Nguyên nhân

Chúng ta đang sống trong một thế giới đầy bất an. Sự bất an, lo lắng này là muôn hình muôn vẻ. Nguyên nhân của nó là do chiến tranh, bệnh tật, thiên tai.

Hôm nay, Đấng Tạo Hóa của muôn loài đã tuyên bố việc trao nộp chính mình Người vào tay những kẻ mà Người đến để cứu chuộc bằng mạng sống của mình, đó thật là một điều chướng tai.

Bên cạnh đó, còn rất nhiều báo cáo và nghiên cứu cho thấy thực trạng đáng báo động về tình trạng ô nhiễm trên trái đất. Khí thải, chất thải, hóa chất, nạn chặt phá rừng, đánh bắt bừa bãi… là những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường thiên nhiên

Trong một tuyên bố, tổ chức bác ái của Giáo hội Công giáo nhận định rằng mặc dù sản xuất lương thực đủ nuôi sống mọi người, nhưng mỗi ngày trên 800 triệu người vẫn phải sống trong tình trạng đói nghèo, trong đó 2/3 là phụ nữ. Ngoài những nguyên nhân do xung đột, tác động của đại dịch COVID-19 và chi phí gia tăng, còn một nguyên nhân quan trọng khác là do sản xuất lương thực không bền vững và đầu tư thấp vào nông nghiệp. Vì thế cần phải thực hiện các hành động không chỉ chống lại nạn đói nhưng còn bảo tồn hành tinh cho các thế hệ tương lai.

Theo dự đoán của Tổ chức Lương thực thế giới, trong năm nay, khoảng 345 triệu người sẽ bị nạn đói đe dọa trầm trọng, và con số này nhiều gấp đôi so với tình trạng hồi năm 2020. Thêm vào đó, có 43 triệu người có nguy cơ bị chết đói. Trong số những nguyên nhân tạo nên tình trạng này có các cuộc khủng hoảng kinh tế, khí hậu cùng cực và giá phân bón gia tăng.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã quả quyết: “Lãng quên những công việc Chúa làm là nguyên nhân mất đức tin. Chính ký ức về Thiên Chúa giúp người kitô hữu xác tín vào tình thương và sự hiện diện đầy quyền năng của Thiên Chúa trong cuộc đời”.

Não trạng phe nhóm cục bộ là hiện tượng thường thấy trong xã hội loài người. Sự nguy hiểm của não trạng này ở chỗ dễ gây ra xung đột, chia rẽ, phân biệt, kết án,... Lịch sử loài người đã chứng kiến biết bao cuộc chiến tranh mà nguyên nhân chủ yếu từ sự bất đồng giữa hai phe nhóm, sắc tộc, hay hệ tư tưởng, niềm tin khác nhau.

Tại một ngôi làng trong rừng Bornes, các nhân viên y tế đã phun DDT trong các túp lều để diệt muỗi, nguyên nhân của sốt rét. Những con thằn lằn sống trong vách đất của những túp lều đã hấp thụ một lượng lớn DDT và chết; những con mèo lần lượt ăn những con thằn lằn hấp hối này, và chính chúng cũng chết; những con mèo chết, dẫn đến sự xâm nhập của chuột.

Khi đứng trước một vấn đề, một biến cố, một sự kiện chúng ta có thể đánh giá nó ngang qua việc quan sát từ phía trước hoặc từ phía sau, nghĩa là, hoặc nhìn từ những nguyên nhân hoặc nhìn từ những kết quả của nó. Cũng vậy, khi đối diện với sự dữ, cụ thể là đại dịch Covid 19, chúng ta có thể nhìn ở góc độ nguyên nhân hoặc kết quả.

Tất cả những hành động khinh khi, nói hành nói xấu, giận giữ… là những nguyên nhân cốt lõi đưa con người ta đến chỗ ác độc là giết hại lẫn nhau. Ngay nay tội giết người ghê gớm và đau đớn hơn không chỉ ở những người mâu thuẫn, không chỉ ở những con người xa lạ mà còn xảy ra trong chính máu thịt của mình, đó là bố mẹ giết con cái bằng cách phá thai, ông bà giết con cháu bằng cách ép buộc con cái bỏ đi đứa cháu của mình. Tất cả chỉ vì sự bất hòa, sự ích kỷ của mỗi chúng ta.

Cuộc sống là một chuỗi những tương quan. Con người có tìm gặp lại bản thân và có được hạnh phúc hay không là tùy thuộc vào những mối tương quan này hài hòa hay không. Xét cho cùng, cái tôi ích kỷ là nguyên nhân cắt đứt các tương quan đó và tự hủy chính mình.

Lời Chúa hôm nay bắt đầu bằng tin chẳng lành “ông Gio-an đã bị bắt”. Sự kiện này là nguyên nhân khiến Chúa Giê-su phải lánh sang vùng dân ngoại: “Khi Đức Giê-su nghe tin ông Gio-an đã bị nộp, Người lánh qua miền Ga-li-lê” (Mt 4,12).

Năm con Khỉ sắp qua đi, năm con Gà sắp đến. Khi nhắc đến năm Dậu, có lẽ nhiều người đặc biệt những cụ già đã sống qua giai đoạn lịch sự của năm 1945 đều nhớ tới nạn đói năm Ất Dậu. Trang wikipedia đã nói về nạn đói năm Ất Dậu là một thảm họa xảy ra tại miền Bắc Việt Nam trong khoảng từ tháng 10 năm 1944 đến tháng 5 năm 1945 làm khoảng từ 400.000 đến 2 triệu người dân chết đói. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến nạn đói này do thời tiết, chiến tranh và chính sách của các nước đế quốc...

Thế nhưng cũng có rất nhiều cái chết khác nhau: nếu như xưa cái chết của các thánh tử đạo là để minh chứng cho niềm tin sắt son của mình thì ngày nay ngoài cái chết do tuổi già và bệnh tật thì còn có cả nguyên nhân từ phía con người tác động vào môi trường sinh thái bằng lượng ô nhiễm hóa chất mà người viết xin tạm gọi là tử nạn; và còn cái chết do chính bản thân gây ra do sa đà vào nghiện ngập hủy hoại sự sống của mình.

Theo Đức Cha Giuse, đây chính là nguyên nhân làm cho « những chuyện lừa bịp, tham nhũng, bất công lan tràn nhan nhản khắp nơi » trong xã hội Việt Nam. Vì vậy, ngài đề nghị các Thầy Cô giáo chú trọng trong việc giáo dục các học trò thực hành các nhân đức nhân bản, đặc biệt và sự ngay thẳng.

Tuy nhiên, có một đổ nát còn khiến ta run sợ, rơi lệ khi chứng kiến những đứa trẻ vô tội bị cô độc do cha mẹ li dị, thậm chí bị giết chết do bị hiểu lầm là nguyên nhân chia cắt cha mẹ chúng.

Điều thấy rõ nét nhất nơi sự điều chỉnh luật « mắt đền mắt răng đền răng » là không dùng bạo lực đối với bất kỳ ai. Bạo lực đáp trả lại bạo lực chính là nguyên nhân của sự leo thang tội ác trong nhân loại. Như thế khi thực thi được như vậy, nhân loại sẽ loại bỏ được tất cả những mầm mống của oán thù.