Chân dung các thánh Tử Đạo tại Việt Nam

Thứ hai - 25/06/2018 19:18 4204

Nhân dịp khai mạc Năm Thánh kỷ niệm 30 năm phong hiển thánh cho các thánh Tử Đạo tại Việt Nam, chúng ta cùng nhau chiêm ngưỡng chân dung các ngài qua tư thế, nét mặt và ánh mắt của các ngài.

1. Lòng anh dũng hào hùng

Lòng anh dũng của các chứng nhân tử đạo đã được tô điểm thêm bằng sự kiên trì theo năm tháng. Các ngài đã chấp nhận bản án, và bình tĩnh chờ đợi, không một ai quên sinh tự kết liễu đời mình. Một phụ nữ ngoại giáo tặng linh mục Gioan Đạt lọ độc dược để khỏi kéo dài những ngày bị tra tấn khổ đau; một viên quan yêu cầu đức cha Delgado Y uống thuốc độc theo kiểu những người "quân tử" Đông Phương thường làm, nhưng các ngài lại dùng chính cơ hội ấy trình bày quan điểm Giáo hội về sự sống con người.

Ông Năm Thuông bị án lưu đày xuống Vĩnh Long. Sau nhiều ngày đi bộ mệt nhọc, ông không chịu dừng lại ở Sài Gòn, cương quyết đi trọn hành trình đến tận nơi bản án qui định. Và rồi vừa đến Vĩnh Long, ông đã kiệt sức, trút hơi thở cuối cùng.

Chí khí bà thánh Đê (Lê thị Thành), vị thánh nữ Việt Nam duy nhất, cũng không thua kém các bậc nam nhi. Quan quân cho cột các ống tay áo rồi bỏ rắn vào trong người, bà vẫn bình tĩnh đứng yên không nhúc nhích, không sợ hãi. Con cái vào tù thăm, khóc lóc khi thấy thân thể mẹ bầm tím, áo bê bết những vết máu, bà mỉm cười an ủi: "Sao con lại buồn, mẹ mặc áo hoa hồng đấy con ạ". Bà coi những vết máu như vòng hoa khoác lên cổ người chiến sĩ thắng trận trở về.

2. Lòng bao dung thứ tha

Nếu lòng anh dũng giúp các vị tử đạo bình thản đón nhận cái chết không run rẩy, không quỵ lụy khóc than, thì lòng bao dung thứ tha mới là đặc tính phân biệt vị tử đạo với những vị anh hùng vì lý do khác.

Các tín hữu chỉ thực sự chết vì đạo nếu biểu lộ được tình yêu, lòng nhân ái, sự bao dung của Tin Mừng. Mặc dù các vị tử đạo không đồng ý với bản án bất công của triều đình, nhưng như Đức Giêsu trên thánh giá vẫn cầu nguyện cho quân lính giết hại mình, các chứng nhân tử đạo vẫn tiếp tục yêu thương vua quan và chính những người hành xử mình.

Ông Lê Văn Phụng tại pháp trường nhắn nhủ con trai mình: "Con ơi, hãy tha thứ, đừng tìm báo thù kẻ tố giác cha nhé". Và dặn dò thân hữu: "Hãy tha thứ các bạn ơi. Hãy tha thứ, vì chính tôi đã thứ tha".

Linh mục Phạm Khắc Khoan và hai thầy Đinh Văn Thanh, Nguyễn Văn Hiếu trước lúc bị xử chém đã giơ tay lên trời cùng cầu nguyện: "Vinh danh chúc tụng ngợi khen Thiên Chúa, Chúa trời đất, chúng con hiến dâng mạng sống cho Ngài. Xin Chúa chúc phúc cho nhà vua được cai trị lâu dài trong an bình. Xin biến đổi trái tim vua, để vua tin theo đạo thật, đạo duy nhất đem lại cho con người hạnh phúc đích thực".

Việc chiêm ngưỡng lòng bao dung thứ tha của các vị tử đạo cho phép chúng ta mường tượng ra khuôn mặt của các ngài: không một chút bất mãn tức tối, không một chút oán ghét hận thù, ánh mắt và nụ cười của các ngài toát lên nét dịu hiền thông cảm. òn hơn thế nữa, các ngài tràn trề hân hoan ngước nhìn về trời cao vì trong thâm tâm, các ngài tin tưởng rằng: cái chết tử đạo là cái chết vinh quang, sẽ khai mở cho các ngài vào cuộc sống mới muôn đời bất diệt.

3. Niềm tin Phục Sinh

Với các thánh tử đạo, cái chết chính là cuộc thử thách cuối cùng mà các ngài sẵn sàng mong đợi trong niềm tin phục sinh. Linh mục Nguyễn Văn Xuyên diễn tả niềm tin này bằng câu nói: "Thưa quan, tôi chọn cái chết để được sống đời đời, hơn là nghe quan để sống thêm ít lâu rồi muôn đời bị tiêu diệt". Linh mục Lê Bảo Tịnh thì nói: "Thân xác tôi đây, các ông muốn làm gì thì làm, tôi sẵn sàng không oán thán, nó chết đi, nhưng mai này sẽ sống lại vinh quang".

Hình ảnh tuyệt đẹp về niềm tin phục sinh của các vị tử đạo là câu truyện linh mục Phạm Khắc Khoan và hai thầy Nguyễn Văn Hiếu, Đinh Văn Thanh. Trong những ngày bị giam bị giữ, ba vị chia bè hát kinh Tạ Ơn bằng tiếng Latinh. Lời kinh Te Deum ấy nối kết các ngài với Giáo hội sơ khai, khi cuộc bách hại 300 năm ở Rôma chấm dứt. Lời kinh tràn trề tin tưởng và phó thác trong niềm tri ân Thiên Chúa. Lời kinh nối kết các ngài với cộng đoàn các Thánh trên Thiên quốc:

"Tâu Thượng Đế,
Này thần dân xin hát mừng trước bệ
Tuyên xưng Ngài là Chúa Tể càn khôn ...
Đoàn tử đạo quang huy hùng dũng
Máu đào đổ ra minh chứng về Ngài...
Cúi lạy Chúa xin phù hộ bề tôi
Ngài cứu chuộc bằng bửu huyết tuôn tràn
Xin được họp đoàn cùng muôn thần thánh,
Phúc miên trường vui hưởng ánh vinh quang".

Cuối cùng, bài học rút ra từ cái chết của các thánh Tử Đạo là bài học của sự sống. Cái chết tự nó chẳng có giá trị gì hết, nhưng chính sự sống mới làm nên muôn điều huyền diệu. Sự sống đó chính là tình yêu với con người chung quanh, tình yêu với những gì cao thượng và chân thật. Tình yêu đó bừng lên một cách mãnh liệt trong mầu nhiệm tự hủy và hiến dâng.

Bài học của các thánh Tử Đạo chính là sống hiến thân từng giây từng phút đời mình cho Thiên Chúa và tha nhân. Sự sống đó luôn kêu mời chúng ta: mỗi ngày chết đi những yếu đuối tầm thường, để can đảm làm chứng tá cho Chân lý và tình thương. Sự sống đó hứa hẹn với chúng ta một ngày sau rạng rỡ, ngày đoàn tụ với các thánh tử Đạo cha ông chúng ta trên cõi bất diệt. Amen.

Tác giả: Gioan Baotixita. Vũ Quốc Đạt