Sự dữ (Covid-19) đến từ đâu?

Thứ bảy - 14/03/2020 04:30 5910

illustration virus cells 3d 600w 1612792153

Lịch sử loài người đã không ít lần chứng kiến những biến cố đau thương xảy đến cho thế giới và cho con người: Nào là chiến tranh, nào động đất, nào là dịch bệnh… Tuy nhiên, dường như những biến cố này có tần suất và mức độ ngày càng nghiêm trọng hơn trong thế giới hiện đại. Đứng trước những biến cố đó, nhiều người nghi ngờ sự hiện hữu của Thiên Chúa hoặc đổ lỗi cho Người. Vậy phải chăng Thiên Chúa là nguồn gốc của sự dữ?

Cần phải khẳng định rằng Thiên Chúa không tạo nên sự dữ. Ngài sáng tạo mọi thứ và những thứ này rất là tốt đẹp. Điều này nói rõ trong sách Sáng Thế “Thiên Chúa thấy mọi sự Người đã làm ra quả là rất tốt đẹp” (St 1,31). Do đó, những gì hiện hữu đều thực sự tốt đẹp. Mặt khác, bản chất của sự dữ là điều xấu cho nên sự dữ không là một điều gì đó, nghĩa là không phải là một thực tại mang tính hữu thể, nhưng là một phi hữu thể, nghĩa là không có một hiện hữu độc lập. Nói cách khác sự dữ không có bề dày hiện hữu bởi vì nếu đã là một hữu thể thì bản chất phải là tốt lành. Do đó, sự dữ phải là vật ký sinh của sự thiện. Đúng hơn sự dữ không có bất kỳ một thực tại nào. Nó chỉ được tìm thấy trong một chủ thể đang hiện hữu thực sự. Hơn nữa, vì là thụ tạo nên mọi sự vật chỉ có sự thiện tương đối, có thể bị hư hoại. Nói như thánh Tôma, sự dữ chỉ là một sự khiếm khuyết nào đó, một khuyết phạp sự thiện. Như vậy Thiên Chúa không tạo nên sự dữ.

Nếu sự dữ không do Thiên Chúa thì sự dữ do đâu? Trước hết, cần phải nói rằng khi đối mặt với sự dữ, mặc dù sự dữ đó phát xuất từ lòng người, con người vẫn thường có khuynh hướng lôi Thiên Chúa vào cuộc và qui trách nhiệm cho Ngài. Chẳng hạn, trường hợp một nam thanh niên say xỉn lái xe đi chơi, kết cục là tai nạn dẫn đến tử vong. Nguyên nhân dẫn đến cái chết của người này rõ ràng là do anh ta. Thế mà vẫn có nhiều người nói rằng: “ý Chúa đấy!” Hay như nhiều người cho rằng Thiên Chúa trừng phạt Trung Quốc thông qua virus Corona, dù rằng cũng có người cho rằng do loài dơi, hay do âm mưu, thủ đoạn của những người lãnh đạo Trung Quốc.

Bên cạnh đó, ngay trong thế giới vật chất này, các bản thể không ngừng biến dịch, không ngừng hủy diệt lẫn nhau để có thể tồn tại. Như thế, có thể nói được rằng sự ra đời của cái này là sự hư hoại hay hủy diệt của cái khác. Hay nói cách khác, ngay trong vũ trụ đã hàm chứa một số dạng thức nào đó của sự dữ. Điều này có thể là sự thiện đối với cái này nhưng lại là sự dữ đối với cái khác. Ví dụ sự xuất hiện của con rắn là sự dữ đối với con chuột, nhưng lại là sự thiện với con đại bàng, vì con rắn trở thành con mồi cho đại bàng.

Hơn hết, sự dữ có nguồn gốc ở chính nơi con người. Điều này cho phép nói được rằng sự dữ không ở ngoài con người nhưng sự dữ có cội nguồn trong chính việc con người sử dụng tự do của mình cách bất chính. Quả thật, Thiên Chúa đã trao ban cho con người tự do để thông qua tự do, con người tìm kiếm Thiên Chúa, đáp trả cách tự do lời mời gọi của Thiên Chúa. Thế nhưng con người đã lợi dụng tự do này để thực hiện những điều bất chính, gây nên biết bao điều đau khổ cho vũ trụ, cho nhân loại và cho cả chính mình. Chẳng hạn Mỹ cho thả hai quả bom nguyên tử xuống nước Nhật trong thế chiến thứ hai. Rõ ràng Thiên Chúa cho con người tự do khám phá, nghiên cứu để cải thiện thiên nhiên, đời sống con người, nhưng con người đã dùng tự do này nghiên cứu vũ khí hóa học phục vụ chiến tranh. Như vậy, con người đã đi quá xa trong việc sử dụng tự do gây nên bao nỗi khốn cùng cho vũ trụ, cho nhân loại. Và ngày nay, không ít nơi đang dùng chính phòng thí nghiệm để chế tạo nhiều thứ vũ khí sinh học gây nguy hại cho nhân loại.

Tuy nhiên nếu bản chất sự dữ là xấu thì tại sao Thiên Chúa lại cho nó xảy đến? Trước hết, điều đó cho thấy Thiên Chúa thực sự tôn trọng tự do của con người. Chắc chắn Ngài có quyền và thừa khả năng để đẩy lùi những sự dữ, nhưng Ngài không làm điều đó. Ngài cho phép loài người hành động theo bản chất riêng mà Ngài ban tặng. Đúng hơn, Thiên Chúa tôn trọng tự do của con người hay những qui luật của chúng. Và dĩ nhiên, con người phải đón nhận những hậu quả đó. Thử hỏi một người có tự do không nếu luôn có cảnh sát đi kè kè bên cạnh và bắt phải làm điều này tránh điều kia?

Kế đến, cũng cần nhắc đến quan điểm của thánh Augustin và thánh Tôma về sự hiện diện của sự dữ. Theo các ngài, sự hiện diện của sự dữ xem ra cần thiết cho sự hoàn hảo và tuyệt mỹ của vũ trụ bởi vì qua sự tương phản, sự dữ làm phát ra vẻ rực rỡ của sự thiện. Nó là phương thế cần thiết để đạt tới sự hài hòa tuyệt mức của thế giới. Điều này cũng giống như những mảng tối của bức tranh sẽ tăng thêm vẻ đẹp tổng thể cho bức tranh. Tuy nhiên, thánh Augustin cũng nhấn mạnh rằng: “Vì một mục tiêu tốt đẹp nào đó Thiên Chúa cho phép sự dữ xuất hiện để biến sự dữ thành sự lành”. Thánh Tôma Aquinô diễn tả rõ ràng hơn “Thiên Chúa không cho phép sự dữ xảy ra trừ phi vì một sự thiện nào đó lớn hơn.” Chúng ta có thể đưa ra ví dụ dù hơi khập khiễng về việc nhà thờ Đức Bà Paris bị cháy. Qua vụ cháy này, nhiều người dân Pháp đã hối cải, ăn năn hay con người đã xích lại gần nhau để chung tay xây dựng lại ngôi thánh đường.

Cho dù diễn tả, suy luận thế nào đi chăng nữa, khi đứng trước mầu nhiệm sự dữ con người vẫn không thể hiểu hết được ý định của Thiên Chúa. Do đó, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, chúng ta cũng phải tuyệt đối tin tưởng vào Người, vì Người toàn năng và giàu lòng xót thương.

Tác giả: Antôn Hoàng Văn Phúc, OP