêu ngạo, đó là luyện tập để có nhân đức khiêm nhường.

Ngày nay, nói đến việc sống khiêm nhường, nhiều người cho rằng đó là lối sống cổ điển, lạc hậu, vì con người ai cũng muốn thể hiện mình, muốn mình là người vượt trội hơn người khác. Cũng vì thế mà nhiều người thể hiện sự ngông nghênh, ngạo mạn, coi thường người khác. Lối sống và suy nghĩ như thế hoàn toàn ngược với lời mời gọi sống khiêm nhường của Tin Mừng. Tuy nhiên, khiêm nhường không có nghĩa là cù lần, sống khiêm nhường không có nghĩa là sống nhu nhược hèn nhát, sợ sệt, nhưng là chân thành nhìn nhận thật về khả năng, bổn phận của mình và làm việc hết khả năng và trách nhiệm được trao phó. Người khiêm nhường sẽ không lấy kết quả của công việc để cao ngạo, tự hào, tự mãn, nhưng luôn nhìn kết quả công việc như một thành quả Chúa ban cùng với sự cộng tác giúp đỡ của nhiều người. Bởi thế, bài đọc một sách Huấn Ca đã dạy chúng ta rằng: Con ơi, hãy hoàn thành việc của con một cách nhũn nhặn, thì con sẽ được mến yêu hơn người hào phóng. Càng làm lớn, con càng phải tự hạ, như thế, con sẽ được đẹp lòng Đức Chúa. Thiên Chúa được tôn vinh nơi kẻ khiêm nhường” (Hc 3,17-18).

Thật vậy, trong cuộc sống, mọi người thường yêu quý những kẻ sống khiêm nhường và tôn trọng những người xả thân phục vụ cách vô vị lợi. Trái lại, mọi người sẽ chê ghét những kẻ kiêu căng. Dù biết như thế, nhưng cám dỗ tìm kiếm danh vọng địa vị và khoe khoang vẫn đang ảnh hưởng và chi phối rất nhiều người, như bối cảnh trong bài Tin Mừng thánh Luca đã thuật lại. Người Do Thái thời xưa cũng giống người Việt Nam, có quan niệm rằng “một miếng giữa làng bằng một sàng xó bếp”, nên họ tìm kiếm vinh dự, địa vị ở những nơi công cộng. Vì thế, mỗi lần có đám tiệc, họ tranh nhau ngồi lên hàng đầu để thể hiện mình là người có địa vị, được mọi người kính trọng. Do đó, khi đến dự bữa tiệc tại nhà một người thủ lãnh nhóm biệt phái, Đức Giêsu đã thấy khách mời cứ tranh nhau tìm lên bàn danh dự để ngồi. Nhân cơ hội này Ngài nói với họ về tinh thần sống khiêm hạ : “Khi anh được mời đi ăn cưới, thì đừng ngồi vào cỗ nhất, kẻo lỡ có nhân vật nào quan trọng hơn anh cũng được mời, và rồi người đã mời cả anh lẫn nhân vật kia phải đến nói với anh rằng: Xin ông nhường chỗ cho vị này. Trái lại, khi anh được mời, thì hãy vào ngồi chỗ cuối, để cho người đã mời anh phải đến nói: Xin mời ông bạn lên trên cho. Thế là anh sẽ được vinh dự trước mặt mọi người đồng bàn” (Lc 14,8-10).

Thật ra, khi dạy ta về cách chọn chỗ ngồi trong bữa tiệc, Chúa Giêsu không dừng lại ở việc ta phải khôn khéo theo phép xã giao lịch sự tối thiểu. Chúa cũng không nhắm đến việc chỉ ra những tiểu xảo để đạt được sự vinh dự trước mắt mọi người, nhưng Ngài muốn chúng ta cần có thái độ sống khiêm nhường từ bên trong tâm hồn mỗi người. Khiêm nhường không làm giảm phẩm giá của con người, cũng không làm mất sự kính trọng nơi người khác. Người khiêm nhường là người biết chấp nhận sự thật về chính mình trong tương quan rộng mở với Thiên Chúa và với người khác. Họ biết rõ về mình, tức là biết mình là ai, mình có vị trí nào trong tương quan với người khác, mình có nhiệm vụ chức bậc nào trong cộng đoàn để biết cư xử cho đúng mực. Hơn thế nữa, họ ý thức nhìn nhận mình là con cái, là thụ tạo của Thiên Chúa và luôn cần đến Chúa. Họ dám trao phó cả cuộc đời cho Chúa mà không hề cưỡng lại, để cho Chúa gìn giữ và dẫn dắt, như trẻ thơ hoàn toàn cậy dựa vào cha mẹ, để cha mẹ chăm sóc. Và khi chúng ta khiêm nhường đặt mình vào vòng tay của Thiên Chúa như thế, chính Chúa sẽ nâng chúng ta lên và ban cho chúng ta vinh dự của những người thuộc về Chúa, như chính Ngài đã nói: “Ai tôn mình lên sẽ bị hạ xuống ; còn ai hạ mình xuống sẽ được tôn lên” (Lc 14,11).

Kính thưa cộng đoàn phụng vụ! Bài học khiêm nhường, mà lời Chúa nhắc nhở chúng ta hôm nay, sẽ luôn mang tính thời sự “nóng bỏng” đối với mỗi người chúng ta. Vì không ai dám bảo đảm là mình luôn luôn có sẵn một thái độ từ tốn, khiêm nhường trước mặt Chúa và trước mặt đồng loại? Đâu đó trong sâu thẳm tâm hồn ta, cái tư tưởng kiêu căng, tự phụ, tự cao, tự đại có thể xuất đầu lộ diện và chi phối suy nghĩ, hành động của chúng ta bất cứ lúc nào. Vì thế, chúng ta phải luôn đề cao cảnh giác và cố gắng tập luyện khiêm nhường luôn mãi.

Để có thể tập luyện đức khiêm nhường, trước hết ta cần cầu nguyện, cầu nguyện để nhờ ơn Chúa soi sáng, ta biết rõ chính mình và biết mình đang làm việc, hành động vì tình yêu Chúa hay vì những lý do vụ lợi khác. Rồi trong cách đối xử với người khác, chúng ta cần tránh đừng bao giờ nói về mình hay so sánh mình với người khác, cũng đừng bao giờ khinh thường, chê bai, nói hành, nói xấu người khác, mà thay vào đó chúng ta hãy chân thành cố gắng tìm hiểu họ, thông cảm với họ, đánh giá cao những tài năng hay những thành quả của họ. Mặt khác, sự khiêm nhường sẽ giải phóng chúng ta khỏi tình yêu vị kỷ, và hướng chúng ta đến một tình yêu quảng đại, nghĩ đến người khác hơn là bản thân mình. Sự khiêm nhường còn đưa con người đến sự khôn ngoan, đến chân lý và đến một tình yêu đích thực, hoàn hảo. Nhờ đó, chúng ta sẽ cảm nhận được hạnh phúc trong chính mỗi phút giây của cuộc sống, trong mọi hoàn cảnh của cuộc đời.

Lạy Chúa Giêsu, xin cho chúng con biết học nơi Chúa vì Chúa hiền lành và khiêm nhường trong lòng. Amen.

Tác giả: Nhóm Suy Niệm Bùi Chu