Hài lòng về người: Vẻ đẹp của người tôi trung âm thầm và khiêm hạ

Chúng ta đã quen với hình ảnh một Đức Giêsu đầy uy quyền, Đấng rao giảng Lời hằng sống trên núi (Bài Giảng trên núi), Đấng thực hiện những phép lạ phi thường, khiến gió bão phải vâng lời và kẻ chết sống lại. Đó là Đức Giêsu vinh quang, Đấng Thiên Sai đầy quyền năng mà tiên tri và dân chúng hằng mong đợi.

Thế nhưng, bài Tin Mừng hôm nay lại cho thấy một khía cạnh khác, một Đức Giêsu ở vào thế yếu, một Đức Giêsu mà hình ảnh của Ngài có lẽ sẽ khiến nhiều người ngạc nhiên, thậm chí là khó hiểu trong mắt trần gian. Khi biết nhóm Pha-ri-sêu tìm cách giết mình, Ngài đã lánh đi (c. 15). Ngài đã lánh đi nhiều lần khi gặp chống đối và đe dọa, ví dụ như khi Ngài nghe tin Gioan Tẩy Giả bị nộp, rồi bị giết (Mt 4, 12; 14, 13). Đây dường như là một sự “né tránh” hay “nhượng bộ”, trái ngược với hình ảnh một vị vua hùng dũng đối đầu với kẻ thù.

Tuy nhiên, hành động của Đức Giêsu không phải là sự yếu đuối hay hèn nhát, mà là một sự lựa chọn có ý thức, một phần của kế hoạch cứu độ mà Ngài vâng phục Cha. Đức Giêsu không đối đầu với kẻ bách hại như Ngài đã dạy môn đệ phải tránh (Mt 10, 23). Ngài chỉ đón lấy cái chết khi Cha muốn, vào thời điểm và theo cách thức mà Cha đã định, để trọn vẹn chương trình cứu chuộc. Chính trong sự “yếu đuối” bề ngoài này mà quyền năng của Thiên Chúa được bày tỏ một cách sâu sắc nhất.

Tin Mừng hôm nay vén mở một chiều kích quan trọng trong sứ mạng của Đức Giêsu: đó là sự âm thầm và khiêm hạ.

Đức Giêsu có tiếng tăm, phép lạ Ngài làm thu hút đám đông, nhưng Ngài cũng rất âm thầm. Ngài chữa bệnh cho đám đông theo Ngài, nhưng lại muốn giữ kín, không muốn phô trương rầm rộ, những biểu dương hoành tráng (c. 16). Điều này hoàn toàn trái ngược với mong muốn của con người về một vị thủ lĩnh quyền lực, một Đấng Thiên Sai lẫy lừng.

Đây là chọn lựa của Ngài ngay từ đầu sứ vụ, khi Ngài từ chối không nhảy xuống từ nóc đền thờ để người ta vỗ tay, bất chấp lời cám dỗ của ma quỷ (Mt 4,5-7). Và Ngài đã sống sự âm thầm này đến cuối đời, khi Ngài không bước xuống khỏi thập giá để được kẻ thù tin kính, dù có thể làm được điều đó một cách dễ dàng (Mt 27,42).

Ngay cả sự phục sinh của Ngài, có thể nói cũng là một chuyện âm thầm. Ngài không hiện ra để đòi mạng Philatô, Caipha, Hêrốt, hay những kẻ đã kết án và hành hình Ngài. Ngài chỉ hiện ra với các môn đệ của Ngài, những người đã tin và đang cần được củng cố niềm tin (1 Cr 15, 5-8). Sự phục sinh là một biến cố siêu việt, nhưng được mặc khải trong sự riêng tư, gần gũi với những người yêu mến Ngài.

Và Giáo hội, Thân Thể mầu nhiệm của Ngài, cũng đã âm thầm lớn lên sau hai mươi thế kỷ. Giáo hội này vẫn từ chối dùng quyền lực và bạo lực để xây dựng Nước Trời, dù đôi khi trong lịch sử đã có những lầm lỗi đi chệch khỏi con đường này. Con đường của Giáo hội là con đường của phục vụ, của chứng tá, của tình yêu thương, chứ không phải là con đường của sự thống trị hay áp đặt. Sự phát triển của Giáo hội không dựa trên sức mạnh quân sự hay ảnh hưởng chính trị, mà dựa trên sức mạnh của Tin Mừng, của lòng tin và sự hy sinh âm thầm của biết bao thế hệ Kitô hữu.

Sự âm thầm và khiêm hạ của Đức Giêsu đã được các Kitô hữu đầu tiên nhận ra và liên hệ ngay lập tức với hình ảnh Người Tôi Trung trong sách tiên tri I-sa-i-a. Đoạn Tin Mừng hôm nay trích dẫn chính lời tiên tri này để mô tả Đức Giêsu một cách chính xác: “Kìa Người Tôi Trung Ta đã tuyển chọn, Người Ta yêu dấu, Ta hài lòng về Người. Ta sẽ đặt Thần Khí của Ta trên Người, Người sẽ loan báo công lý trước muôn dân.” (Is 42, 1-4, trích Mt 12,18).

Đây là người được Thiên Chúa yêu mến, tuyển chọn và hài lòng. Sự hài lòng của Cha đối với Con không đến từ những hành động phô trương hay quyền năng hùng vĩ, mà đến từ sự vâng phục tuyệt đối, sự khiêm hạ và lòng nhân ái của Người Tôi Trung. Đức Giêsu là Người có Thần Khí Thiên Chúa, để được sai đến với muôn dân. Sứ mạng của Ngài là loan báo công lý trước muôn dân, và sẽ đưa công lý đến toàn thắng (c. 20).

Tuy nhiên, việc loan báo công lý của Người Tôi Trung này lại không ồn ào. “Người sẽ không cãi vã, không kêu to, chẳng ai nghe thấy Người lên tiếng giữa phố phường” (c. 19). Đây là một hình ảnh đối lập hoàn toàn với những nhà hùng biện, những người lãnh đạo chính trị hay tôn giáo thường dùng lời nói mạnh mẽ, hô hào rầm rộ để thu hút sự chú ý. Đức Giêsu không dùng những phương pháp đó.

Ngài đã loan báo Tin Mừng như một lời mời gọi, một lời thì thầm vào cõi lòng con người, chứ không phải là một mệnh lệnh áp đặt. Ngài không dùng quyền năng Cha ban để đe dọa hay làm hại ai, nhưng để phục vụ mọi người trong âm thầm và khiêm hạ. Sức mạnh của Ngài không đến từ sự phô trương, mà đến từ tình yêu và lòng trắc ẩn.

Điểm đặc biệt nhất trong chân dung Người Tôi Trung này là thái độ của Ngài đối với những yếu đuối và mong manh: “Không bẻ gẫy cây lau bị giập, không làm tắt tim đèn leo lét” (c. 20). Hình ảnh này thật đẹp và đầy ý nghĩa.

Cây lau bị giập: tượng trưng cho những con người yếu đuối, bị tổn thương, bị gánh nặng cuộc đời đè nén đến mức gần như gục ngã, mất hết hy vọng.

Tim đèn leo lét: tượng trưng cho những niềm tin mỏng manh, những hy vọng nhỏ nhoi, những thiện chí còn ẩn giấu trong tâm hồn con người, có thể lụi tắt bất cứ lúc nào.

Đức Giêsu, Người Tôi Trung của Thiên Chúa, không bẻ gãy hay làm tắt những điều đó. Ngược lại, Ngài nâng niu những gì còn có chút hy vọng, gìn giữ những sự sống mong manh và khơi dậy những thiện chí còn ẩn giấu. Đó là điều Đức Giêsu vẫn làm khi Ngài đến với những người bị loại trừ khỏi xã hội, những tội nhân và người thu thuế. Ngài không lên án, không loại bỏ, mà Ngài đến để nâng đỡ, chữa lành, và trao ban hy vọng. Ngài nhìn thấy giá trị nơi những người mà xã hội đã gạt bỏ, và Ngài đặt niềm tin vào khả năng hoán cải của họ.

Lời của Đức Giêsu và hình ảnh Người Tôi Trung là một lời kêu gọi sâu sắc cho mỗi Kitô hữu và cho toàn thể Giáo hội hôm nay.

Giáo hội và mỗi Kitô hữu được mời gọi noi gương Đức Giêsu, từ chối dùng quyền lực và bạo lực theo kiểu thế gian để xây dựng Nước Trời. Thay vào đó, chúng ta phải chọn con đường của sự âm thầm phục vụ, của lòng khiêm hạ, của tình yêu thương không điều kiện.

Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã nhắn nhủ các Đức Giám mục Việt Nam trong buổi triều yết ngày 27-6-2009 như sau: “Trong tinh thần đối thoại và hợp tác tôn trọng nhau, chỉ mong Giáo hội có thể góp phần xứng đáng vào sinh hoạt quốc gia, vào việc phục vụ tất cả người dân.” Lời nhắn nhủ này tóm tắt sứ mạng của Giáo hội trong thế giới hiện đại: không phải để thống trị hay áp đặt, mà là để phục vụ, để đối thoại, để góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

Để làm được điều đó, chúng ta cần phải sống như Người Tôi Trung Giêsu:

Loan báo công lý không ồn ào: Bằng chính đời sống công chính, bằng việc bênh vực những người yếu thế, chứ không phải bằng những lời hô hào trống rỗng hay những cuộc tranh cãi vô bổ.

Nâng niu những giá trị mong manh: Trong một thế giới đầy giận dữ và chia rẽ, chúng ta được mời gọi trở thành người không bẻ gãy cây lau bị giập, không làm tắt tim đèn leo lét. Hãy biết nâng niu những hy vọng nhỏ nhoi, những thiện chí còn sót lại nơi con người, nơi cộng đồng. Hãy biết tha thứ, biết kiên nhẫn, biết đặt niềm tin vào khả năng hoán cải của mọi người.

Phục vụ trong khiêm hạ: Hãy tìm kiếm cơ hội để phục vụ những người bị loại trừ, những người nghèo khổ, những người bị lãng quên, giống như Đức Giêsu đã đến với người thu thuế và tội nhân.

Xin cho chúng ta biết sống phục vụ như người Tôi Trung Giêsu để thực sự “xây dựng một xã hội công bằng, liên đới và bình đẳng”. Một xã hội không dựa trên quyền lực hay sự phô trương, mà dựa trên tình yêu, sự khiêm hạ và lòng nhân ái.

Bài Tin Mừng hôm nay không chỉ vẽ nên một chân dung Đức Giêsu thật khác biệt, mà còn cho chúng ta thấy con đường để Thiên Chúa hài lòng về chúng ta. Đó không phải là con đường của sự nổi tiếng, của quyền lực, hay của những thành tựu lẫy lừng theo kiểu thế gian. Đó là con đường của sự âm thầm, khiêm hạ, và phục vụ bằng tình yêu.

Khi chúng ta sống như một người tôi tớ trung thành, yêu thương, nâng đỡ những gì mong manh và phục vụ những ai bị lãng quên, đó là lúc chúng ta thực sự trở nên giống Đức Giêsu, Người Tôi Trung mà Thiên Chúa Cha đã hài lòng. Và chính trong sự hài lòng của Cha, chúng ta sẽ tìm thấy ý nghĩa đích thực của cuộc đời mình.

Ước mong mỗi người chúng ta, trong hành trình đức tin, luôn chiêm ngắm và noi gương Đức Giêsu – Người Tôi Trung hiền lành và khiêm hạ, để cuộc sống của chúng ta cũng trở thành một lời ngợi khen âm thầm nhưng đầy sức mạnh, làm vinh danh Thiên Chúa và mang lại hy vọng cho thế giới này.