Hôm nay - Trang 57

Bài Tin Mừng hôm nay tiếp theo những ngày trước. Sau khi Chúa Giêsu chữa lành một người bất toại bên hồ nước gần Đền thờ Giêrusalem trong ngày Sabát (Ga 5,1-16), những người Do Thái chất vấn Ngài về thẩm quyền thần linh của Ngài và tìm cách giết Ngài, vì Ngài tự xưng mình là Con Thiên Chúa (Ga 5,17-30).

Sẽ rất ‘ngạc nhiên và sững sờ’ khi phụng vụ Lời Chúa hôm nay tiết lộ cho chúng ta đôi điều về mầu nhiệm Thiên Chúa, một mầu nhiệm tình yêu không bao giờ con người có thể hiểu thấu; đó là tình yêu Thiên Chúa dành cho con người và tình yêu Thiên Chúa giữa các ngôi vị của Người.

Có thể nói, ‘nước dẫy đầy, nước chảy tràn lan’ ướt sủng cả phụng vụ Lời Chúa hôm nay. Hình ảnh ‘nước’ đẹp đẽ, ‘nước’ sinh động, ‘nước’ tái sinh từ bài đọc Êzêkiel, Đáp Ca đến Tin Mừng dẫn chúng ta đến sớm với điệp ca phụng vụ Phép Rửa đêm Vọng Phục Sinh, “Tôi đã thấy nước từ bên phải đền thờ chảy ra”.

Lời Chúa hôm nay tiết lộ một mặc khải của Thiên Chúa, đó là lời Người hứa về một ‘trời mới đất mới’, một ‘càn khôn mới’. Trong tiếng Hán, ‘càn’ hoặc ‘kiền’ là trời; ‘khôn’ là đất. Với Chúa Giêsu, lời hứa này nên hiện thực.

Sống là sống với, sống cùng, sống các mối tương quan. Thế mà, với con người, tương quan giữa nó với Thiên Chúa, tương quan giữa người với người xem ra luôn nửa vời, đứt đoạn và thiếu cam kết. Phụng vụ Lời Chúa hôm nay chỉ cho chúng ta con đường tình yêu, cũng là con đường hoàn thiện các mối tương quan ‘đến mức tràn đầy’.

‘Để nên lời ngợi ca’, tựa đề hôm nay có lẽ sẽ gây ngạc nhiên cho không ít người; vì lẽ, rõ ràng cả hai bài đọc phụng vụ Lời Chúa đều nói đến sự cứng lòng. Giêrêmia nói đến sự cứng lòng của một dân không chịu nghe Lời Chúa; Chúa Giêsu ngao ngán trước sự cứng lòng của một số người đòi Ngài dấu lạ, số khác bảo Ngài cậy vào quỷ vương Bêelzebuk mà trừ quỷ.

Các bài đọc hôm nay cho chúng ta thấy sự cứng lòng của con người trước lời của Thiên Chúa. Bài đọc Cựu Ước nói đến sự cứng đầu cứng cổ của dân Israel: Thiên Chúa dẫn đường chỉ lối cho họ được hạnh phúc, nhưng họ đã chẳng nghe theo. Thiên Chúa sai các ngôn sứ đến nhắc nhở họ, nhưng họ vẫn không chịu nghe.

Khuôn vàng thước ngọc, qua Môisen, Thiên Chúa ban cho dân Người, sẽ là chủ đề phụng vụ Lời Chúa hôm nay. Với Chúa Giêsu, ‘Môisen mới’, khuôn vàng thước ngọc đó được kiện toàn nơi chính con người Ngài; từ đó, Ngài trở nên mẫu mực cho tất cả những ai muốn mặc lấy ‘linh hồn mới’ của lề luật mà Ngài kiện toàn; ai nên giống Ngài, sẽ đạt đến ‘đỉnh cao của sự toàn thiện’.

Phụng vụ Lời Chúa hôm nay nói đến nợ nần: người nợ Chúa; người nợ người. Thế nhưng, ‘như một dòng suối phải chảy’, người phải tha cho người, nếu muốn Chúa tha cho mình.

Sẽ rất thú vị khi cùng với các nhân vật của cả hai bài đọc phụng vụ Lời Chúa hôm nay, chúng ta ‘học khát khao’ ‘một Ai đó’ với lời Thánh Vịnh đáp ca, “Linh hồn con khao khát Chúa Trời, là Chúa Trời hằng sống; bao giờ con được đến vào bệ kiến tôn nhan”.

Thật bất ngờ, phụng vụ Lời Chúa Chúa Nhật hôm nay cho thấy một tính cách rất lạ thường nơi Thiên Chúa, Đấng từ bi nhân ái, nổi tiếng “chậm bất bình và rất mực khoan dung”; ấy thế, Người còn là một Thiên Chúa ‘hay ghen’. Thú vị thay! Không chỉ nói rõ ‘điểm yếu’ ‘hay ghen’ của mình, Thiên Chúa còn hành động, Chúa Giêsu đã đánh đuổi những kẻ buôn bán ra khỏi đền thờ, một hành động hiếm hoi vốn có thể được mỹ từ hoá là ‘một cách tiếp cận khắc nghiệt’.

“Chúa là Đấng từ bi nhân hậu”, chân lý ngàn đời Thánh Vịnh đáp ca tuyên xưng, một lần nữa, thể hiện đậm nét tính cách của Thiên Chúa qua các bài đọc hôm nay. Trước lòng từ bi đó, người ta có thể đặt câu hỏi, như vậy “Có công bằng không?”; ‘câu trả lời đúng, đó là một câu hỏi sai’.

Sẽ rất bất ngờ khi hình ảnh ‘Giuse bị bán sang Ai Cập’ và ‘đứa con thừa tự bị tá điền giết chết’ của phụng vụ Lời Chúa hôm nay mang một ý nghĩa lạ lùng, đó là ‘hiến trao sự sống’. Đó là những hình ảnh tiền trưng cho một người con khác, cũng bị bán và bị giết là Giêsu, Con Một Thiên Chúa;

“Thiên Chúa viết thẳng trên những đường cong”. Câu nói nổi tiếng này của Đức Hồng Y Phanxicô Xavier Nguyễn Văn Thuận nói nên ý nghĩa sâu sa của bài Tin mừng hôm nay kể về dụ ngôn những tá điền sát nhân và cách ứng xử của ông chủ trong câu chuyện ấy.

Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu kể dụ ngôn về người giàu có và Ladarô nghèo khó để cho thấy hai hình ảnh đối lập nhau giữa đời này và đời sau.

Thật bất ngờ, Lời Chúa hôm nay nói đến một con đường mang tên “Thập Tự”; ở đó, Giêrêmia hướng lên Thiên Chúa, xin Người giúp ông ‘tìm một lối ra’, ra khỏi vòng vây của những kẻ đang chôn sống ông. Khác với Giêrêmia, trước con đường đó, Chúa Giêsu cũng hướng lên Thiên Chúa để ‘tìm một lối vào’, vào trong kế đồ cứu độ của Cha, dù phải xông vào vòng vây của kẻ giết Ngài.

Các bài đọc hôm nay là hai trong số các bản văn tố cáo thói giả hình mạnh mẽ nhất của Thánh Kinh. Lời lẽ của Isaia cũng như của Chúa Giêsu tuy nhắm đến các thủ lãnh Sôđôma và Gômôra hoặc các luật sĩ và biệt phái, nhưng xem ra cũng đang ngỏ với mỗi người chúng ta trong mọi đấng bậc.