Tự do - Trang 4

William Temple, Tổng giám mục Canterbury đã từng nói, “Khiêm nhường không có nghĩa là suy nghĩ về bản thân mình kém hơn người khác; cũng không có nghĩa là đánh giá thấp về những quà tặng của riêng mình. Nó có nghĩa là tự do không nghĩ về bản thân theo cách này hay cách khác. ‘Ai khiêm nhường, người ấy tự do!’”

Thế giới vẫn nhớ cuộc duyệt binh ngày Quốc Tế Lao Động, 01/5/1990, tại Quảng trường Đỏ Moscova. Thế nhưng, theo sau các đoàn binh chủng, tên lửa, xe tăng là tiếng la ó của đoàn người biểu tình; họ hét vào lễ đài, nơi Mikhail Gorbachev ngồi chủ toạ, “Bánh mì! Tự do! Sự thật!”. Một nhóm tín hữu Chính Thống Giáo đã kiệu một cây Thánh Giá cao gần 3 m với những dải màu.

Anatoli Shcharansky, một người Nga gốc Do Thái, hôn tạm biệt vợ khi cô rời Nga để đến Israel tự do, “Anh sẽ sớm gặp em ở Jérusalem!”. Rốt cuộc, Anatoli cũng bị bắt. Cuộc hội ngộ của hai người không chỉ bị trì hoãn mà có thể không bao giờ xảy ra.

Tại một phiên chợ, không cầm lòng nổi trước một cô bé nô lệ, Abraham Lincoln mua cô về. Cô gái lo sợ nghĩ rằng, ông chủ da màu này, rồi cũng hành hạ mình. Thế nhưng, trên đường đi, Lincoln thì thầm với cô, “Con sẽ được tự do!”. Cô gái không tin vào tai mình, “Ông nói gì? Như vậy, tôi muốn làm gì, nói gì, đi đâu tuỳ ý?”.

Trong cuốn “Les Misérables”, “Những Người Khốn Khổ” của Victor Hugo, Jean Valjean ngồi tù 19 năm vì ăn cắp một ổ bánh mì. Được tự do, người tù cay đắng đến nhà một giám mục tốt bụng, Valjean được một bữa ăn ngon với bộ muỗng nĩa rất quý và một chiếc giường để ngủ qua đêm. Tối đó, Valjean lấy cắp bộ đồ ăn bằng bạc và bị bắt. Cảnh sát giao anh cho vị giám mục, anh đợi điều tồi tệ nhất; thế nhưng, chỉ để nghe nói, “Tôi đã tặng chúng cho anh ta. Và Jean, bạn quên lấy cái chân đèn!”.

Ai trong chúng ta muốn hay chấp nhận đồng hành với một người nào đó trên hành trình tiến tới sự trưởng thành thiêng liêng và tự do nội tâm, người ấy cần phải được cảm hứng bởi một quan niệm tích cực về con người và mở ra giá trị hướng tới sự siêu việt.

Nhà thần học A.W. Tozer viết, “Thánh Kinh công nhận, không đức tin nào không dẫn đến sự vâng lời; Thánh Kinh cũng không công nhận một sự vâng lời nào đó mà không bắt nguồn từ đức tin; đây là hai mặt của một đồng tiền. Về phía Thiên Chúa, Ngài không bao giờ vội vàng; không một hạn định nào buộc Ngài phải làm điều này điều kia, Ngài tự do dự liệu theo cách của Ngài”.

Khi nghe Tin mừng, chúng ta có để ý đến điều ẩn chứa trong đó? Thực ra, đây là một tư tưởng hết sức tinh tế đó là: ân sủng và tự do. Tại sao vậy? Thưa, chính Đức Giêsu đã chân thành xác nhận về vai trò của ân sủng và tự do.

Một sự trùng hợp giàu ý nghĩa khi cả hai bài đọc hôm nay nói đến ‘trói buộc và tháo cởi’, nô lệ và tự do. Ba bạn trẻ thời Đaniel từ chối làm nô lệ cho các thần ngoại; họ bị trói, bị ném vào lò. Kỳ diệu thay! Thiên Chúa cởi trói cho họ. Trong bài Tin Mừng, Chúa Giêsu cũng nói đến nô lệ và tự do, nhưng ở một cấp độ cao hơn, con người bị ‘trói buộc’ bởi tội lỗi và chỉ được ‘tháo cởi’ nhờ “sự thật”.

Cuộc sống con người luôn được bao phủ bởi rất nhiều quy tắc, luật lệ và nguyên lý. Có người bi quan coi các quy tắc, luật lệ như là một chướng ngại, giới hạn tự do. Họ cảm thấy khó chịu khi phải tuân giữ lề luật, nhưng thực ra lề luật nhằm bảo vệ con người.

Bài Tin Mừng hôm nay cho biết “Chúa Giêsu cùng các môn đệ lui về bờ biển”, vì sau khi Chúa chữa cánh tay khô bại cho một bệnh nhân thì nhóm biệt phái và nhóm Hêrôđê tìm cách giết Chúa (Mt 12,5). Chúa rút lui đi như thế không phải để tránh né hay để được an toàn, mà là để tiếp tục sứ vụ loan báo Tin Mừng một cách dễ dàng hơn, tự do hơn, chứ tranh luận mãi với những người hoàn toàn mù quáng chỉ thêm mất thời gian vô ích

Lẽ thường, ai ai cũng muốn được tự do, ai ai cũng nhận ra rằng cuộc sống mất tự do thật sự chẳng còn gì đáng sống nữa, nhưng lời khẳng định chắc nịch ấy dường như không còn đúng với những gì xảy ra trong đoạn Tin mừng mà chúng ta vừa nghe.

Đức tin là hồng ân Thiên Chúa ban và sự đáp trả tự do của con người. Vì thế, tuyên xưng hay chối bỏ Chúa phải là một lựa chọn dứt khoát của con người. Những người đón nhận và tuyên xưng đức tin sẽ được chính Chúa ban ơn để có đủ sức mạnh và sự khôn ngoan để làm chứng trước mặt thiên hạ.

Khi lãnh nhận Bí tích Rửa Tội, chúng ta được tham dự vào  chức vương đế, tư tế và ngôn sứ của Chúa Kitô. Vương đế là “làm chủ”, tư tế là “làm lễ” và ngôn sứ là “làm chứng”. Bài Tin Mừng hôm nay minh chứng cho quyền làm chủ, nghĩa là khi có Chúa Giêsu, các môn đệ của Chúa không còn bị nô lệ nữa, mà có quyền lực trên quỷ thần và mọi quyền lực sự dữ. Khỏi nô lệ cho sự dữ và tự do làm con cái Chúa là niềm vui lớn nhất, niềm vui được ghi danh trên trời.

Giới trẻ ngày nay có phần tự do ngôn luận và tự quyết hơn trong việc tậu trâu - lấy vợ - làm nhà. Dường như gia đình nào cũng có sự bất đồng quan điểm về lối sống và sự lựa chọn giữa cha mẹ và con cái: Vì không muốn ‘cô ả’ này hay không thích việc gì đó, nên người trẻ quyết bảo vệ lập trường dù cha mẹ ra đòn cứng rắn: Không ăn nhời thì ra khỏi nhà, đừng mẹ mẹ con con gì nữa.

Xã hội ngày nay, con người luôn có xu hướng sống tự do và tự lập. Họ tự đặt ra mục đích sống, tự mình trải nghiệm, đối đầu với mọi thử thách và tự mình giải quyết mọi vấn đề. Nhưng con người là hữu thể có giới hạn nên tự thân họ không thể tự định đoạt mọi vấn đề, nhất là những thực tại như: sự sống, đau khổ và cái chết. Trong bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su đã mạc khải cho các môn đệ điều ấy. Ngài nói: “Nếu anh em không trở lại mà nên như trẻ nhỏ, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời”.

Tự do là một trong những quà tặng mà Thượng Đế đã ưu ái ban cho con người. Nhưng sử dụng món quà ấy ra sao để cuộc sống được trở nên viên mãn lại là một thách đố cho chính người sử dụng nó. Vì gắn liền với tự do ấy là  trách nhiệm và hậu quả mà mỗi người chúng ta phải tự gánh lấy.