Thánh Clara: Cuộc đời hiến dâng

Hôm nay, toàn thể Giáo Hội hân hoan cử hành Lễ kính Thánh Clara, một vầng trăng sáng ngời của lòng tin và sự từ bỏ, một người con gái ưu tú của Assisi, người đã cùng với Thánh Phanxicô, thắp lên ngọn lửa của Tin Mừng trong một thế giới đầy biến động. Cuộc đời của Thánh Clara là một minh chứng sống động cho những lời mà chúng ta vừa nghe trong đoạn Tin Mừng theo Thánh Mát-thêu: “Thầy coi, phần chúng con, chúng con đã bỏ mọi sự mà theo Thầy. Vậy chúng con sẽ được gì?” Và lời đáp của Chúa Giê-su: “Thầy bảo thật anh em: anh em là những người đã theo Thầy, thì đến thời tái sinh, khi Con Người ngự toà vinh hiển, anh em cũng sẽ được ngự trên mười hai toà mà xét xử mười hai chi tộc Ít-ra-en. Và phàm ai bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái hay ruộng đất, vì danh Thầy, thì sẽ được gấp bội và còn được sự sống vĩnh cửu làm gia nghiệp.”

Những lời này của Chúa Giê-su không chỉ là lời hứa dành cho các Tông đồ, mà còn là lời mời gọi và lời bảo đảm cho tất cả những ai, qua mọi thời đại, dám dứt bỏ những ràng buộc của thế gian để bước theo Ngài. Thánh Clara là một trong những người đã đáp lại lời mời gọi ấy một cách triệt để, không chút do dự. Ngài đã thực sự “bỏ mọi sự” để chỉ có một mình Chúa làm gia nghiệp.

Clara Offreduccio, sinh năm 1194 tại Assisi, Ý, trong một gia đình quý tộc giàu có. Ngay từ thuở nhỏ, Clara đã được giáo dục trong một môi trường đầy đủ tiện nghi, được hưởng thụ mọi đặc quyền của giới thượng lưu. Cuộc đời của ngài dường như đã được định sẵn với một tương lai rạng rỡ, một cuộc hôn nhân môn đăng hộ đối, và một vị trí cao trong xã hội. Thế nhưng, sâu thẳm trong tâm hồn cô gái trẻ ấy, một tiếng gọi khác, một khát khao khác đang âm ỉ cháy bỏng. Đó là tiếng gọi của Thiên Chúa, tiếng gọi của một cuộc sống hoàn toàn dâng hiến.

Vào thời điểm đó, Assisi đang chứng kiến sự trỗi dậy của một phong trào tâm linh mới, do một người trẻ tuổi tên Phanxicô khởi xướng. Phanxicô, cũng xuất thân từ một gia đình giàu có, đã từ bỏ tất cả để sống một cuộc đời nghèo khó, rao giảng Tin Mừng và phục vụ người nghèo. Những lời rao giảng và gương sống của Phanxicô đã chạm đến trái tim của nhiều người, trong đó có Clara. Clara đã nhiều lần bí mật gặp gỡ Phanxicô, lắng nghe những lời khuyên dạy của ngài, và nhận ra rằng con đường mà Phanxicô đang đi chính là con đường mà Thiên Chúa muốn ngài bước theo.

Trong đêm Chúa Nhật Lễ Lá năm 1212, Clara đã đưa ra một quyết định lịch sử, một quyết định thay đổi hoàn toàn cuộc đời ngài và mở ra một trang sử mới cho Giáo Hội. Ngài đã bí mật rời khỏi nhà, đến nhà nguyện Porziuncola, nơi Thánh Phanxicô và các anh em đang chờ đợi. Tại đó, ngài đã cắt đi mái tóc dài óng ả của mình, biểu tượng của sự nữ tính và địa vị xã hội, và mặc lấy chiếc áo dòng đơn sơ, màu xám. Hành động này không chỉ là một sự từ bỏ bề ngoài, mà là một sự đoạn tuyệt triệt để với mọi giá trị thế tục, với mọi sự ràng buộc của gia đình, của tài sản, của danh vọng. Ngài đã thực sự “bỏ nhà cửa, anh em, chị em, cha mẹ, con cái hay ruộng đất” vì danh Chúa.

Sự từ bỏ của Clara không hề dễ dàng. Gia đình ngài đã tìm mọi cách để đưa ngài trở về, thậm chí dùng vũ lực. Nhưng Clara, với một ý chí kiên cường và một niềm tin sắt đá vào Thiên Chúa, đã chống trả quyết liệt. Ngài đã bám chặt vào bàn thờ, tuyên bố rằng ngài sẽ không bao giờ rời bỏ Đức Kitô. Cuối cùng, gia đình ngài đành phải chấp nhận sự lựa chọn của ngài. Đây là một minh chứng hùng hồn cho sức mạnh của tình yêu Thiên Chúa, tình yêu có thể vượt qua mọi rào cản, mọi sự chống đối của thế gian.

Sau đó, Clara được Thánh Phanxicô đưa đến nhà thờ Thánh Đamianô, nơi ngài cùng với một vài người phụ nữ khác, trong đó có em gái ngài là Agnes, đã thành lập một cộng đoàn nữ tu. Cộng đoàn này sau này được biết đến với tên gọi Dòng Chị Em Thanh Bần, hay Dòng Thánh Clara, Dòng Clara Khó Nghèo. Dưới sự hướng dẫn của Thánh Phanxicô và sự lãnh đạo của Thánh Clara, các nữ tu đã sống một cuộc đời hoàn toàn nghèo khó, chiêm niệm, và phục vụ. Họ không sở hữu bất cứ tài sản nào, sống nhờ vào sự bố thí và làm việc bằng đôi tay của mình.

Lời hứa của Chúa Giê-su: “sẽ được gấp bội” đã được thể hiện rõ ràng trong cuộc đời của Thánh Clara và cộng đoàn của ngài. Dù từ bỏ mọi của cải vật chất, Clara đã nhận được một gia tài phong phú hơn gấp bội: đó là sự giàu có của ân sủng, của tình yêu Thiên Chúa, của sự bình an nội tâm, và của một cộng đoàn chị em hiệp nhất trong Chúa. Ngài không có con cái theo nghĩa đen, nhưng ngài đã trở thành một người mẹ tinh thần cho vô số linh hồn, là người sáng lập và là linh hồn của một Dòng tu vĩ đại, đã lan rộng khắp thế giới và tiếp tục sinh hoa kết trái cho đến ngày nay. Ngài đã từ bỏ danh vọng thế gian, nhưng ngài đã được vinh danh trên trời và được Giáo Hội tôn phong hiển thánh, trở thành một mẫu gương sáng ngời cho mọi Kitô hữu.

Thánh Clara đặc biệt nhấn mạnh đến đặc ân của sự nghèo khó, hay còn gọi là “Privilegium Paupertatis”. Ngài đã kiên quyết bảo vệ đặc ân này, ngay cả khi các Giáo Hoàng muốn nới lỏng quy định về sở hữu tài sản cho Dòng của ngài. Đối với Clara, sự nghèo khó không chỉ là một điều kiện sống, mà là một giá trị thiêng liêng, một con đường để nên giống Đức Kitô nghèo khó và khiêm nhường. Ngài tin rằng chỉ khi hoàn toàn từ bỏ mọi sự, các nữ tu mới có thể hoàn toàn tự do để yêu mến Thiên Chúa và phục vụ Ngài. Sự nghèo khó là cánh cửa dẫn đến sự giàu có của Thiên Chúa, là con đường để đạt được sự sống vĩnh cửu.

Cuộc đời của Thánh Clara là một cuộc đời của cầu nguyện và chiêm niệm. Ngài dành nhiều giờ trong ngày để cầu nguyện trước Thánh Thể, để suy niệm Lời Chúa, và để kết hiệp mật thiết với Đức Kitô. Chính từ nguồn mạch thiêng liêng này mà ngài có được sức mạnh để vượt qua mọi khó khăn, mọi thử thách. Ngài không chỉ cầu nguyện cho bản thân và cộng đoàn, mà còn cầu nguyện cho Giáo Hội, cho thế giới, và cho những người đang đau khổ. Lời cầu nguyện của ngài mạnh mẽ đến nỗi, có lần, khi quân Saracen tấn công Assisi và đe dọa tu viện của ngài, Clara đã cầm bình Thánh Thể ra trước cổng tu viện. Ngài đã cầu nguyện với Chúa Giê-su trong Thánh Thể, và một phép lạ đã xảy ra: quân giặc bỗng nhiên hoảng sợ và bỏ chạy. Đây là một minh chứng hùng hồn cho quyền năng của Thánh Thể và sức mạnh của đức tin.

Thánh Clara cũng là một người phụ nữ của lòng bác ái. Dù sống trong sự nghèo khó tột cùng, ngài luôn quan tâm đến những người xung quanh, đặc biệt là các chị em trong cộng đoàn. Ngài chăm sóc những người bệnh, an ủi những người buồn rầu, và luôn là một người mẹ hiền, một người chị cả đầy yêu thương. Ngài đã sống trọn vẹn tinh thần của Tin Mừng, không chỉ bằng lời nói mà bằng cả hành động, bằng cả cuộc đời mình.

Vào những năm cuối đời, Thánh Clara bị bệnh nặng. Dù vậy, ngài vẫn không ngừng cầu nguyện và làm việc. Ngài đã hoàn thành bản Luật Dòng cho các chị em của mình, một bản luật được Giáo Hoàng phê chuẩn chỉ vài ngày trước khi ngài qua đời. Đây là một thành tựu vĩ đại, vì nó bảo đảm cho sự tồn tại và phát triển của Dòng Clara Khó Nghèo sau khi ngài ra đi.

Thánh Clara qua đời vào ngày 11 tháng 8 năm 1253, hưởng thọ 59 tuổi. Ngài được Giáo Hoàng Alexander IV phong hiển thánh chỉ hai năm sau đó, vào năm 1255. Cái chết của ngài không phải là một sự kết thúc, mà là sự khởi đầu của một cuộc sống mới trong vinh quang Thiên Chúa, là sự hoàn thành lời hứa của Chúa Giê-su: “còn được sự sống vĩnh cửu làm gia nghiệp.” Ngài đã thực sự được ngự trên “tòa vinh hiển” bên cạnh Chúa, không phải để xét xử theo nghĩa quyền lực, mà để làm chứng cho tình yêu và lòng trung tín của Thiên Chúa, để chuyển cầu cho chúng ta.

Cuộc đời của Thánh Clara là một lời mời gọi mạnh mẽ cho mỗi người chúng ta trong thế giới hôm nay. Trong một xã hội mà vật chất, danh vọng, và quyền lực thường được coi là thước đo của hạnh phúc và thành công, Thánh Clara nhắc nhở chúng ta về một giá trị cao cả hơn, một sự giàu có đích thực hơn. Ngài dạy chúng ta rằng sự tự do đích thực không nằm ở việc sở hữu nhiều, mà ở việc từ bỏ những gì không cần thiết để có thể hoàn toàn thuộc về Thiên Chúa. Ngài cho chúng ta thấy rằng khi chúng ta dám “bỏ mọi sự” vì danh Chúa, chúng ta sẽ nhận được “gấp bội” những ân sủng và phúc lành, và quan trọng nhất là “sự sống vĩnh cửu làm gia nghiệp.”

Chúng ta, những người đang sống trong thế giới hiện đại, có thể không được mời gọi để từ bỏ mọi sự theo cách triệt để như Thánh Clara. Nhưng mỗi người chúng ta đều được mời gọi để từ bỏ những gì đang ngăn cản chúng ta đến gần Chúa hơn: có thể là sự quyến luyến tiền bạc, sự ham mê danh vọng, sự bám víu vào những tiện nghi vật chất, hay thậm chí là những thói quen xấu, những mối quan hệ độc hại. Mỗi khi chúng ta dám từ bỏ một điều gì đó vì Chúa, dù là nhỏ bé, chúng ta cũng đang bước đi trên con đường của Thánh Clara, con đường dẫn đến sự tự do và sự sống.

Hơn nữa, Thánh Clara cũng là một mẫu gương về sức mạnh của lời cầu nguyện. Trong một thế giới đầy lo toan và bất an, ngài nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc dành thời gian cho Chúa, của việc kết hiệp mật thiết với Ngài qua lời cầu nguyện và Thánh Thể. Chính trong sự thinh lặng của chiêm niệm, chúng ta mới có thể tìm thấy sự bình an đích thực, sức mạnh để đối mặt với những thử thách, và sự khôn ngoan để đưa ra những quyết định đúng đắn.

Xin Thánh Clara, người đã sống trọn vẹn lời mời gọi của Chúa Giê-su, chuyển cầu cùng Chúa cho chúng ta. Xin ngài giúp chúng ta có đủ can đảm để từ bỏ những gì không cần thiết, để sống một cuộc đời đơn sơ và khiêm nhường, để luôn đặt Chúa lên trên hết mọi sự. Xin ngài ban cho chúng ta lòng yêu mến Thánh Thể và sự khao khát chiêm niệm, để chúng ta cũng có thể tìm thấy sự bình an và niềm vui đích thực trong Chúa. Và cuối cùng, xin ngài giúp chúng ta luôn hướng về gia nghiệp vĩnh cửu, mà Chúa đã hứa ban cho những ai dám bỏ mọi sự mà theo Ngài.