Nội tâm

Cuộc sống là chuỗi ngày chiến đấu nội tâm để có những đáp án cho bài toán cuộc đời. Cho dù có được chọn đúng ý mình đi nữa, thì chắc gì đã là yếu tố quyết định? Người đời chẳng có câu: “Nhân tính không bằng trời tính” đó sao?

“Sự dịu dàng đã làm biến đổi nhiều con người hơn là sự nhiệt thành, thông thái hay hùng biện. Sự thánh thiện sẽ phát triển rất nhanh ở những nơi có sự dịu dàng. Thế giới đang nỗ lực tìm kiếm sự dịu dàng và ngọt ngào đến mức kiệt sức…”

Trước hết, mỗi chúng ta phải khám phá lại con người và cuộc sống của mình, khám phá lại bằng cái nhìn nội tâm tức là nhìn lại chính mình. Nhiều khi cuộc sống quá bận rộn, chúng ta không còn những khoảnh khắc thinh lặng để bình tĩnh nhìn lại chính tâm hồn của mình và vì thế không thấy được con người thật của mình.

Sơ Shulak chia sẻ: “Các yếu tố tinh thần của mỗi người rất nhạy cảm. Rõ ràng, trong một cuộc chiến có rất nhiều kinh nghiệm nội tâm khác nhau, rất nhiều cảm xúc và tình cảm trái ngược nhau, đến nỗi đôi khi, đặc biệt là khi cuộc chiến bắt đầu, khiến cho khó có thể cầu nguyện”.

Khuôn mặt của một người thường phản ánh đời sống nội tâm của người đó. Bình thường, ai cũng muốn mình có khuôn mặt dễ thương, dễ mến. Cho nên, không ít người đã bỏ ra nhiều tiền của để phẫu thuật thẩm mỹ, sửa sang lại khuôn mặt, vì muốn người khác thay đổi cái nhìn về mình, hay có thiện cảm với mình.

Trong đời sống đức tin, người trẻ làm sáng tỏ bản thân khi soi chiếu Tin mừng vào nghề nghiệp muốn chọn. Quá trình “làm sáng tỏ” được thực hiện trong một cuộc đối thoại nội tâm với Thiên Chúa, với việc vận dụng hết mọi khả năng của một con người.

Được biết và yêu mến Chúa là một ơn phúc mà không phải ai cũng được lãnh nhận ngay từ khi mới chào đời. Sinh ra trong gia đình không có ai theo Đạo, thành ra không biết Chúa là một điều đương nhiên.

Tuy nhiên, không dừng lại ở căn nhà hay không gian vật chất, bài Tin Mừng hôm nay mời gọi mỗi người nhìn vào không gian nội tâm của mình, để nhận ra “cái xà- cái rác” là những điểm yếu, lầm lỗi hay tội lỗi mình; nhờ đó mỗi người có thể khiêm tốn hơn, khôn ngoan và bác ái hơn trong đời sống.

Trong cuộc sống, vẻ đẹp nội tâm thường được thu hút và dễ đi vào lòng người, dễ được con người nhận ra và quý trọng hơn mọi cái hào hoa phù phiếm bên ngoài. Thật đúng với câu tục ngữ: “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn” và thật đáng quý khi ai đó có thể nhìn ra vẻ đẹp từ trái tim, coi trọng tình yêu, sự chân thành và các nhân đức nơi người khác, chứ không chỉ chăm chăm đến hình thức bên ngoài về vẻ đẹp, hình dáng hay tài năng.

Ai trong chúng ta muốn hay chấp nhận đồng hành với một người nào đó trên hành trình tiến tới sự trưởng thành thiêng liêng và tự do nội tâm, người ấy cần phải được cảm hứng bởi một quan niệm tích cực về con người và mở ra giá trị hướng tới sự siêu việt.

Bài chia sẻ trong buổi tiếp kiến chúng thứ Tư ngày 12-02-2020 của Đức Thánh cha Phan-xi-cô. Ngài diễn tả mối phúc thứ hai: Phúc cho ai khóc lóc. Các giáo phụ ẩn tu gọi đây là sự đau khổ thực sự, sự sầu khổ nội tâm, là điều có thể giúp chúng ta đi đến tương quan đích thực với Thiên Chúa và tha nhân.

Hôm nay, chúng ta được mời gọi bước vào thinh lặng nội tâm để cùng với Giáo hội chiêm ngắm, gẫm suy tình yêu đến cùng của Chúa; để cảm mến, tri ân và mở rộng cõi lòng để đón nhận hồng ân cứu độ của Thiên Chúa đang tràn chảy trên cuộc đời mỗi người, nhất là để để đón lấy những lời sau cùng của Chúa Giêsu Tử Giá như một lời trăn trối yêu thương của một người Cha nhân hậu dành cho con trong giờ khắc sau hết của cuộc đời.

Trọng tâm mà Đức Thánh Cha hướng đến cho nền giáo dục giới tính sao cho giúp người trẻ trau dồi cho mình cảm thức cần có và sự tôn trọng tính khác biệt của nhau và sự hỗ tương giới tính. Theo ngài, việc duy trì “cảm thức e thẹn lành mạnh” nơi các bạn trẻ là hết sức cần thiết cho dù có một số quan điểm cho rằng hình thức này đã lỗi thời. Tuy nhiên, “đó là sự phòng vệ tự nhiên của một nhân vị bảo vệ cõi riêng tư nội tâm của mình và tránh không để mình biến thành một sự vật đơn thuần bị người khác sử dụng. Nếu không có cảm thức e thẹn, ta có thể giản lược tình cảm và tính dục thành những nỗi ám ảnh chỉ chú ý vào hoạt động sinh dục, thành những bệnh lý làm méo mó khả năng yêu thương của ta và những hình thức khác nhau của bạo lực tình dục dẫn đến việc đối xử phi nhân tính hoặc làm tổn hại những người khác” (số 282).

Năm Thánh Lòng Thương Xót đang dần khép lại. Chắc hẳn trong năm vừa qua, mỗi tín hữu nói riêng và toàn thể đại gia đình Giáo phận nói chung đã kín múc được hết ơn này đến ơn khác vốn hết sức cần thiết để sống chứng nhân Tin mừng. Vào thời điểm Cửa Thánh sắp được đóng lại cũng là dịp chúng ta đúc kết những gì đã được lãnh hội thực sự đánh động nội tâm để tiếp tục trên hành trình cùng với toàn thể Giáo hội lữ thứ với những lời mời gọi không thể thiếu đối với mỗi con cái Chúa: hãy trở về; hãy thương xót; và hãy làm như vậy.

Trong Tin mừng hôm nay, Đức Kitô nhấn mạnh đến việc thanh tẩy nội tâm, dĩ nhiên việc thanh tẩy này quan trọng hơn cả việc rửa tay trước khi ăn. Thế nhưng, Giáo Hội vẫn giữ nghi thức rửa tay trong phần phụng vụ Thánh Thể để nhắc nhớ việc thanh tẩy tâm hồn các chủ tế bởi vì Đức Kitô luôn đề cao sự thanh sạch nội tâm.

Theo từ điển công giáo: sám hối là chịu trách nhiệm và cảm thấy đau xót trong lòng về lỗi lầm của mình, hối hận vì đã phạm tội, xúc phạm đến sự thánh thiện của tình yêu Thiên Chúa. Những xung động nội tâm xảy ra thường làm thay đổi cuộc đời một con người. Điều đó là rất cần cho những tội nhân muốn trở về với cung lòng thương xót của Thiên Chúa. Sám hối, quyết tâm và can đảm là điều tôi cảm nhận được từ tâm tình của người con thứ trong dụ ngôn người cha nhân hậu.

Thánh Giuse là đấng khiêm nhường, âm thầm, khiêm tốn – “khiêm tốn” như chính sự khiêm tốn về số lượng các trang Thánh Kinh Tân Ước và sách vở viết về ngài. Tuy vậy, chỉ với vài trình thuật trong giai đoạn ẩn dật của cuộc đời Đức Giêsu cũng đủ cho ta thấy những nét nổi bật về con người và nhân đức của thánh nhân. Chúng ta sẽ nhìn đến ba điểm nổi bật nơi thánh nhân đó là đức công chính, đời sống thinh lặng nội tâm và lòng thương xót.