Hoán cải

Như vậy, lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta thực hiện một cam kết hai chiều: thứ nhất, không ngừng hoán cải bản thân ngày càng trở nên nhậy bén nhận ra lời Chúa nói qua những biến cố trong cuộc sống hằng ngày, và mở lòng ra với Thần Khí ban tình yêu và sự sống; thứ hai, nỗ lực loan báo sứ điệp Tin Mừng: “Anh em hãy sám hối...” (x. Mt 3,2), và làm chứng cho niềm hi vọng vào lòng Chúa thương xót. Amen.

Một trong những trang Kinh Thánh thường được đọc trong Mùa Chay là trình thuật về dân thành Ninivê nghe lời rao giảng của ngôn sứ Giôna, họ thay đổi đời sống và được Thiên Chúa tha thứ (Gn 3,1-10). Thế nhưng trọng tâm của sách Giôna không phải là sự sám hối của dân Ninivê mà là sự hoán cải của chính Giôna, người rao giảng ơn sám hối.                

Chúng ta vừa bước vào Mùa Chay, đây là thời gian chuẩn bị cho việc cử hành Lễ Phục Sinh, tưởng niệm cuộc vượt qua từ sự chết đến sự sống của Đức Kitô. Nói cách khác, đây là thời gian mời gọi chúng ta hoán cải, để thực sự được tự do. Nhưng chẳng phải chúng ta đang tự do sao? Nếu không, thì chúng ta là nô lệ của ai và của cái gì?

 Vào Mùa Chay, như là dấu chỉ của hành trình hoán cải và liên đới với những đau khổ của Đức Kitô, chúng ta giữ chay đặc biệt vào Thứ Tư Lễ Tro và Thứ Sáu Tuần Thánh. Ngoài ra, nhiều tín hữu cũng ăn chay, hoặc ít là kiêng thịt vào Thứ Sáu hàng tuần trong Mùa Chay.

Đức Thánh Cha Phanxicô đang hướng đến Năm Thánh 2025 với tư cách là “người lữ hành hy vọng”. Trong Sứ điệp Ngày lễ Giáng sinh “Urbi et Orbi” (một bài diễn từ thường niên “gửi thành Rôma và thế giới”), ngài đã đề cập đến Năm Thánh và bày tỏ hy vọng rằng năm 2024 sẽ là “thời gian chuẩn bị cho Năm Thánh” và là “cơ hội để hoán cải những con tim, từ bỏ chiến tranh và đón nhận hòa bình, cũng như để hân hoan đáp lại tiếng Chúa mời gọi”.

Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế Giới lần thứ 16 vừa kết thúc giai đoạn I tại Rôma, với chủ đề “Hướng đến một Hội Thánh hiệp hành: Hiệp thông – Tham gia – Sứ vụ”. Với chủ đề này, Đức Thánh Cha Phanxicô ước mong và kêu gọi tất cả mọi thành phần Dân Chúa trong Hội Thánh, dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, cùng nhau gặp gỡ, lắng nghe và phân định, để hoán cải và canh tân sứ mạng truyền giáo của mình trong thế giới hôm nay. Ngài còn khẳng định: không có hiệp hành là không có sự hiện diện của Chúa Thánh Thần.

A Khai tâm Kitô giáo là cuộc hành trình mà Thiên Chúa, qua thừa tác vụ của Giáo hội, giới thiệu chúng ta nhận biết đức tin Phục sinh và mở lối cho chúng ta bước vào sự hiệp thông mang chiều kích Ba Ngôi và Giáo Hội.

Đức Thánh cha nói: “Trong Tuần thánh khổ nạn này của Chúa Kitô, chúng ta tưởng niệm cái chết bất công mà Ngài phải chịu, tôi đặc biệt nghĩ đến tất cả các nạn nhân của tội ác chiến tranh, và trong khi mời gọi cầu nguyện cho họ, chúng ta dâng lời khẩn nguyện lên Thiên Chúa, để tâm hồn mọi người hoán cải. Và nhìn lên Đức Mẹ Maria, đứng bên thập giá, tôi nghĩ đến các bà mẹ của các binh sĩ Ucraina và Nga ngã gục trong chiến tranh. Họ là mẹ của những người con bị giết chết.”

Ngày 13/3/2023 là tròn 10 năm ngày Đức Thánh Cha Phanxicô được bầu chọn làm giáo hoàng, kế vị thánh Phêrô lãnh đạo Giáo hội. Trên thực tế, trong quãng thời gian này, đã có rất nhiều vấn đề quan trọng, từ sự hoán cải cá nhân đến chủ nghĩa dân túy, đến sự mong manh của nền dân chủ, cuộc khủng hoảng lạm dụng, và những người bị gạt ra bên lề xã hội,… Tuy nhiên, trong số đó, có một số vấn đề nổi bật và là những ưu tiên rõ ràng hơn, bao quát hơn đối với Đức giáo hoàng Phanxicô.

Sám hối, hoán cải là những hạn từ được nhắc nhiều trong Mùa Vọng. Việc sám hối này vừa giúp chúng ta dọn lòng trí mừng lễ Chúa Giáng Sinh, vừa chuẩn bị tâm hồn sao cho xứng hợp để đón Chúa đến xét xử trần gian. Chúng ta cần phải làm những gì để sẵn sàng cho sự kiện quan trọng ấy?

Ngày 20/07/2020, Bộ Giáo sĩ đã ban hành Huấn thị về việc “hoán cải mục vụ của cộng đồng giáo xứ để phục vụ cho sứ vụ loan báo Tin Mừng của Giáo hội”. Với Huấn thị này, Bộ Giáo sĩ đề ra các dự án khác nhau để cải cách giáo xứ giữa tình trạng thiếu ơn gọi và canh tân sự dấn thân của giáo dân trong việc loan báo Tin Mừng.

Bức tranh Cuộc hoán cải của Thánh Augustino được Fra Angelico phác họa diễn tả một cái nhìn sâu sắc vào đời sống tâm linh của vị Tiến sĩ ân sủng.

Lời mời gọi hoán cải đời sống, tôn sùng trái tim Mẹ và siêng năng lần hạt Mân Côi để cầu nguyện cho chiến tranh sớm chấm dứt, thế giới được hòa bình của Mẹ tại Fatima năm 1917 vẫn còn mang tính thời sự nếu không muốn nói là đang rất khẩn thiết cho thời đại của chúng ta hôm nay.

Mùa Chay là mùa yêu thương, mùa hối cải, mùa chúng ta có nhiều cơ hội hơn để xin lỗi nhau, xin lỗi Chúa. Mùa Chay cũng là mùa của sám hối, hoán cải. Hoán cải là đổi mới tâm hồn.

Trong Chúa Nhật tuần này, công việc huấn luyện người môn đệ lại được tiếp tục. Ở đây, công cuộc huấn luyện nhắm đến việc hoán cải lối suy nghĩ và cách hành động của chúng ta. Có lẽ một trong những bài học khó khăn nhất chứa đựng trong giáo huấn của Chúa Giêsu là tha thứ cho những ai bị coi là kẻ thù của mình, những người đã lỗi phạm đến chúng ta.

Ba nhà đạo sĩ trong câu chuyện Tin Mừng (x. Mt 2,1-12) sẽ chỉ cho chúng ta câu trả lời hoàn hảo: hoán cải là thay đổi lối đi. Thật vậy, sau khi được thỏa mãn khao khát gặp gỡ Vua Dân Do Thái, các ông tiến dâng cho Ngài những gì quý giá nhất và sau đó đã đi lối khác mà trở về quê hương mình (x. Mt 2,12).

Thông thường, khi nghĩ đến hoán cải, sám hối, ăn năn… chúng ta nghĩ ngay đến Mùa Chay. Điều này không có gì không đúng, vì quả thực đặc nét của Mùa Chay là hoán cải, trở về, đổi mới đời sống.