Nhân vật - Trang 2

“Tôi yêu nhân loại; đó là những con người mà tôi không thể chịu đựng được!”. Charlie Brown, một nhân vật truyện tranh, đã phàn nàn như thế. Một lời phàn nàn đáng cho chúng ta suy nghĩ!

Một trùng hợp thú vị, khi cả ba nhân vật của dụ ngôn Những Nén Bạc trong Tin Mừng hôm nay, cách nào đó, được tìm thấy trong con người của thánh Augustinô, một tên tuổi ‘rất người và cũng rất thánh’ được Giáo Hội kính nhớ cùng ngày.

Bài Tin mừng hôm nay thuật lại cảnh một ngày sa-bát, tại một cách đồng lúa, có các nhân vật là Đức Giêsu và các môn đệ đi ngang qua cánh đồng. Trong lúc đang đói bụng, các môn đệ đã bứt mấy bông lúa mà ăn. Cách đó không xa, có cả mấy người Pharisêu đã chứng kiến sự việc xảy ra, nhưng cái nhìn của họ về việc bứt lúa và ăn của các môn đệ thì khác xa cách nhìn của Đức Giêsu.

Những người tham dự buổi tiếp kiến hàng tuần của Đức Thánh Cha Phanxicô vào thứ Tư và những người theo dõi qua buổi phát trực tiếp, đã rất ngạc nhiên khi thấy ngồi giữa đám đông là một người đàn ông mặc trang phục bó sát màu đỏ và xanh được trang trí bằng một mạng lưới màu bạc. Đây là trang phục tiêu biểu của nhân vật Người Nhện. 

“Hãy hướng về mặt trời, bạn sẽ không còn thấy bóng tối!”. Đó là câu nói của một phụ nữ mất khả năng nghe, nhìn, từ mười sáu tháng tuổi. Helen Keller, một người khiếm thính, khiếm thị đầu tiên giành học vị Cử nhân Nghệ thuật. Tạp chí Time xếp cô vào 100 nhân vật tiêu biểu của thế kỷ 20.

Trong trình thuật cuộc thương khó Đức Giêsu hôm nay, ta thấy một bầu khí u ám, căng thẳng, thê lương bao trùm lên các nhân vật như Philatô và Phêrô chẳng hạn. Mặc dầu các nhân vật đó có những thiện chí nhất định, nhưng cũng khó nếu không muốn nói là dường như không thể vượt qua nổi sự sợ hãi, u mê, mù tối dày đặc ấy. Tuy nhiên, đây lại là lí do giảm khinh trách nhiệm và nhất là cơ hội để thấy rõ hơn lòng nhân hậu của Chúa đối với sự yếu đuối của con người.

Sẽ rất thú vị khi cùng với các nhân vật của cả hai bài đọc phụng vụ Lời Chúa hôm nay, chúng ta ‘học khát khao’ ‘một Ai đó’ với lời Thánh Vịnh đáp ca, “Linh hồn con khao khát Chúa Trời, là Chúa Trời hằng sống; bao giờ con được đến vào bệ kiến tôn nhan”.

Một sự trùng hợp cố ý khi cả hai bài đọc hôm nay nói đến một trong những ngôn sứ dị thường nhất của Israel, đó là Giôna, một con người tìm cách chạy trốn sứ vụ Thiên Chúa trao. Giôna, nhân vật chính của một cuốn sách cùng tên vốn chỉ có bốn chương, một câu chuyện mang hơi hướng thần thoại nhưng chuyển tải một bài học lớn, đó là ‘tái khám phá lòng thương xót’ của Thiên Chúa.

Tin Mừng hôm nay tường thuật một câu chuyện đầy kịch tính nhưng cũng là một câu chuyện có hậu. Marcô mô tả rất chi tiết nhân vật chính; đó là một người không còn là người, sống mà như chết, một người đã hoá quỷ; thế nhưng, một khi gặp được Chúa Giêsu, tình yêu và quyền năng của Ngài đã phục hồi cho anh tất cả: ‘phẩm giá, tước vị và sứ mệnh’. Không thể tuyệt vời hơn!

Thật ngạc nhiên, chỉ trong trình thuật Dâng Chúa ngắn ngủi hôm nay, có tới ba lần, Luca nói đến tác động của Thánh Thần; không phải tác động trên một Phêrô hay một Phaolô hăng nhiệt, năng nổ thời Công Vụ Tông Đồ, nhưng tác động trên một cụ già. Simêon, con người của Thánh Thần! Với nhân vật độc đáo này, chúng ta nhìn ngắm chân dung của một con người hoàn toàn ‘phó mình cho những chuyển động của Thánh Thần’.

Việc người phụ nữ còng lưng không hề mở miệng van xin Chúa Giêsu, cũng như viên trưởng hội đường tức giận trước phép lạ Ngài chữa lành bà, khiến chúng ta có thể đi đến một kết luận bất ngờ đến kinh ngạc. Phải chăng hai nhân vật này không muốn ‘ra khỏi vùng an toàn’ của họ?

Dù khá dè dặt, nhưng sẽ rất thú vị nếu chúng ta dám nói dụ ngôn ‘Xin bánh giữa đêm’ của Tin Mừng hôm nay là một dụ ngôn rất châu Á; vì lẽ chỉ có người châu Á mới ‘chèo kéo, nhì nhằng’ năm lần bảy lượt… như tính cách nhân vật Chúa Giêsu mô tả để dạy chúng ta kiên trì trong cầu nguyện.
​​​​​​​

Qua Tin Mừng hôm nay, Luca không ghi lại một lời nào của Chúa Giêsu, nhưng lại đưa ra những nhận định về một nhân vật mà thoạt nghe qua, chúng ta liên tưởng đến một bố già gian giảo, một chính trị gia hèn nhát hoặc một găng tơ xa hoa truỵ lạc; đó là quận vương Hêrôđê.

Cả hai bài đọc hôm nay nói đến hai nhân vật tương đồng: Giêrêmia, ngôn sứ thời Cựu Ước; Gioan Tẩy Giả, ngôn sứ thời Tân Ước. Số mệnh của hai ngôn sứ sẽ là điềm báo cho vận mệnh mai ngày của một ngôn sứ khác có tên là Giêsu, Ngôn Sứ của các ngôn sứ. Từ đó, Lời Chúa dẫn chúng ta đến một chủ đề đáng được suy nghĩ: những con người dám lội ngược.

Tôi không biết tên thật của anh, cũng không có cơ hội để tìm hiểu về anh. Tôi thấy anh qua lời kể của Đức Giêsu. Anh là nhân vật trong câu chuyện của Người và anh nổi tiếng trong thời của tôi. Mọi người quanh tôi hay nhắc về anh. Họ gọi anh bằng một cái tên tôi thấy hơi thành kiến “người con hoang đàng”.

Thánh sử Gio-an cho chúng ta biết Ni-cô-đê-mô là một nhân vật có thế giá trong nhóm Pha-ri-sêu. Tuy nhiên, điều đáng chú ý nơi ông không phải là kiến thức ông đang sở hữu, địa vị ông đang nắm giữ mà là lòng khao khát sự thật. Với lòng mộ mến, ông tìm cách đến học hỏi nơi Thầy Giêsu cách kín đáo: vào ban đêm.

Bài thương khó theo Tin mừng thánh Mat-thêu đặc biệt chú trọng đến nhân vật Giu-đa Its-ca-ri-ốt trong khi các thánh sử khác lại ít bàn đến.