Lễ đầu dòng năm nay có gì khác?

Thứ bảy - 07/08/2021 00:19 2783

Vào ngày mồng 8 tháng 8 dương lịch hằng năm, giáo dân Bùi Chu quen gọi là Lễ kính thánh Tổ phụ Đaminh, đấng sáng lập Dòng Anh Em Giảng Thuyết (Ordo Praedicatorum, viết tắt là OP, quen gọi là dòng Đaminh) mà giáo phận nhận làm quan thầy đệ nhị. Tập tục này có lẽ đã có từ khi các cha dòng Đaminh đến Bùi Chu và cũng do các cố Tây Ban Nha thời ấy dịch nôm na là “Lễ đầu dòng”. Danh từ này còn truyền tụng và tuân giữ đến ngày nay. Tuy nhiên, sử liệu có được sớm nhất về Lễ đầu dòng được tìm thấy trong Sử ký Địa phận Trung là năm 1844 [1]. Việc tổ chức trọng thể lễ Thánh Đaminh vẫn được duy trì cho đến ngày nay tại Bùi Chu mặc dù phải trải qua bao thăng trầm lịch sử, lúc thuận lợi cũng như khi khó khăn.

Sở dĩ như thế vì Giáo phận Bùi Chu có liên hệ đặc biệt đến dòng Đaminh, nhất là từ năm 1757, khi Toà Thánh quyết định trao hẳn khu vực này cho các thừa sai dòng Đaminh, tỉnh dòng Rất Thánh Mân Côi Manila coi sóc. Từ đó đến năm 1936, lần lượt 14 đời các Đức cha dòng Đaminh đã tận tuỵ chăn dắt và gắn bó mật thiết với đàn chiên, nhất là những tháng ngày chịu cơn bách hại đạo khốc liệt, trong đó có 6 Giám mục đã được phúc tử đạo.

Riêng về danh xưng thánh Đaminh, ngày trước giáo dân Việt Nam đã phiên âm tên thánh Dominique (1170-1221) là Du-minh-gô, rồi sau là Đôminicô. Đức cha Hồ Ngọc Cẩn (1876-1948), vị giám mục bản quốc tiên khởi của Giáo phận Bùi Chu, phiên âm lại là Đaminh [2]. Tên này mang âm điệu Việt Nam và dễ nhớ, cho nên tên thánh Đaminh được phổ biến rộng rãi.

Đã thành truyền thống “đến hẹn lại lên”, vào ngày lễ Cha Thánh Đaminh, hàng ngàn giáo dân Bùi Chu từ khắp mọi miền tổ quốc nô nức, lũ lượt tụ họp về khu vực nhà thờ Chính toà và Toà giám mục để mừng lễ quan thầy. Trong ký ức của nhiều người, cứ đến ngày “đi lễ Bùi” là lại khăn gói quả mướp, cơm nắm muối vừng “vui mừng trẩy lên đền thánh Chúa” để gia tăng lòng đạo đức, củng cố đức tin cho vững vàng và lưu giữ nền nếp tốt đẹp của tiền nhân. Dù thời tiết có nắng nóng khắc nghiệt hay mưa gió bão bùng cũng không cản ngăn những bước chân của bà con giáo hữu khao khát rủ nhau về mừng đại lễ. Quả đúng như lời nhận xét của Đức Hồng y Roger Etchegaray (1922-2019), nguyên Chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hoà bình trong một chuyến thăm viếng Giáo phận: “Giáo dân Bùi Chu không sợ nóng, không sợ mưa, tất cả vì lòng mến Chúa”. Lễ đầu dòng đã trở thành nét đẹp văn hoá quý giá trong đời sống đạo của người Bùi Chu, ăn sâu vào tiềm thức của nhiều thế hệ, biểu hiện cho đức tin sống động nơi mảnh đất được vinh dự đón nhận Tin Mừng đầu tiên tại Việt Nam.

Mỗi dịp Lễ đầu dòng, con cái Bùi Chu lại có thời gian ôn lại trang lịch sử hào hùng của Giáo phận mà dâng lời tạ ơn Thiên Chúa, noi gương bắt chước các nhân đức của Cha Thánh quan thầy và nhắc nhớ công ơn của các vị thừa sai dòng Đaminh đã từ bỏ những tiện nghi tại quê nhà mà đến Việt Nam giảng đạo, đem Tin Mừng cứu rỗi cho người dân đất Việt.

Năm ngoái, do hoàn cảnh đại dịch Covid-19, Thánh lễ mừng kính Cha Thánh Đaminh chỉ diễn ra ở cấp giáo xứ chứ không tổ chức cấp giáo phận. Nhiều con dân Bùi Chu như cảm thấy thiêu thiếu một điều gì đó khi không được hành hương cầu nguyện nơi trung tâm Giáo phận. Rất nhiều người tỏ ra tiếc nuối cho một truyền thống tốt đẹp bị gián đoạn. Tuy vậy, vì trách nhiệm với cộng đồng, vì sự an toàn cho mọi người và thiện chí chung tay góp phần phòng chống dịch nên mọi người đều tích cực đón nhận. Thế nhưng, dịch bệnh không làm cho người tín hữu Bùi Chu cảm thấy xa cách Thiên Chúa và không cản ngăn lòng mộ mến đối với Cha Thánh quan thầy.

Năm nay, dịch bệnh vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp trên thế giới và ngay tại Việt Nam. Trong bối cảnh các sinh hoạt tôn giáo bị tạm ngưng và việc tham dự Thánh lễ cũng bị hạn chế, Đại lễ mừng kính Cha Thánh Đaminh, quan thầy Giáo phận Bùi Chu, sẽ được tổ chức cách đơn giản vào hồi 05 giờ sáng Chúa Nhật, ngày 08/8/2021 tại Nhà nguyện Toà Giám mục Bùi Chu. Đức cha Tôma Vũ Đình Hiệu chủ tế, cha chính Giáo phận và một số cha tại Toà Giám mục đồng tế và một số đại diện các thành phần dân Chúa trong giáo phận tham dự. Ban Truyền thông Giáo phận sẽ truyền hình trực tiếp Thánh lễ để cộng đoàn có thể hiệp thông. Quý vị có thể tham dự Thánh lễ trực tuyến trên Website Giáo phận Bùi Chu: http://gpbuichu.org, trên trang Youtube tại địa chỉ https://wwwyoutube.com/channel hoặc fanpage Giáo phận Bùi Chu theo địa chỉ https://www.facebook.com/giaophanbuichu.

[1] CHA CHÍNH TRINH (FR. MANUEL MORENO, OP), Sử ký Địa phận Trung, Phú Nhai đường, 1916, tr. 68.
[2] Lm. TRẦN ĐỨC HUYNH, Lịch sử địa phận Bùi Chu, Hội Ái hữu Bùi Chu tại Hoa Kỳ, 2000, tr. 161.

Tác giả: BTT giáo phận BC