Tỉnh thức trong hy vọng

Thứ bảy - 09/08/2025 03:54 713

CHÚA NHẬT XIX THƯỜNG NIÊN NĂM C

Kn 18,3.6-9; Hr 11,1-2.8-19; Lc 12,32-48

Hy vọng là hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, đó không phải là một giấc mộng mơ hồ, mà là một hành trình để tiến tới đích. Muốn có tương lai cần phải bước tới, đúng hướng và kiên trì, nỗ lực và tin tưởng. Điều này cần đến một sự tỉnh trí, để sáng suốt xác định đúng hướng đi và bền tâm vượt qua mọi trở ngại trên đường đi để về tới đích.
Chúng ta là những lữ khách hành hương tiến về quê trời. Đây là chuyến đi vô cùng quan trọng, quyết định số phận vĩnh cửu, đem lại ý nghĩa cho cuộc đời chúng ta. Vì thế, rất cần đến một sự tỉnh thức lớn lao để đi đúng đường và về đúng đích. Phụng vụ Lời Chúa hôm nay nhắc nhở chúng ta về điều đó: hãy tỉnh thức sẵn sàng, với ba mệnh lệnh: thắt lưng cho gọn, thắp đèn cho sáng, trung tín khôn ngoan.

Hãy thắt lưng cho gọn

Người Do Thái xưa hay mặc áo thụng, dài, rộng và buông thõng. Vì thế, khi chuẩn bị làm việc hay đi đường, họ vén áo lên và dùng dây lưng buộc lại để không bị vướng víu. Bài đọc I có nhắc lại biến cố đêm Vượt Qua, người Do Thái đã ăn tiệc trong tư thế “lưng thắt gọn, chân đi dép, tay cầm gậy” để sẵn sàng cho cuộc xuất hành (x. Xh 12,11). Như vậy, kiểu nói “thắt lưng cho gọn” trở thành một biểu tượng cho sự sẵn sàng để thi hành một công việc nào đó. Chúa Giêsu đã “thắt lưng” để sẵn sàng phục vụ và hiến mình (rửa chân cho các môn đệ, x. Ga 13,4). Thánh Phaolô khuyên các tín hữu “hãy thắt đai lưng bằng chân lý” để sẵn sàng chiến đấu với ma quỷ (x. Ep 6,12-14). Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa dạy chúng ta hãy sẵn sàng để đón Chúa đến khi nói “anh em hãy thắt lưng cho gọn” (c. 35).
Trong cuộc sống, chúng ta cũng có nhiều chiếc “áo thụng” gây vướng víu bước chân khiến chúng ta không sẵn sàng thi hành ý Chúa, không tỉnh thức đón tiếp Chúa. Đó có thể là những tham vọng không đáy, những dục vọng đam mê, những ảo vọng hão huyền. Trong Tin Mừng có kể đến hình ảnh của “những túi tiền”, “chè chén say sưa”, “đánh đập tôi trai tớ gái”, “ nghĩ bụng còn lâu mới về”… Tất cả đều diễn tả những “vướng víu” khiến con người mất tỉnh thức và thiếu sẵn sàng.

Hãy thắp đèn cho sáng

Đèn dùng để soi sáng. Thời xưa, đây là phương tiện chính yếu để soi sáng vào ban đêm. Muốn đèn sáng mãi, cần châm dầu liên tục. Ngọn đèn tượng trưng cho đức tin cháy sáng, có thể soi sáng cho bước đường của tín hữu, nhất là trong đêm đen của cuộc đời. Hình ảnh cầm đèn sáng trong tay, diễn tả thái độ tỉnh thức và sẵn sàng để đón chờ Chúa đến, giống như năm cô trinh nữ khôn ngoan (x. Mt 25,1-13). Trong bài đọc II, tác giả thư Hípri đã nhắc đến vai trò của đức tin như là “bảo đảm cho những điều ta hy vọng” và đã nêu lên những tấm gương sáng của các tổ phụ, nhất là tổ phụ Abraham. Nhờ đức tin soi sáng, các ngài đã vâng nghe tiếng Chúa, đã vững lòng tín thác vào lời hứa của Chúa, đã bước đi trong hy vọng và vượt qua mọi thử thách. Các ngài đã không phải thất vọng vì đã đạt tới cùng đích cuộc đời mình.
Là tín hữu, mỗi chúng ta cũng đã đón nhận ngọn đèn đức tin trong ngày lãnh bí tích Rửa tội. Ngọn đèn đức tin của mỗi chúng ta hôm nay cũng đang phải đối diện với muôn vàn thử thách. Nếu không được bảo vệ và châm dầu liên tục, có thể đèn đức tin của chúng ta cũng có nguy cơ tàn lụi hoặc tắt ngúm. Vì thế, để có thể tỉnh thức và sẵn sàng, chúng ta được mời gọi không ngừng thắp sáng ngọn đèn đức tin của mình bằng việc châm dầu cho đèn. Dầu ở đây là các hành động nuôi dưỡng đức tin, như dầu cầu nguyện, dầu Lời Chúa, dầu bí tích, dầu bác ái, dầu giáo lý, dầu phục vụ…

Trung tín và khôn ngoan

Hai đức tính của một người đầy tớ tốt lành là “trung tín và khôn ngoan”. Hai đức tính này được diễn tả qua việc trung thành “làm theo ý Chủ” và “cấp phát phần thóc gạo đúng giờ đúng lúc”. Trung tín và khôn ngoan như thế là luôn trung thành thực thi ý Chúa và làm tròn bổn phận trách nhiệm của mình. Nói khác đi, đó là sống tương quan chặt chẽ với Đấng là Chủ của đời mình và chu toàn sứ mệnh Ngài giao phó.
Đây là một cách thức khác để diễn tả sự tỉnh thức và sẵn sàng. Tỉnh thức là giữ mình khỏi những sự quá đà trong cuộc sống, để luôn sống đúng tư cách của mình. Sẵn sàng là tích cực chu toàn bổn phận trách nhiệm của mình một cách đúng đắn và tốt đẹp nhất. Như thế, tỉnh thức và sẵn sàng không phải là thái độ sống thụ động nhưng là cung cách sống rất tích cực chủ động.

*****

Như vậy, phụng vụ Lời Chúa hôm nay kêu mời chúng ta sống tỉnh thức, qua việc tháo gỡ mình khỏi những vướng víu của đam mê tội lỗi, nỗ lực sống Lời Chúa để thắp sáng đèn đức tin và trung tín khôn ngoan trong việc chu toàn bổn phận theo thánh ý Chúa.
Đó chính là nẻo đường tỉnh thức trong hy vọng. Một tương lai có tốt đẹp hay không là nhờ vào hiện tại chúng ta có tỉnh thức lắng nghe tiếng Chúa và sẵn sàng bước theo ý Ngài hay không. Mẫu số chung của tất cả các Thánh là luôn tỉnh thức và sẵn sàng. Tỉnh thức nơi việc tìm kiếm và thi hành thánh ý Chúa; sẵn sàng qua việc tận lực sống theo thánh ý Chúa.
Lạy Chúa, Chúa biết chúng con hay ngủ vùi trong đam mê tội lỗi, hay ảo tưởng về bản thân và tương lai. Xin ban cho chúng con ơn khôn ngoan, để chúng con biết phân định và luôn tỉnh thức sẵn sàng theo Chúa và làm đẹp ý Ngài, nhờ đó cuộc đời chúng con sẽ chứa chan hy vọng. Amen.

Tác giả: Lm. Đaminh Trần Ngọc Đăng