CHÚA NHẬT XXXIII THƯỜNG NIÊN NĂM B
2 Mcb 7,1.20-23.27b-29; Rm 8,31b-39; Lc 9,23-26
Mỗi lần chúng ta mừng kính các Thánh Tử Đạo Việt Nam, chúng ta lại có dịp khơi nguồn dòng chảy chứng nhân tuôn trào trong huyết quản mỗi Kitô hữu chúng ta. Chữ “tử đạo” hay “tử vì đạo” có nguyên nghĩa trong tiếng Hy Lạp là “chứng nhân” (martyr).
Một trong những nét đẹp khi chúng ta đọc lại mẫu gương của các Ngài là sự hiệp hành trong việc làm chứng cho Tin Mừng của Chúa. Nói cách khác, các Ngài không làm chứng cho Chúa một cách đơn lẻ, nhưng trong sự hiệp thông chia sẻ. Các Ngài đã cùng nhau làm chứng cho Chúa trên quê hương này.
Thầy-Trò cùng nhau làm chứng
Đọc trong hạnh tích các vị tử đạo, chúng ta thấy có những vị Thầy-Trò cùng nhau làm chứng cho Chúa. Hình ảnh cảm động như Cha Alexandre de Rhodes chứng kiến cuộc tử đạo anh hùng của Thầy Giảng Anrê Phú Yên, Đức Cha Thánh Hernendez Minh dâng thủ cấp Thầy Giảng Thánh Phanxicô Đỗ Văn Chiểu. Trước đó, Thầy Thánh Chiểu đã khẳng khái tuyên bố: “Tôi sẵn sàng theo Đức cha Minh cho đến chết, sẵn sàng chịu mọi cực khổ như ngài, kể cả cái chết dữ tợn nhất”.
Nới rộng hơn, chúng ta có thể kể đến tình Thầy-Trò đồng lao cộng khổ giữa Cha Jaccard Phan và Thầy chủng sinh Tôma Trần Văn Thiện, nhất là hình ảnh hai Vị cùng quỳ cầu nguyện và Cha Jaccard Phan giải tội cho Thầy Thiện trên chiếc chiếu hành hình tại pháp trường Nhan Biều.
Anh Em cùng nhau làm chứng
Trong lịch sử các Thánh Tử Đạo, chúng ta cũng gặp nhiều cặp đôi Anh Em cùng nhau làm chứng cho Chúa. Hình ảnh tiêu biểu trước tiên là Cha Thánh Vinhsơn Phạm Hiếu Liêm (Vicente de la Paz) và Cha Thánh Jacinto Castaneda Gia. Hai Anh Em đều bị bắt và gặp nhau tại Phố Hiến, an ủi khích lệ nhau trong thử thách, cùng nhau minh chứng Chân Lý của Đạo Thật tại Hội Đồng Tứ Giáo tại Thăng Long, cùng nhau hôn kính Thánh Giá, đọc kinh Ăn Năn Tội, kinh Tin Kính, kinh Lạy Cha, kinh Lạy Nữ Vương, cùng nhau hát kinh Salve Regina và cùng nhau lãnh phúc tử đạo tại pháp trường Đồng Mơ (07.11.1773). Sau đó thi hài hai Vị cùng được đưa về an táng tại Trung Linh (Bùi Chu). Câu nói chí tình chí nghĩa của Thánh Liêm đã làm sáng lên tình huynh đệ linh mục tu sĩ trong thử thách: “Nếu ngài kết án người anh em của tôi là cha Gia đây, thì cũng phải kết án tôi… nếu ngài để tôi sống thì cũng phải ân xá cha Gia… Tôi đề nghị ngài đối xử với chúng tôi như nhau”.
Chúng ta cũng có thể nghĩ đến tình Anh Em của Cha Thánh Phêrô Nguyễn Bá Tuần và Cha Fernandez Hiền. Khi nghe tin Cha Hiền bị bệnh và gặp khó khăn, Ngài đã dời giáo xứ của mình để đến chỗ Cha Hiền trấn an dân chúng và cùng nhau trốn tránh cuộc bách hại gắt gao. Hai anh em đã an ủi khích lệ nhau, giải tội cho nhau và cùng nhau tiến tới đài vinh quang. Trước đó, cũng phải kể đến cuộc hội ngộ chan chứa tình huynh đệ giữa ba anh em cùng nhau quyết tâm dâng hiến máu mình làm chứng cho Đức Kitô: Đức Cha Thánh Delgado Y, Henares Minh và Fernandez Hiền.
Gia đình cùng nhau làm chứng
Nổi bật nhất về chuyện cả gia đình cùng nhau làm chứng cho Chúa phải kể đến “Nhất gia tam thánh” ở làng Quần Cống (giáo xứ Quần Cống, giáo phận Bùi Chu ngày nay). Đó là ba Thánh tử đạo trong một gia đình: Thánh Đaminh Phạm Trọng Khảm, con trai ngài là Thánh Luca Phạm Trọng Thìn và cháu ruột là Thánh Giuse Phạm Trọng Tả.
Chúng ta cũng nhớ đến lời khuyên dạy thấm thía của Ông Thánh Phụng và Bà Thánh Đê. Cụ Trùm Emmanuel Lê Văn Phụng tại pháp trường đeo Thánh Giá vào cổ con gái và khuyên dạy con: “Con ơi, hãy nhận lấy kỷ vật của ba. Đây là ảnh Chúa Giêsu Kitô, Chúa chúng ta. Ảnh này quý hơn vàng bạc bội phần. Con hãy luôn mang nơi cổ và trung thành cầu nguyện sớm chiều con nhé”. Bà Thánh Anê Lê Thị Thánh (Đê) thì nhắn nhủ các con trung thành với Chúa, “vui lòng vác thánh giá” và khích lệ các con khi họ thấy bà bị đánh bê bết máu và đeo gông: “Các con đừng khóc, Mẹ mặc áo hoa hồng và đeo hoa tai vàng đấy”.
Giáo hội cùng nhau làm chứng
Đọc lịch sử các Thánh Tử Đạo, chúng ta thấy việc làm chứng không dừng lại ở một vài cá nhân hay một nhóm người. Cả giáo hội làm chứng cho Chúa. Người ta ước tính có khoảng 130.000 đến 300.000 người đã anh dũng đổ máu đào làm chứng cho Chúa. Có nhiều cha xứ và giáo dân cùng nhau làm chứng cho Chúa, như Cha Thánh Đaminh Vũ Đình Tước và giáo xứ Xương Điền, Cha Thánh Phêrô Vũ Cao Quý và Ông Trùm Thánh Emmanuel Lê Văn Phụng…
Giáo Phận Bùi Chu nổi bật lên với 44 Thánh Tử Đạo, trong đó có 26 Vị gốc Bùi Chu và 18 Vị là thừa sai ngoại quốc phục vụ và tử đạo tại Bùi Chu. Nếu tính toàn Địa Phận Trung trước đây (gồm hai giáo phận Bùi Chu và Thái Bình ngày nay), chúng ta có tới 63/117 Thánh Tử Đạo, tức là hơn một nửa tổng số các hiển Thánh Tử Đạo Việt Nam. Có thể nói đó là một niềm tự hào lớn lao thúc đẩy hai Giáo Phận nâng cao tinh thần chứng tá Tin Mừng.
*****
Mừng lễ các Thánh Tử Đạo Việt Nam quả là một dịp thuận tiện để chúng ta ôn lại truyền thống hào hùng của Tiền Nhân. Chúng ta cùng nhau tạ ơn Chúa đã ban cho chúng ta các Bậc Tiền Bối Đức Tin rất anh dũng, kiên cường làm chứng cho Chúa trên quê hương Việt Nam yêu dấu.
Gương sáng của các Ngài mời gọi chúng ta nỗ lực vượt qua mọi gian nan thử thách trong cuộc sống hiện tại, để đồng tâm hiệp lực làm chứng cho Chúa qua việc sống Phúc Âm, cùng nhau lan tỏa các giá trị Tin Mừng: sự thật, lòng tốt, tình yêu thương, lòng quảng đại, công bằng, bác ái, vị tha…
Chúng ta cùng nhắc lại lời mời gọi của HĐGM Việt Nam trong thư mục vụ 2025 với chủ đề “Cùng nhau loan báo Tin Mừng”: (1) Hành hương cầu nguyện; (2) Loan báo Tin Mừng từ gia đình (yêu thương, hòa thuận, thân thiện, tha thứ); (3) Tận dụng phương tiện truyền thông để loan báo Tin Mừng; (4) Khơi dậy ý thức truyền giáo nơi di dân; (5) Chia sẻ nhân sự và công việc thừa sai.
GIÁO PHẬN BÙI CHU
Mẫu gương các thánh Tử đạo Việt Nam
Đánh đổi vì giá trị Nước Trời
Thiên Chúa sẽ tập hợp những kẻ Người tuyển chọn
Người sẽ đến và người đang đến
Can đảm làm chứng
Đồng tiền bà goá
Việc thờ phượng Thiên Chúa ưa thích
Quảng đại với Chúa và tha nhân
Khiêm tốn và quảng đại
Cái nhìn của Chúa
Bà goá nghèo giàu nhất
Khi chết đi, ta chỉ nắm trong tay những gì đã cho
