Ăn chay - Trang 2

Tin mừng hôm nay là mẩu đối thoại được đặt trong khung cảnh của một bầu khí chay tịnh nơi các môn đệ Gioan Tẩy giả cũng như các môn đệ của người Pharisêu. Một câu hỏi rất dễ đặt ra là: tại sao những người này lại ăn chay? Ăn chay nhằm mục đích gì?

Bài Tin mừng thuật lại cuộc đối thoại giữa Đức Giêsu với các người Pharisêu và các kinh sư về việc ăn chay. Cuộc đối thoại khởi đầu với thắc mắc của hai giới vừa nêu: “Môn đệ ông Gioan năng ăn chay cầu nguyện, môn đệ người Pharisêu cũng thế, còn môn đệ ông thì ăn với uống!” (Lc 5,33).

Chúa Nhật IV Mùa Chay mang một màu sắc mới không phải chỉ vì việc thay đổi màu của phẩm phục thánh, hoặc những thay đổi của sắc thái phụng vụ, nhưng là sự thay đổi tận nơi tâm hồn người tín hữu. Chúa Nhật đặc trưng này không còn là việc ăn chay hay thanh tẩy, nhưng là Chúa Nhật của niềm vui, Chúa Nhật của ánh sáng, Chúa Nhật của ơn cứu độ đã gần kề.

Mùa Chay là thời gian lắng nghe Lời Chúa, hối cải, chuẩn bị lãnh nhận Bí tích Khai Tâm Kitô giáo cho người lớn hay làm mới lại giao ước Bí tích Rửa Tội, giao hòa với Chúa và với anh em. Mùa Chay cũng là mùa các tín hữu được mời gọi tìm tới các phương thế khác nhau để trau dồi thiêng liêng như: cầu nguyện, ăn chay và thực thi bác ái. 

Ăn chay là một việc đạo đức mà nhiều tôn giáo khuyến khích tín đồ của mình thực hành, nhưng với người Do Thái, việc ăn chay giống như một bổn phận phải làm. Vì thế, họ giữ chay một cách nhiệm nhặt và thậm chí là vụ hình thức. Người Do Thái ăn chay để tỏ lòng sám hối, để xin ơn và đặc biệt để mong chờ Đấng Cứu Thế đến.

Đối với người Do Thái, ăn chay, cầu nguyện và làm việc bác ái là ba hoạt động chính trong đời sống của một người đạo đức. Họ có một cuộc “đại chay” bắt buộc vào ngày lễ xá tội; đồng thời cũng có những cuộc chay tịnh khác mang tính cách tập thể, chẳng hạn vào các ngày tổ quốc gặp hoạn nạn...

Trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu dạy các môn đệ một tinh thần mới khi làm các việc đạo đức như bố thí, cầu nguyện và ăn chay. Tinh thần mới này không quy về con người nhưng quy về Thiên Chúa, ‘Đấng kín đáo’ sẽ trả lại cho ai làm những việc đạo đức kín đáo vì Người.

Trong bài Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu nói tới ba việc đạo đức căn bản trong đời sống tôn giáo của người Do Thái là bố thí, cầu nguyện và ăn chay. Chúa Giêsu không bao giờ phản bác điều đó, nhưng Ngài cảnh giác chúng ta đề phòng thứ đạo đức vụ hình thức.

Ngay từ ngày đầu Mùa Chay, chúng ta đã được nghe lời mời gọi: “Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng” (Mc 1,15). Đúng, mùa Chay là mùa sám hối canh tân: ăn năn đền tội, ăn chay hãm mình, ăn ngay ở lành, để canh tân đời sống qua việc làm mới lại mối tương quan với Chúa, với anh em và với chính mình.

Dân thành Ninivê đã tin vào Thiên Chúa mà ăn chay sám hối, và Thiên Chúa đã tỏ lòng thương xót họ (Gn 3, 5-10). Thiên Chúa không muốn kẻ tội lỗi phải chết, nhưng muốn họ hối cải để được sống (x. Ed 33, 11). Ngay cả khi Thiên Chúa có vẻ như đe dọa bằng sự trừng phạt, thì chính tình yêu mới là dấu chỉ cho cuộc chiến thắng và cứu thoát trong đức tin.

Ăn chay cùng với cầu nguyện và làm việc bác ái là những nhiệm vụ chính của mùa Chay. Mục đích của ăn chay không phải để tô vẽ bản thân, nhưng để khám phá ra sự thật con người mình và trở nên khiêm tốn hơn.

Cùng với toàn thể Giáo Hội, hôm nay chúng ta bước vào mùa Chay thánh. Mùa Chay là cơ hội tuyệt vời để các tín hữu sám hối trở về với Chúa và đổi mới đời sống. Ba việc lành chúng ta phải làm trong mùa Chay là ăn chay, cầu nguyện và làm việc bác ái.

Mùa Chay là mùa đại phúc, mùa canh tân tinh thần. Truyền thống thường nhắc đến ba thực hành chính của Mùa Chay: cầu nguyện, ăn chay và làm phúc. Để cụ thể hóa ba cách thực hành trên, 25 việc đơn giản được liệt kê ra đây. Chắc hẳn đây không phải là những sáng kiến hay nhất, nhưng bạn cũng có thể gặp thấy trong đó một vài ý tưởng để sống mùa chay của mình.

Chính Ngài cũng nhắc lại một lý do và ban ý nghĩa cho việc ăn chay: ăn chay trong thời Cựu ước là để chờ đón Đấng Mêssia. Nhưng bây giờ Đấng Mêssia đang ở giữa họ thì không cần lý do chờ đợi nữa. Và chính Ngài đã tiên báo về cuộc khổ nạn và chịu chết của mình “chàng rể bị đem đi”. Khi đó các môn đệ sẽ ăn chay để chờ đợi ngày Ngài trở lại trong vinh quang.

Sau khi khai mạc sứ vụ tại Ga-li-lê, Đức Giê-su đã làm nhiều phép lạ, chữa lành bệnh nhân: người bất toại, người bị quỷ ám. Ngài ăn uống với tội nhân, người thu thuế và tranh luận với nhóm Pha-ri-sêu về việc ăn chay và giữ luật Sa-bát.

Phúc âm hôm nay nói về việc ăn chay. Chúa Giêsu ủng hộ việc làm này, nhưng không phải bất cứ lúc nào cũng ăn chay. Không nên ăn chay khi đang sống trong niềm vui. Niềm vui của tiệc cưới, niềm vui của lễ hội... Mọi kitô hữu được mời gọi ăn chay khi đã hiểu được giá trị của nó.

Đức Hồng Y C-harles Maung Bo, Tổng Giám mục Yangon, Miến Điện đưa ra lời kêu gọi đối với tất cả các tôn giáo và sắc tộc tại quốc gia này dành ngày đầu tiên trong năm 2017 để ăn chay và cầu nguyện cho hòa bình được hãng tin Fides của Bộ Truyền Giáo dẫn lời.