Khôn ngoan - Trang 3

Ở Hy Lạp cổ đại, Socrates nổi tiếng về sự khôn ngoan. Một ngày nọ, có người đến tìm nhà triết học vĩ đại này mà nói với ông:- Này Socrates, ông có biết những gì tôi vừa nghe về bạn của ông chưa?- Khoan, đợi xíu, Socrates đáp. Trước khi ngài nói với tôi, tôi muốn kiểm tra ông bằng ba cái sàng.

Chúng ta đang sống trong những ngày cuối của năm Phụng Vụ. Phụng vụ đang tiến về ngày kết thúc cũng là hình ảnh diễn tả mỗi người đang tiến về những ngày cuối cùng của cuộc đời là cái chết. Tin Mừng hôm nay Chúa Giêsu mời gọi chúng ta hãy tỉnh thức và sẵn sàng như người đầy tớ trung tín, khôn ngoan, tận tụy chu toàn bổn phận của mình.

Có nhiều quan niệm khác nhau về các giá trị. Mỗi người thường chọn một giá trị riêng làm lý tưởng để theo đuổi. Đối với tác giả sách Khôn ngoan, giá trị cao quí nhất là Đức Khôn Ngoan. Đức Khôn Ngoan hơn mọi giá trị trần thế: “hơn vương trượng, ngai vàng, của cải, trân châu bảo ngọc, vàng bạc châu báu, sức khỏe và sắc đẹp.” Nhờ Đức Khôn Ngoan mà mọi sự tốt lành sẽ đến với tác giả.

Đức Thánh Cha Phanxicô mời gọi các nhà thần học đang qui tụ tại Rôma để thúc đẩy “sự hiểu biết mới về những thách thức đương thời dưới ánh sáng đến từ Sự khôn ngoan của Thập giá”.

Đức Cha Đôminicô Maria Hồ Ngọc Cẩn (1876-1948) là vị Giám mục Việt Nam đầu tiên của Bùi Chu và là người sáng lập Hội Dòng Mân Côi Bùi Chu. Cuộc sống của ngài có rất nhiều ân sủng đặc biệt: tài ba, đức độ, khôn ngoan và thánh thiện.

Sẽ khá bất ngờ khi bảo, phụng vụ Lời Chúa hôm nay nói đến bác ái Kitô giáo, một bác ái với trái tim yêu thương của Chúa Kitô. Trong tình yêu, Phaolô van nài các tín hữu nên thánh; cũng thế, qua dụ ngôn Mười Cô Trinh Nữ, Chúa Giêsu muốn những ai theo Ngài luôn tỉnh thức, để ngọn đèn yêu thương mãi cháy sáng, như “Các cô khôn ngoan đã mang đèn, lại đem ‘dầu đầy bình’”.

Qua đoạn Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dạy chúng ta tỉnh thức và sẵn sàng chờ đợi Chúa đến, qua hai dụ ngôn bổ túc ý nghĩa cho nhau. Dụ ngôn thứ nhất nói về việc Chúa đến bất ngờ như kẻ trộm trong đêm nên người chủ phải sẵn sàng luôn. Dụ ngôn thứ hai kêu gọi chúng ta sẵn sàng như người tôi tớ trung thành và khôn ngoan, luôn chu toàn bổn phận trong lúc chờ đợi chủ trở về.

Bài Tin mừng kể lại một chuyến trở về quê hương của Đức Giêsu. Khi về quê, cũng như mọi người dân đạo đức khác, Ngài đến Hội đường, trung tâm tôn giáo và văn hoá của làng để thờ phượng Chúa. Ngài được đón tiếp, được tôn trọng và được mời giảng dạy, chia sẻ cho mọi người. Khi nghe Ngài giảng, họ sửng sốt về sự khôn ngoan và về quyền năng làm phép lạ của Ngài.

Chúa Giêsu trong Tin mừng hôm nay cất tiếng tạ ơn Thiên Chúa vì kế hoạch nhiệm mầu của Người. Kế hoạch ấy, ý định ấy vượt ra khỏi tầm suy nghĩ và hiểu biết của con người “Lạy Cha là Chúa Tể trời đất, con xin ngợi khen Cha, vì Cha đã giấu không cho bậc khôn ngoan thông thái biết mầu nhiệm Nước Trời, nhưng lại mạc khải cho những người bé mọn. Vâng, vì đó là điều đẹp ý Cha.”

Hiện nay, xem ra ngày càng nhiều người quên lời khuyên khôn ngoan của Henry Ford. Nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày cưới của ông, người ta hỏi ông về bí quyết hạnh phúc và tuổi thọ của hôn nhân; Henry Ford trả lời, “Cũng giống như trong kinh doanh xe hơi, hãy gắn bó với một mô hình!”.

Ngày kia, một chàng trai kiêu hãnh tìm đến Socrates; anh thưa, “Hỡi Socrates vĩ đại, tôi đến với ngài để học sự khôn ngoan!”. Socrates dẫn anh ra tắm ở một dòng sông; bất ngờ, nhà triết học cơ bắp dìm đầu anh xuống nước một hồi lâu; kéo anh lên, ông hỏi, “Anh muốn gì?”; chàng trai thưa, “Khôn ngoan”.

Tuần Thánh đầu tiên, Chúa Giêsu đã vào Giêrusalem như một vị vua, Ngài được chào đón với niềm hân hoan, phấn khích cùng với tình yêu và lòng sùng kính của những kẻ đón tiếp Ngài. Thế nhưng, chưa đầy một tuần sau, Ngài sẽ rời Giêrusalem với cây thập tự trên vai nặng trĩu, vác nó ra ngoài thành và chịu chết. Tại sao? Thưa đó là sự ‘khôn ngoan đích thực’ của Thiên Chúa.

Những ngày đầu năm Tân Sửu này, tôi nhận được khá nhiều lời chúc Tết. Tôi đón nhận tất cả với lòng trân trọng biết ơn. Đến lượt tôi, tôi cũng muốn chúc Tết chính mình. Suy nghĩ và cầu nguyện xong, tôi nói với chính mình một lời chúc đơn sơ: “Xin cầu chúc cho chính mình được khôn ngoan như Chúa muốn”.

Người Pháp có câu tục ngữ: “Mưu sự tại nhân, thành sự tại Thiên”, mọi việc con người dự định làm nhưng quyết định thành công hay không là do Trời ban. Giáo hội là người Mẹ khôn ngoan muốn dạy bảo con cái mình, muốn công việc trong năm mới thuận lợi, may mắn phải cậy dựa vào sự quan phòng của Thiên Chúa, cách cụ thể là vai trò hướng dẫn của Chúa Thánh Thần.

Phấn chấn trong Thánh Thần, Chúa Giêsu cất lên một lời xưng tụng khá bất ngờ, “Con xin ngợi khen Cha vì Cha đã giấu kín, không cho bậc khôn ngoan thông thái biết những điều này, nhưng lại mặc khải cho những người bé mọn”.

Đức tin là hồng ân Thiên Chúa ban và sự đáp trả tự do của con người. Vì thế, tuyên xưng hay chối bỏ Chúa phải là một lựa chọn dứt khoát của con người. Những người đón nhận và tuyên xưng đức tin sẽ được chính Chúa ban ơn để có đủ sức mạnh và sự khôn ngoan để làm chứng trước mặt thiên hạ.

Trước lời rao giảng và các phép lạ Chúa Giêsu đã thực hiện, những người sống đương thời với Ngài có nhiều phản ứng khác nhau: “Mọi người đều tán thành và thán phục những lời hay ý đẹp thốt ra từ miệng Ngài” (Lc 4,22). Một số khác thì sửng sốt và nói:“Bởi đâu ông ta được khôn ngoan và làm được những phép lạ như thế?” (Mt 13,54).