Mái ấm gia đình

Thứ bảy - 27/12/2025 02:49 84

LỄ THÁNH GIA THẤT

Hc 3,3-7.14-17a; Cl 3,12-21; Mt 2,13-15.19-23

Trong một chương trình truyền hình, khi ban giám khảo hỏi một em gia đình là gì, em trả lời: Gia đình là bố kiếm tiền, mẹ giữ tiền và con tiêu tiền. Câu trả lời có vẻ hài hước ấy lại như ẩn chứa một mối nguy: tương quan gia đình không còn dựa trên nền tảng tình yêu mà lệ thuộc vào tiền bạc!

Theo nhãn quan Kitô giáo, gia đình là cộng đồng hiệp thông yêu thương, là “giáo hội tại gia”, là “một cộng đoàn đức tin, đức cậy và đức mến”. Gia đình “có một tầm quan trọng độc đáo trong Hội Thánh, như thấy rõ trong Tân Ước”[1].

Khi lập gia đình, ai cũng muốn gia đình mình là tổ ấm. Nhưng làm gì có tổ ấm nơi một mái nhà mà ở đó không có niềm tin, hy vọng và tình yêu? Ánh sáng Lời Chúa và hơn ấm tình yêu từ Gia Đình Thánh của thành Nazareth năm xưa soi sáng và dẫn dắt chúng ta trong các mối tương quan gia đình.

Tương quan cha mẹ và con cái

Bài đọc I trích sách Huấn Ca dạy chúng ta về mối tương quan cha mẹ-con cái. Theo đó, bổn phận của con cái là phải tôn kính, thảo hiếu với cha mẹ. Đó là điều răn có kèm theo lời hứa: được thứ tha lỗi lầm, được vui mừng nơi con cháu, được trường thọ… Càng thảo kính cha mẹ càng đẹp lòng Chúa và được Chúa chúc phúc. Thánh Phaolô trong bài đọc II cũng nhắc lại giáo huấn này khi nói: “Kẻ làm con hãy vâng lời cha mẹ trong mọi sự, vì đó là điều đẹp lòng Chúa” (Cl 3,20).

Thảo kính là biết ơn, kính trọng, yêu mến, vâng lời, phụng dưỡng[2]. Đó là món nợ ân tình về công ơn sinh thành dưỡng dục. Chúa không chỉ khuyến khích mà còn trọng thưởng cho những ai có lòng thảo hiếu với các bậc sinh thành. Chính Chúa Giêsu đã nêu gương hiếu thảo khi hằng vâng phục Đức Mẹ và Thánh Giuse (x. Lc 2,51-52), và hơn nữa, còn nhắc nhở về tầm quan trọng trổi vượt của hiếu thảo vì là điều răn của Chúa (x. Mc 7, 1-13). Quả thực, “sự vâng phục của Chúa Giêsu đối với Mẹ Người và cha nuôi của Người là chu toàn cách trọn hảo điều răn thứ tư… là hình ảnh của sự vâng phục con thảo của Người đối với Cha trên trời … loan báo và tham dự trước vào sự tuân phục trong vườn Cây Dầu: ‘Xin đừng cho ý con thể hiện…’ (Lc 22,42… và đã khởi đầu công trình tái tạo những gì mà ông Ađam đã phá huỷ vì bất tuân” (GLHTCG, số 532).

Tương quan vợ chồng

Trong Bài đọc II, Thánh Phaolô cũng đưa ra giáo huấn về mối tương quan vợ chồng (Cl 3,8-29) một cách cô đọng theo mẫu gương mối tương quan giữa Đức Kitô và Hội Thánh (x. Ep 5,21-33). Theo đó, người vợ hãy “phục tùng” chồng và người chồng hãy “yêu thương chứ đừng cay nghiệt” với vợ. Giáo huấn này được diễn tả qua lời hứa trong bí tích hôn phối là: tôn trọng, yêu thương và chung thủy với nhau trọn đời, lúc thịnh cũng như lúc suy.

Chúng ta có thể chiêm ngắm tình yêu phu thê tuyệt đẹp giữa Đức Mẹ và Thánh Giuse. Trải qua biết bao thử thách khó khăn, các Ngài vẫn tôn trọng nhau, yêu mến nhau, tin tưởng nhau và trung thành với nhau. Sự trung tín của các Ngài khích lệ tình yêu nơi các vợ chồng trẻ hôm nay, khi mà tỷ lệ ly dị ngày càng gia tăng, cả nơi các gia đình Công Giáo nữa.

Tương quan tự nhiên và siêu nhiên

Tuy nhiên, các mối tương quan gia đình này cần được thấm nhuần yếu tố siêu nhiên để có thể phong phú, quảng đại và bền vững. Lòng thảo kính của Chúa Giêsu và tình nghĩa phu thê giữa Đức Mẹ và Thánh Giuse luôn đặt trên nền tảng siêu nhiên là tìm kiếm và thi hành ý Chúa Cha. Các Ngài đã thưa “xin vâng” để gia đình trở thành tổ ấm, thành chiếc nôi của đức tin, hy vọng, tình yêu và sự sống.

Trong trình thuật Tin Mừng, giữa những thử thách làm xáo trộn cuộc sống (tha phương chạy trốn!), các Ngài vẫn luôn luôn tin tưởng, luôn luôn vâng phục, luôn luôn phó thác. Trong mọi sự, các Ngài luôn mau mắn thi thành ý Chúa, không một chút lưỡng lự hay trì hoãn. Quả thực, làm sao có thể hiểu được hoàn cảnh một gia đình đang đêm bị đánh thức trốn sang một nước khác vì bị truy lùng mà vẫn thinh lặng vâng phục không một lời trách móc, thắc mắc hay thở than?

***

Như vậy, ngày lễ Thánh Gia giúp chúng ta chiêm ngắm Gia Đình Thánh để học hỏi nơi các Ngài bí quyết thắp sáng gia đình chúng ta. Nơi ấy chúng ta có thể học được những bài học lớn như sự thinh lặng, sự hiệp thông tình yêu, sự thánh thiêng và bất khả xâm phạm của gia đình, sự chuyên cần lao động…[3] Quả thực, gia đình chỉ có thể trở thành tổ ấm khi được đong đầy ánh sáng của niềm tin và tình yêu nơi các mối tương quan trong gia đình ấy.

Muốn thế, thánh Phaolô mời gọi chúng ta hãy để cho lời Đức Kitô ngự giữa gia đình thật dồi dào phong phú, chú tâm tìm kiếm và thi hành ý Chúa, siêng năng cầu nguyện và gắn bó với Chúa, có tinh thần bác ái như Chúa: thương cảm, nhân hậu, hiền hòa, nhẫn nại, nhẫn nhịn, tha thứ…[4]

Lạy Chúa, xin cho ánh sáng của mầu nhiệm Giáng Sinh chiếu tỏa trên gia đình/cộng đoàn chúng con, xua tan khỏi chúng con bóng đêm của ích kỷ, tham lam, ghét ghen, tội lỗi, và thắp lên ngọn lửa tin yêu, bác ái, phục vụ. Ước chi mỗi gia đình/cộng đoàn chúng con trở thành một mái ấm tỏa chiếu đức tin và tình yêu. Amen.

[1] X. GLHTCG, số 1655-1658,2204.

[2] X. GLHTCG, số 2014-2020.

[3] ĐGH Phaolô VI, Homilia in templo Annuntiationis beatae Mariae Virginis in Nazareth (5-1-1964): AAS 56 (1964) 167-168, trích theo GLHTCG, số 533.

[4] Bài đọc II: Cl 3,12-21.

Tác giả: Lm. Đaminh Trần Ngọc Đăng