Thánh Phanxico Đỗ Văn Chiểu

Thứ hai - 12/06/2023 00:20 648

THẦY GIẢNG (1797 – 1838)

NGÀY TỬ ĐẠO: 26 THÁNG 6

Thánh Phanxicô Đỗ Văn Chiểu sinh năm 1797 tại họ Trung Lễ, giáo xứ Liên Thủy, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định (Nay thuộc giáo xứ Liên Thủy, giáo phận Bùi Chu), đi tu ngay từ thời niên thiếu. Sau 4 năm chủng viện, thầy Chiểu lên bậc thầy giảng và trở thành công sự viên của Đức Cha Thánh Minh (Domingo Henares), cho tới khi cùng bị bắt và cùng tử đạo với Đức Cha.

Sau khi thoát khỏi cuộc vây bắt của quan quân ngày 27 tháng 5 năm 1838 tại giáo xứ Kiên Lao và trong cuộc vây bắt này, Đức Cha Y (Ignacio Delgado) bị bắt, thầy Chiểu và Đức Cha Minh tìm đường ra bờ biển, xuống thuyền để đi sang Hải Dương. Dọc đường đi, hai cha con vào trốn tạm tại nhà ông Nghiêm gần họ Hà Quang, xứ Trung Thành, sau qua làng Quần Anh và Xương Điền. Một ngư phủ ngoại giáo nhận cho hai vị trú ngụ và hứa che giấu cẩn thận. Ai ngờ, ngày 09 tháng 6 năm 1838, chính người đó đi tố giác với quan, nên hai vị đã bị bắt.

Hai vị bị nhốt 2 ngày ở phủ Xuân Trường rồi bị giải lên tỉnh Nam Định. Đức Cha Minh bị nhốt trong cũi, còn thầy Chiểu đeo gông nặng đi theo. Tới cổng thành, mặc dù phải mang gông nặng và bị lính quất roi tàn nhẫn, thầy Chiểu vẫn cố gắng cúi xuống cầm lấy Thánh Giá đặt dưới đất, đưa lên hôn kính và chờ cho cũi của Đức Cha đi qua mới đặt Thánh Giá vào chỗ cũ rồi bước theo.

Sau khi tra vấn Đức Cha Y và Đức Cha Minh (Đức Cha Y đã bị bắt trước đó), đến lượt thầy, các quan bảo thầy bước qua Thánh Giá. Nếu thầy bước qua sẽ được tha về, còn nếu bất tuân sẽ bị xử tử. Thầy Chiểu trả lời: «Đức Chúa Trời là Chúa thật, là căn nguyên vạn vật, mọi người phải tôn thờ và kính mến Ngài. Vì thế, tôi không dám bước qua Thánh Gíá, chắc chắn tôi không làm điều đó». Thấy khuyên dụ không được, quan sai lính trói tay chân thầy vào cọc rồi đánh 30 roi, nhưng thầy vẫn không nao núng. Quan truyền xích tay chân thầy lại và đưa vào ngục.

Ngày 12 tháng 6 năm 1838, các quan đệ trình lên triều đình bản án xử trảm Đức Cha Minh và thầy Chiểu. Đúng một tuần sau, hai bản án được vua châu phê và ra lệnh phải thi hành ngay. Tuy nhiên, hai chứng nhân anh dũng của Chúa phải chờ tới ngày 26 tháng 6.

Trong thời gian chờ đợi, thầy Chiểu phải qua nhiều thử thách, đòn vọt và chịu đói khát. Hôm trước ngày xử án, thầy Chiểu còn phải đối phó với những lời dụ dỗ của các quan. Lính dẫn thầy ra công đường, quan đọc bản án và nói nếu thầy đạp lên Thánh Giá, thầy sẽ được tha ngay. Thầy Chiểu bình tĩnh và mạnh dạn trả lời: «Khi quan nằm nghỉ, quan có bằng lòng để cho người con của quan đạp lên mình quan không ? Huống hồ Thiên Chúa là Chúa Trời đất, mọi người phải tôn thờ, làm sao tôi dám bước qua ảnh của Chúa tôi đượ».

Trước những lời khẳng khái này, các quan nổi giận nói thầy xấc láo. Một số đòi xử tử ngay, nhưng một số muốn để công việc đến ngày hôm sau vì trời đã muộn. Họ truyền cho lính đánh đòn thầy rồi tống ngục. Lính ra tay đánh đập thầy tàn nhẫn đến độ thầy ngất xỉu, họ khiêng thầy vào ngục thất.

Ngày 26 tháng 6 năm 1838, các quan thi hành bản án xử Đức Cha Minh và thầy Chiểu. Một lần nữa, các quan lại tỏ ra thương hại thầy và khuyên thầy bỏ đạo để được tha. Tuy nhiên, thầy quyết tâm theo Đức Cha và giữ vững lòng trung thành với Chúa. Quan tức giận ra lệnh đánh thầy một trận tàn ác và dã man trước khi đem đi xử. Ra pháp trường, thầy đi theo sau cũi nhốt Đức Cha Minh. Cổ thầy đeo gông kèm với hai sợi xích dài nặng nối từ gông xuống tới bàn chân, khiến thầy phải lê bước một cách vất vả như Chúa vác Thánh Giá lên núi Sọ. Dẫu thế mặc lòng, nét mặt thầy vẫn bình thản và tươi vui.

Tại pháp trường Bảy Mẫu, Đức Cha Minh xin cho thầy Chiểu được xử trước để ngài chứng kiến sự toàn thắng của thầy. Thầy Chiểu cũng đồng ý xin quan: «Bẩm quan, từ bé tôi đã nhận vị này làm cha tôi, người đã dưỡng dục tôi. Nếu tôi nên thân nên người, cũng là nhờ công ơn của cha tôi đây. Nay tôi không biết lấy gì đáp đền, vậy xin quan cho tôi được quay về phía cha tôi, quan chém đầu tôi trước để cha tôi biết tôi hoàn toàn nghe lời người răn dạy». Thầy lãnh nhập phép Giải Tội, kêu tên Chúa ba lần và nguyện rằng: «Lạy Chúa, con xin phó thác linh hồn con trong tay Chúa».

Lý hình chém thầy một nhát trúng vào dây xích nơi cổ, hắn phải chém tới nhát thứ ba đầu mới lìa khỏi cổ, rồi tung đầu thầy lên 3 lần và trao cho Đức Cha Minh. Đức Cha kính cẩn đỡ lấy báu vật chiến thắng này và dâng lên Thiên Chúa. Xác thầy được chôn tại pháp trường theo lệnh của quan, đến sau được đưa về an táng tại họ Trung Lễ quê hương của thầy.

Đức Giáo Hoàng Lêô XIII đã tôn phong thầy Phanxicô Đỗ Văn Chiểu lên hàng Chân Phước ngày 7 tháng 5 năm 1900 và Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã tôn phong thầy lên bậc Hiển Thánh ngày 19 tháng 6 năm 1988.

Tác giả: TGM Bùi Chu

Tags: xuân trường, trung lễ