Lễ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam 2023
Trong bài hát “Anh hùng Việt Nam” (Lưu danh thiên thu), linh mục nhạc sĩ Kim Long đã để lại một hình ảnh tuyệt vời: “Dòng máu thắm tô đẹp cuộc đời, còn lưu danh thiên thu...” Hình ảnh máu đào tưới gội đất Việt tưởng chừng tiêu diệt Đạo Thánh Chúa, nhưng không, lại làm cho đất nở hoa, nhà đầy phúc. Con số hàng chục triệu tín hữu Việt Nam đang sống trong nước cũng như hải ngoại quả là “mùa lúa dồi dào” mà Chúa ban tặng ngang qua sự hy sinh của các Thánh Tử Đạo.
Dòng máu ấy tô thắm cho quê hương Đất Việt vẻ đẹp đức tin hào hùng và hào quang đức ái rực rỡ. Dòng máu ấy nhắc nhớ chúng ta về giá trị cao quý vô song của Đức Tin, tinh thần đồng tâm hiệp lực làm chứng cho Chúa và góp công chung tay xây dựng Nước Chúa ngay tại trần gian này.
Đức Tin cao quý
Văn hào Tertulianô đã nói một câu để đời: “Máu các Thánh Tử Đạo là hạt giống làm trổ sinh các Kitô hữu” (Sanguis martyrum, semen christianorum - Apol. 50, 13). Điều này cho thấy sự khốc liệt nhưng cao quý của việc gieo trồng, đón nhận và làm chứng cho Đức Tin Kitô. Quả thực, trong dòng lịch sử Giáo hội, đã có hàng ngàn hàng vạn tín hữu đổ máu mình ra để minh chứng Đức Tin. Theo Sổ bộ Các Thánh (Tử đạo) Rôma (Martyrologium Romanum), có 14.154 vị tử đạo. Tuy nhiên, con số thống kê toàn cầu có thể kể đến con 70 triệu Kitô hữu đã hy sinh mạng sống mình vì đức tin, trong đó nhiều nhất tại Liên Xô với 15 triệu (tính từ 1917 đến 1950), Trung Quốc với 200 ngàn trong thời Phong trào Nghĩa Hoàn Đoàn (1988-1900) và khoảng 700 ngàn dưới thời cộng sản (1950-1980), Mexicô với khoảng 103 ngàn từ đầu thế kỷ 19 đến 1930, Uganda với 300 ngàn thời Idi Amin (1971-1979)...
Tại Việt Nam, qua 300 năm bách hại (1580-1888), có khoảng 400 ngàn tín hữu bị lưu đầy, trong đó khoảng 130 ngàn (có tài liệu nói 200 ngàn) chịu chết vì Đạo. Số các tín hữu bị bắt thì lên tới cả triệu, cụ thể là có 58 vị giám mục và linh mục ngoại quốc thuộc nhiều nước như Pháp, Tây Ban Nha, Bồ đào Nha, Hà Lan, Italia, 15 linh mục Việt Nam, 340 thầy giảng, 270 nữ tu Mến Thánh Giá và 99.182 giáo dân. Như thế, danh sách 117 Thánh Tử Đạo và Chân Phước An rê Phú Yên chỉ là những nhân vật tiêu biểu cho hàng ngàn hàng vạn tín hữu đã đổ máu mình ra trên mảnh đất hình chữ S này để minh chứng Đức Tin vào Chúa Giêsu Kitô. Điều này khơi lên trong chúng ta lòng biết ơn, tự hào, trân trọng và tinh thần trách nhiệm. Gia tài Đức Tin mà chúng ta đang có đã được mua bằng giá máu của hàng hàng lớp lớp chứng nhân. Các Ngài đã sẵn sàng hiến dâng máu đào để gìn giữ, bảo vệ và truyền lại Đức Tin cho con cháu mai sau.
Lối sống hiệp hành mà Giáo hội đang cổ vũ nhắm tới việc củng cố sức mạnh tổng hợp của Dân Chúa. Trong việc làm chứng cho Chúa tại quê hương Việt Nam, các Thánh Tử Đạo đã cho thấy một mẫu gương hiệp hành trong việc sống và làm chứng Đức Tin. Trong số khoảng 130 ngàn chứng nhân, 117 Vị được tuyên phong hiển thánh ngày 19/6/1988 và 1 vị được phong chân phước ngày 05/3/2000. Các Ngài chỉ là đại diện chưa đến 1/1000 tổng số chứng nhân kể trên.
Phân tích về thống kê 117 vị, ta thấy có một sự cân đối hài hòa giữ các thành phần Dân Chúa:
- 11 vị người Tây Ban Nha (Dòng Đa Minh) và 10 vị thuộc Hội Thừa Sai Ba Lê;
- 58 giáo sĩ (8 giám mục, 50 linh mục) và 59 giáo dân (14 thầy giảng, 1 chủng sinh, 1 phụ nữ);
- Nghề nghiệp, tuổi tác, cũng rất đa dạng: từ quan chức tới thứ dân, từ y sĩ, nông dân, thương gia, binh lính…
Như vậy có sự cân bằng tương đối giữa con số các cha Dòng Đaminh và Hội Thừa Sai Ba Lê, giữa giáo sĩ và giáo dân... Sự đa dạng nói lên sự phong phú và hiệp hành (hiệp thông-tham gia-sứ vụ) trong cộng đoàn đức tin của Giáo hội. Dù trong hoàn cảnh bắt bớ, bách hại, các tín hữu vẫn chung sức chung lòng làm chứng cho Chúa.
![]()
Các Thánh Tử Đạo luôn khát khao tô đẹp cuộc đời bằng Tin Mừng của Chúa. Để làm điều đó, các Ngài đã chấp nhận mọi thử thách gian lao và cả cái chết. Dòng máu thắm của các Ngài đã tưới gội vào cánh đồng Việt Nam làm trổ sinh hoa trái dồi dào.
Đó là dòng máu anh hùng làm chứng về Chân Lý cứu độ của Tin Mừng. Chân lý ấy như ánh sáng chiếu rọi vào những chỗ tăm tối mịt mù, giúp cuộc đời tươi đẹp lên niềm tin và hy vọng.
Đó là dòng máu yêu thương, thấm nhuần Tin Mừng bác ái của Chúa, quên mình phục vụ, bao dung tha thứ. Tình yêu ấy như dòng nước mát trong lành, giúp cho cuộc đời ánh lên vẻ đẹp vui tươi và hạnh phúc.
Đó là dòng máu thánh thiện, trang điểm cho giang sơn gấm vóc những hạt ngọc nhân đức, nhất là chân lý, công bình, bác ái, bao dung, độ lượng...
Quả thực, các Thánh Tử Đạo Việt Nam đã tô đẹp quê hương Việt Nam bằng đức tin và lòng bác ái, bằng chân lý và giáo huấn Phúc Âm. Cha Thánh Matthêu Đậu khi trả lời quan Ngài nói: “Tôi có nhiệm vụ giảng dạy lề luật của Thiên Chúa, là lề luật thánh thiện và chân chính... Tôi giảng lề luật của Chúa ngự trên trời, khuyên bảo người dân ăn ngay ở lành, tập luyện nhân đức và xa lánh con đường bất chính”. Thánh Federich Tế trước khi tử đạo đã khuyên nhủ giáo hữu: “Anh chị em quí mến, cũng như Chúa Kitô trong bữa tiệc ly, tôi muốn khuyên anh chị em theo lời của Chúa, anh chị em hãy yêu thương nhau như ruột thịt, hãy vững mạnh trong đức tin...”. Thánh Tôma Ngô Túc Khuông làm chứng trước tòa rằng: “Đạo Công giáo không những cấm các tín hữu chống đối triều đình, mà còn khuyến khích họ cầu nguyện và góp phần xây dựng quê hương an ninh thịnh vượng”... Chúng ta thấy các Thánh không nói một lời nào mang tính hận thù, ghen ghét, bạo lực... luôn là những lời thánh thiện, đạo đức, nhân lành, tha thứ...
***
Chiêm ngắm cuộc đời các Thánh Tử Đạo Việt Nam, chúng ta thấy các Ngài đã “chấp nhận trở nên hạt lúa gieo vào lòng đất, để Hội Thánh Việt Nam thu lượm được mùa lúa dồi dào”. Dòng máu thắm của các Ngài đã tô đẹp cho quê hương xứ sở Việt Nam. Đó là mẫu gương chói ngời cho tất cả chúng ta noi theo trong hành trình sống đức tin qua việc thực thi công bình bác ái và nỗ lực xây đắp hòa bình.
Lạy các Thánh Tử Đạo Việt Nam
“Các Ngài đã yêu mến quê hương,
xin cầu cho Ðất Nước được an vui hạnh phúc
và góp phần xây dựng một thế giới hoà bình.
Các Ngài đã cam lòng chịu chết mà không oán hận,
xin cầu cho đồng bào mọi giới
biết yêu thương đùm bọc lẫn nhau.
Các Ngài đã hy sinh tất cả vì đức tin,
xin cầu cho mọi Kitô hữu
biết sống và chia sẻ niềm tin của mình
Lạy các Thánh Tử Ðạo Việt Nam
là những bậc tiền nhân đã hoàn thành sứ mạng,
xin chuyển cầu cho chúng con là con cháu
được noi gương các ngài,
biết đem lòng bác ái dấn thân vào phục vụ,
để một ngày kia trên thiên quốc
chúng con được hợp tiếng với các Ngài
ca tụng tạ ơn Chúa muôn đời vinh hiển.
Amen.
GIÁO PHẬN BÙI CHU
Các thánh Tử đạo Việt Nam - Dòng máu anh hùng
Tình yêu đền đáp ân tình
Suy niệm lễ Đức Kitô - Vua vũ trụ
Cửa kia ngước đầu đón chào quốc vương
Chúa Kitô, vị Vua ẩn mình trong những kẻ bé mọn
Chúa Giêsu Kitô là vua tình yêu
Hãy đến và thửa hưởng vương quốc đã dọn sẵn
Suy niệm lễ Đức Kitô - Vua vũ trụ
Quyết tâm làm việc thiện mà đón chờ Chúa đến
TỈNH THỨC: Khát khao chờ mong
Tỉnh thức Mùa Vọng
Anh em phải coi chừng
Lễ các thánh Tử đạo VN: Làm chứng cho Tình yêu
Ông chủ sẽ quyết toán khoản nợ với đầy tớ
Hội thánh nghèo và vì người nghèo (CN 33 TN A)
Suy niệm lễ các thánh Tử đạo Việt Nam
Người khờ dại sẽ bỏ lỡ bữa tiệc thiên quốc
Năm cô trinh nữ khôn ngoan
Dầu đèn canh thức giờ ấy
Cầm đèn cháy sáng
Sống khiêm nhường
Chiếc áo không làm nên thầy tu
Lãnh đạo phục vụ
CN 31 TN A: Chỉ có một Cha, chỉ có một Thầy
