Hài lòng - Đường đi của chay tịnh

Thứ tư - 26/02/2020 03:22 1169

“Tính hài lòng không phải là một nhân đức được phú bẩm. Người ta có được nó nhờ việc chuyên cần chế ngự những ước muốn hỗn loạn” (Cuộc đời đáng sống - ĐHY Fulton Sheen).

Đức Tổng Giám mục Fulton Sheen trong cuốn sách “Cuộc đời đáng sống” đã nói lên một nguồn suy tư như một con đường mới của chay tịnh. Bởi lẽ, đối với đa số con người hôm nay, sự “hài lòng” đồng nghĩa với tư duy “thụt lùi”, là một tình trạng an phận hay thui chột chất xám và năng lượng. Tuy nhiên, trên thực tế, điều này chỉ có một phần nào đúng. Trái lại, sự thật nơi tư duy con người thời đại ngày nay là không chấp nhận cái “có” của hiện tại, một sự bất mãn và muốn phá đổ cái có của người khác.

Nguyên nhân căn bản gây ra những bất mãn là ích kỷ, nghĩa là đặt mình làm trung tâm và bắt kẻ khác quay xung quanh mình. Nguyên nhân thứ hai là lòng ghen tỵ, nhìn của cải và tài năng của người khác như thể họ đã đánh cắp của mình. Và nguyên nhân cuối cùng là lòng tham lam, luôn mong muốn có thêm nữa để bù đắp sự trống rỗng của tâm hồn – một biểu hiện âm ỉ của tình trạng chẳng bao giờ hài lòng với hiện tại! Điều này đang đánh cắp đi cuộc sống hạnh phúc đáng có của mỗi con người.

“Người ta sai lầm khi nghĩ rằng, sự hài lòng phát xuất từ phía bên ngoài, chứ không phát xuất từ tâm hồn”. Điều này quả là đúng! Chúng ta nghĩ rằng, nếu tôi có một công việc ổn định, tôi sẽ chẳng ước mơ gì hơn, cuộc sống tôi sẽ hạnh phúc; hay có thể nghĩ rằng, nếu tôi có một chỗ ở tiện lợi, tôi sẽ hài lòng với hạnh phúc của tôi; hoặc có thể là nếu tôi lấy cô gái hàng xóm ấy, có lẽ tôi đã hạnh phúc… Chúng ta quên rằng, dù có thay đổi thế nào nhưng tâm hồn chúng ta không thay đổi, chúng ta vẫn mãi mang trong lòng một tư duy bất mãn và ước ao cái không thuộc về mình. Và như vậy, chúng ta mãi là kẻ theo đuổi hạnh phúc, chứ không bao giờ gặp được hạnh phúc.

Điều kiện để giúp chúng ta có sự hài lòng là biết kiềm chế - một đặc tính quan trọng của chay tịnh, và nhận biết các giới hạn của mình. Thật vậy, bất cứ điều gì nằm trong giới hạn thì sẽ được an tĩnh. Một khu vườn có tường rào là một nơi an tĩnh. Thế giới bên ngoài bị đóng lại và xuyên qua cánh cổng, người ta có thể nhìn ra bên ngoài với lòng trìu mến có khoảng cách, dù vẫn say mê nó. Con người biết hài lòng thì dù bị giới hạn trong hoàn cảnh, người ấy cũng sẽ làm cho giới hạn ấy trở thành một thế giới tuyệt diệu của cuộc đời. Điều quan trọng không nằm ở chỗ khu vườn rộng hai hay ba mẫu, có tường rào hay không, điều quan trọng là chúng ta biết sống ngay bên trong nó một cách hoàn hảo.

Tuy nhiên, hài lòng không phải là chúng ta không muốn cải thiện. Việc hài lòng như một phương thuốc giúp chúng ta thanh luyện đam mê và đổi mới năng lực, để từ đó chúng ta có sức mạnh đổi mới và làm tốt hơn ngày hôm qua. Kitô giáo luôn mời gọi con người hăng say làm việc và đổi mới, nhưng không có nghĩa, những nhu cầu “tiến thủ” ấy làm cho con người trở nên những thụ tạo say mê cái không thuộc về mình.

Sự hài lòng phát xuất từ nền tảng Đức Tin. Điều ấy có nghĩa là nơi đó, con người nhận ra mục đích của cuộc đời và xác tín rằng dù có những thách đố thế nào đi nữa thì chúng cũng đều đến từ bàn tay của Cha Nhân Hậu trên trời. Bên cạnh đó, để có được sự hài lòng, chúng ta cần có một lương tâm được huấn luyện từ một “sân chơi thao trường thiêng liêng” – một hành vi nội tâm được huấn luyện thiêng liêng một cách trưởng thành. Bởi lẽ, nếu nội tâm không hạnh phúc, luôn mặc cảm về những vấp ngã và tội lỗi, chúng ta không thể bình an và hạnh phúc thực sự. Điều cuối cùng là biết tạo cho chính mình một “ranh giới” của đam mê và khoái cảm. Chúng ta nên hiểu rằng, càng nắm chặt tay, chúng ta càng mất nhiều… Hãy bằng lòng với những hạt cát trên đôi tay nhỏ bé của mình.

Mùa Chay mời gọi mỗi chúng ta thanh luyện chính mình để khi qua đêm tối chay tịnh, chúng ta được đổi mới. Thanh luyện ước muốn và cái ngã bất an chính cũng là một lối đi của chay tịnh bởi lẽ một người biết hài lòng với cuộc sống hiện tại thì không bao giờ nghèo, dù họ có rất ít, còn một người luôn bất mãn thì không bao giờ giàu, dù họ có rất nhiều.

Tác giả: Cát Trắng