Kinh sư

“Nếu các con không ăn ở công chính hơn các kinh sư và người Pharisêu, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời!”. Paul W. Powell nhận xét, “Sự kiêu ngạo rất tinh tế, đến nỗi, nếu không cẩn thận, với những ‘chủ quan đạo đức’, chúng ta sẽ ‘tự hào về sự khiêm tốn’ của mình.

Giáo huấn mà Chúa Giêsu nói tới hôm nay trước hết nhằm đả kích thái độ tự tôn và trịch thượng của các đầu mục Do Thái giáo thời bấy giờ. Họ là những kinh sư và nhóm biệt phái, những bậc ‘phụ mẫu chi dân’ nắm trọn quyền hành trong sinh hoạt tôn giáo của người Do Thái.

Trong Bài Tin Mừng, nhân câu hỏi của vị kinh sư, một bậc thầy về nghiên cứu và giải thích lề luật, Chúa Giêsu đã tóm gọn tất cả mọi điều luật trong Do Thái giáo thành điều răn quan trọng nhất là mến Chúa và yêu người.

Chúa Giêsu trong bài Tin mừng hôm nay thẳng thừng lên án thói đạo đức giả của những người Pharisêu và nhóm kinh sư bởi vì họ giữ luật hoàn toàn mang hình thức, nệ luật, mù quáng, ích kỷ, khoe khoang, so bì, tính toán:

Người Do Thái đương thời, nhất là các kinh sư, các biệt phái Pharisiêu và một số nhóm về sau đều không tin Đức Giêsu Kitô là Chúa. Họ chỉ cho Ngài là một vị tiên tri nào đó.

Bài Tin Mừng theo thánh Gioan hôm nay thuật lại câu chuyện các Kinh sư và Pharisêu dẫn đến trước mặt Chúa Giêsu một người phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình.

Các kinh sư và pharisiêu mang đến cho Đức Giêsu một phụ nữ bị bắt đang phạm tội ngoại tình để xin Ngài phân xử. Nếu đọc thoáng qua, chúng ta sẽ thấy họ tôn trọng Đức Giêsu và nhờ Ngài phán quyết một vụ án khẩn cấp này.

Để trả lời cho những thắc mắc, những xầm xì của các người Pharisêu và các kinh sư “Ông này đón tiếp phường tội lỗi và ăn uống với chúng”, Chúa Giêsu đã kể ba dụ ngôn: dụ ngôn con chiên đi lạc, dụ ngôn đồng bạc bị đánh mất, và dụ ngôn người cha nhân hậu.

Đọc các sách Tin Mừng, chúng ta thấy Đức Giêsu luôn có cách cư xử rất đặc biệt và khác thường đến nỗi đã làm cho nhiều người Do Thái, nhất là những biệt phái và kinh sư, hết sức ngạc nhiên đến nỗi đã phải xầm xì với nhau:“Ông này tiếp đón phường tội lỗi và ăn uống với chúng”.

Hoạt động rao giảng của Chúa Giêsu ở Capharnaum, miền Bắc Galilê, cùng với những dấu chỉ kỳ diệu đã có một tiếng vang đến Giêrusalem là trung tâm tôn giáo của dân Israel thời đó. Vì thế, các kinh sư từ Giêrusalem xuống để điều tra về Ðức Giêsu, lẽ ra hơn ai hết, họ phải hiểu được những dấu chỉ kỳ diệu này chứng tỏ lòng nhân từ của Chúa đối với con người, vì họ là những người có hiểu biết về Lời Chúa.

Trong buổi đọc kinh Truyền Tin trưa Chúa Nhật 7/11/2021, Đức Thánh Cha mời gọi các tín hữu đề phòng cách sống đạo giả hình của các kinh sư và đề cao bà goá trong bài Tin Mừng Chúa Nhật thứ 32 Thường niên năm B như mẫu gương của một đức tin chân thành và khiêm nhường, dâng hiến với sự tự do và quảng đại.

Tin Mừng Chúa Nhật XXXI thường niên năm B cho thấy lời giáo huấn của Đức Giê-su về hai điều răn hàng đầu trong các giới răn. Đó là yêu mến Thiên Chúa hết lòng hết linh hồn, hết trí khôn và yêu người thân cận như chính mình. Đức Giê-su đã trưng dẫn cho vị kinh sư và những người thuộc nhóm Xa-đốc thấy rằng luật mến Chúa và yêu người đi liền với nhau.

Bài Tin mừng thuật lại cuộc đối thoại giữa Đức Giêsu với các người Pharisêu và các kinh sư về việc ăn chay. Cuộc đối thoại khởi đầu với thắc mắc của hai giới vừa nêu: “Môn đệ ông Gioan năng ăn chay cầu nguyện, môn đệ người Pharisêu cũng thế, còn môn đệ ông thì ăn với uống!” (Lc 5,33).

Trưa Chúa nhật, 29/8/2021, Đức Thánh cha Phanxicô chủ sự buổi đọc kinh Truyền tin với hơn 3.000 tín hữu hành hương tại quảng trường thánh Phêrô. Trong bài huấn dụ ngắn trước khi đọc kinh, Đức Thánh cha diễn giải ý nghĩa bài Tin mừng theo thánh Maccô, phụng vụ Chúa nhật XXII thường niên năm B, thuật lại việc Chúa Giêsu khiển trách một số người Pharisêu và kinh sư coi trọng những nghi lễ bên ngoài.

Sau khi nghe Đức Giêsu loan báo việc Ngài sẽ bị các thượng tế và kinh sư giết chết nhưng ngày thứ ba sẽ sống lại, các tông đồ hoang mang, buồn sầu, nhụt chí. Để củng cố niềm tin cho các ông, bài Tin mừng thuật lại cho chúng ta cảnh Đức Giêsu hiển dung trước mắt các ông Phêrô, Giacôbê và Gioan khi Ngài đưa riêng các ông lên một ngọn núi cao.

Trong Tin Mừng, các cuộc tranh luận giữa Chúa Giêsu với nhóm các kinh sư và luật sĩ luôn tạo cho chúng ta những bất ngờ. Sự bất ngờ đến từ các tình huống Chúa Giêsu có vẻ ở trong tình thế “đuối lý”, nhưng kết thúc cuộc tranh luận ưu thế lại thuộc về Người. Chính những bất ngờ ấy đem lại cho chúng ta cảm giác thú vị.

Trích đoạn Tin mừng hôm nay vẫn là một cuộc đối thoại giữa Đức Giêsu và các kinh sư nhưng có thể xem đây là một phiên điều trần ngược. Tại sao vậy? Thưa là vì trong những lần đối thoại trước, Đức Giêsu đều nằm ở thế thụ động, còn hôm nay, Ngài ở trong thế chủ động, chẳng hạn: