LỄ ĐỨC MẸ MÂN CÔI
St 3,9-15.20; Rm 5, 12. 17-19; Lc 1, 26-38
Lễ Mẹ Mân Côi có nguồn gốc lịch sử từ Lễ Đức Bà Chiến Thắng, ghi dấu cuộc chiến thắng lạ lùng ở vịnh Lepanto mà các tín hữu tin rằng nhờ sự bảo trợ của Đức Mẹ. Trước đạo quân hùng mạnh của đế quốc Ottoman (Thổ Nhĩ Kỳ) muốn chiếm đóng Âu Châu, san phẳng Kitô giáo, Đức Piô V đã kêu gọi mọi tín hữu ăn năn đền tội, sốt sắng lần hạt mân côi, tham dự các cuộc cung nghinh và kêu nài sự trợ giúp của Đức Mẹ. Ngày 07 tháng 10 năm 1571 đã ghi dấu tình thương và sự chuyển cầu đắc lực của Đức Mẹ Chúa Trời. Tại Roma Đức Giáo Hoàng Pio V đã cho đánh chuông mọi nhà thờ và tuyên bố là liên minh Kitô đã chiến thắng nhờ sự bầu cử của Đức Bà Mân Côi. Ngài thêm vào kinh cầu Đức Bà tước hiệu “Auxilium Christianorum/ Đức Bà phù hộ các tín hữu” và công bố sắc lệnh thành lập lễ nhớ Đức Bà Chiến Thắng ngày mùng 7 tháng 10. Một năm sau, 1572, Đức Giáo Hoàng Gregorio XIII ký tự đắc “Monet Apostolus” thành lập lễ trọng kính Đức Bà Mân Côi, đưa vào lịch phụng vụ và chỉ định mừng ngày mùng 7 tháng 10.
Ngày nay, chúng ta hướng tới ý nghĩa thiêng liêng nhiều hơn. Theo đó, Kinh Mân Côi là khí giới thiêng liêng giúp chúng ta được mạnh mẽ để chiến thắng trong cuộc chiến chống lại ma quỷ, xác thịt và thế gian, để có thể đứng vững trong đức tin và vinh thắng trong cuộc chiến cao đẹp đạt tới sự sống đời đời (x. 1 Tm 6,11-16). Cách riêng, trong năm thánh hy vọng, chúng ta có thể nhận ra tràng chuỗi Mân Côi như là tràng chuỗi hy vọng vì giúp chúng ta gắn bó với Chúa Giêsu, Đấng là niềm hy vọng của chúng ta, giúp chúng ta noi gương Đức Maria, Ngôi sao hy vọng, và giúp chúng ta lan tỏa hy vọng cho mọi người.
Gắn kết với Chúa Giêsu
Kinh Mân Côi giúp chúng ta nối kết với Chúa Giêsu vì là “Cuốn Tin Mừng rút gọn”. Toàn bộ cuộc đời Chúa Cứu Thế được tóm tắt trong các mầu nhiệm Mân Côi: nhập thể, thăm viếng gia đình Gioan Tiền hô, giáng sinh, tiến dâng trong đền thánh, ở lại đền thánh, chịu phép rửa tại sông Giordan, rao giảng Tin Mừng, thương khó, chịu chết, phục sinh, thăng thiên… Qua đó, một đàng chúng ta đi vào mối tương quan cá vị với Chúa Giêsu, đàng khác chúng ta kín múc nguồn tình yêu và ân sủng nhờ được “nối nguồn” với Ngài.
Trong kinh nghiệm thường ngày, rất nhiều Kitô hữu đã nên thánh và chứa chan hy vọng nhờ kết hợp với Chúa qua tràng chuỗi Mân Côi, ngay cả trong những hoàn cảnh tăm tối nhất. Chúng ta có thể nhớ đến Thánh Piô Pietrelcina (Piô Năm Dấu Thánh, mỗi ngày lần 40 chuỗi), Thánh Gioan Phaolô II (Kinh Mân Côi là lời kinh yêu thích của Ngài), Thánh Têrêsa Caltutta, Bậc Đáng Kính Fx. Nguyễn Văn Thuận, Thánh Carlo Acutis…
Trường học Maria
Kinh Mân Côi cũng giúp ta chiêm ngắm và noi gương nhân đức của Mẹ Maria, Ngôi Sao hy vọng. Quả thực, trong kinh Mân Côi, chúng ta được ngưỡng mộ các nhân đức rạng ngời của Đức Mẹ qua các mầu nhiệm Chúa Cứu Thế, nhất là đức tin, đức cậy và đức mến. Niềm hy vọng cậy trông của Mẹ được tỏa sáng qua đức tin kiên cường và đức mến anh hùng. Đức tin kiên cường của Mẹ được minh chứng qua cuộc sống “xin vâng”: tin vào Lời Chúa, vâng phục ý Chúa, phó mình cho Chúa. Tiếng “fiat” (xin vâng) là một bản tuyên xưng đức tin mãnh liệt vào Chúa, vào tình yêu và chương trình cứu độ của Ngài. Lời xin vâng ấy trải dài từ biến cố truyền tin tới tận đỉnh đồi Canvê. Đức tin ấy cũng được diễn tả qua đức mến: yêu thương con người, mong muốn cho mọi người được ơn cứu độ.
Chúng ta học nơi Mẹ nhân đức hy vọng, lòng cậy trông vững vàng vào Thiên Chúa, tình yêu và chương trình cứu độ của Ngài. Cuộc đời tín hữu là cuộc lữ hành hy vọng, được thể hiện qua lời “xin vâng” liên lỉ mà chúng ta thưa lên với Chúa mỗi ngày, nhất là qua việc bỏ ý riêng để làm theo ý Chúa, bỏ ích kỷ để sống quảng đại, bỏ tham lam để sống sẻ chia, bỏ tự mãn để sống khiêm nhường, bỏ hưởng thụ để sống phục vụ, bỏ xa hoa để sống vị tha, nhất là biết nhìn nhận và hành xử trong khi gặp thử thách khó khăn với cái nhìn đức tin và lòng mến tràn đầy.
Lan tỏa hy vọng
Kinh Mân Côi là một phương thế lan tỏa hy vọng. Kinh nghiệm lịch sử cho chúng ta thấy sức mạnh biến đổi kỳ diệu của Kinh Mân Côi. Trong sách Công Vụ kể lại buổi cầu nguyện với Mẹ Maria của các tín hữu thời sơ khai đã mang lại sự canh tân thế nào: Chúa Thánh Thần đã hiện xuống và canh tân mọi sự! Chúng ta cũng có thể kinh nghiệm này được lặp lại nhiều lần, như với thánh Đaminh khi đối diện với thế giới lạc giáo, Đức Piô V với cuộc xâm lăng của để quốc Ottoman, với các linh địa Thánh Mẫu trên khắp thế giới: Guadalupe (1531, Mexico), La Vang (1798), Trà Kiệu (1885), Lộ Đức (1854), Fatima (1917)…
Ngày nay, Kinh Mân Côi vẫn có thể mang lại hy vọng cho các cá nhân, gia đình và cộng đoàn, vì đó là phương thế để kéo ân sủng của Chúa xuống cho con người. Thánh Piô Năm Dấu Thánh nói rằng “Kinh Mân Côi là vũ khí sắc bén để chống lại ma quỷ”. Thánh Carlo Acutis thì quả quyết rằng: “Kinh Mân Côi là chiếc thang ngắn nhất để lên Thiên Đàng”. Trong cuốn “Tái khám phá Đạo Công Giáo”, tác giả Matthew Kelly đã kể lại câu chuyện khá cảm động về tràng chuỗi Mân Côi nhiệm mầu của Mẹ Têrêsa Calcutta, được chuyền tay qua nhiều người và mang lại những ơn lành lạ lùng. Cách đây mấy năm, một video ngắn về Kinh Mân Côi với tựa đề “Quyền năng trên đôi tay” cũng thuật lại nhiều điều kỳ diệu nhờ lần chuỗi Mân Côi…
*****
Rõ ràng Kinh Mân Côi được ưa chuộng và nhìn nhận như là phương thế hữu hiệu vì bình dân, giàu chất Kinh Thánh, chứng minh sức mạnh qua lịch sử thăng trầm của Hội Thánh và nhân loại. Trong cuộc chiến hôm nay trước sự tấn công ồ ạt của các làn sóng như: tục hóa, hưởng thụ, tương đối… Kinh Mân Côi chắc hẳn vẫn là một phương thế tuy giản dị nhưng không kém phần hiệu quả.
Tuy nhiên, chúng ta cũng cần nhắc lại ở đây lời nhắn nhủ của Huấn quyền: để Kinh Mân Côi phát huy sức mạnh và đem lại niềm hy vọng cho thế giới, chúng ta cần đọc kinh với tinh thần chiêm niệm, nghĩa là có suy niệm Lời Chúa (liên quan đến các mầu nhiệm), có thinh lặng nghiền ngẫm để các mầu nhiệm ấy soi rọi vào tâm hồn mình, có quyết tâm dấn thân thực hành các bài học được rút ra từ lời kinh khẩu tụng tâm suy.
Ave Maria, Kính mừng Maria, đầy ơn phúc, Đức Chúa Trời ở cùng Bà, Bà có phúc lạ hơn mọi người nữ và Giêsu, Con lòng Bà, gồm phúc lạ.
Sancta Maria, Thánh Maria, Đức Mẹ Chúa Trời, cầu cho chúng con là kẻ có tội, khi nay và trong giờ lâm tử. Amen.
X. Matthew Kelly, Tái khám phá Đạo Công Giáo, ĐCV. Bùi Chu chuyển ngữ, NXB. Tôn Giáo 2015, chương 18, tr. 411-432.