Thánh Giuse Ngô Duy Hiển - Linh mục (1769- 1840)

Thứ năm - 29/06/2023 04:51 1824

NGÀY TỬ ĐẠO: 09 THÁNG 5

Thánh Giuse Ngô Duy Hiển sinh năm 1769 tại làng Quần Anh Hạ, tỉnh Nam Định (Nay thuộc giáo xứ Quần Phương, giáo phận Bùi Chu). Từ thuở bé, gia đình đã gửi gắm cậu đến sống với Đức Cha Y (Ignacio Delgado) dòng Đa Minh. Sau cậu Hiển được bề trên gửi đi du học tại Malina Philippines. Sau khi học xong triết học và thần học, thầy Hiển được thụ phong linh mục. Cha Hiển hồi hương và xin vào tập viện dòng Đa Minh ngày 12 tháng 10 năm 1812 và năm sau được khấn dòng.

Cha Hiển đã đi làm mục vụ ở nhiều giáo xứ, lâu nhất tại xứ Cao Mộc (Nay thuộc giáo phận Thái Bình). Mọi người đều công nhận cha Hiển sống thánh thiện, cầu nguyện nhiều và lời giảng của cha có sức hoán cải lòng người. Ai nghe cha khuyên nhủ cũng thấy lòng mình sốt sắng, muốn canh tân sửa đổi đời sống sao cho xứng danh Kitô hữu.

Khi vua Minh Mạng ra lệnh cấm đạo vào năm 1833, cha Hiển là người đồng hành với Đức Cha Minh (Domingo Henares). Năm 1838, khi Đức Cha về Xương Điền, cha xin về quê cũ là Quần Anh hạ, sau lại di chuyển qua Hưng Nghĩa rồi ở họ Trung Thành suốt chín tháng. Tuy khó khăn và luôn phải trốn quan quân, cha vẫn cố tìm cách phục vụ cộng đoàn dân Chúa cách đắc lực, cha thăm viếng từng nhà, an ủi từng người và cử hành các bí tích.

Tối 20 tháng 12 năm 1839, cha Hiển đi xức dầu và giải tội cho ông đội Nhật đang hấp hối, ông đã bỏ xưng tội lâu năm và muốn được dọn mình chết lành. Một người ngoại giáo phát giác và tố cáo với tổng đốc Trịnh Quang Khanh. Quan liền đem quân đến vây kín làng Trung Thành. Thấy khó trốn thoát, cha cử hành một Thánh Lễ sốt sắng để chuẩn bị lãnh phúc tử đạo. Khi trời vừa tảng sáng, quân lính tìm bắt được cha và lôi ra trước đình làng.

Vì chối không chịu đạp lên Thánh Giá, quan cho đánh cha 40 roi. Tiết đông giá rét góp phần làm những vết roi thêm tê buốt. Sau đó, quan truyền lấy nước lạnh dội từ trên đầu xuống, các vết thương đang rướm máu nay gặp nước thì tím bầm lại, thật là đau đớn xót xa. Dầu vậy, cha Hiển vẫn không hề than thở rên la một lời, cha chỉ kêu tên cực trọng Đức Giêsu và suy niệm về cuộc thương khó Chúa.

Hai ngày sau, vị linh mục được giải về Nam Định và bị giam giữ hơn năm tháng. Là một tu sĩ dòng Thuyết Giáo, cha không quên sứ mạng truyền bá Tin Mừng. Ngay ở trong tù, cha vẫn dạy đạo và rửa tội cho một vài tân tòng, khuyến khích các tín hữu kiên trung xưng đạo trước những cực hình tra tấn. Đặc biệt cha giúp thày Tôma Đào Đình Toán đã một lần đạp lên Thánh Giá, tìm lại được can đảm tuyên xưng niềm tin cho đến ngày lãnh triều thiên tử đạo. Những mẫu ảnh Thánh Giá cha phổ biến đã gây được một phong trào tôn sùng Thánh Giá, giúp người nhút nhát thêm nghị lực, giúp tội nhân hoán cải, và nhiều người sắp chết tìm lại được an bình.

Rất nhiều lần cha bị đưa ra đối chất trước tòa. Các quan khi thì tra tấn dã man, khi thì dùng lời dụ dỗ ngọt ngào, nhưng trước sau như một, cha dứt khoát không chịu bỏ đạo. Cha nói: “Tôi đã già chẳng sống được bao lâu nữa, tôi sẵn sàng chết vì Đấng đã chết cho tôi”. Đầu tháng 5 năm 1840, sau khi đã nhận án từ triều đình quan tổng đốc Trịnh Quang Khanh truyền đem cha Giuse Ngô Duy Hiển cùng thày Tôma Đào Đình Toán ra trình diện. Quan bắt hai vị đứng trước Thánh Giá rồi cho quản tượng dẫn ra hai con voi to lớn đứng ngay sau lưng. Theo lệnh của quản tượng, hai chú voi từ từ tiến tới đẩy hai vị đạp lên Thánh Giá. Nhưng hai vị đã khéo léo và bình tĩnh tránh ra một bên. Cha Hiển nói thẳng với quan: “Xin quan cứ tuân lệnh vua, đừng ép thêm vô ích, chúng tôi sẵn sàng chết để tỏ lòng yêu mến Chúa”. Trịnh Quang Khanh nghe nói thế tức giận lắm, truyền giam thày Toán vào ngục, bỏ đói cho chết rũ tù. Còn cha Hiển, ông cho đem đi xử trảm ngay.

Trên đường ra pháp trường, cha Giuse Ngô Duy Hiển phải mang gông rất nặng đi giữa một toán lính. Khi tới nơi xử, cha quì gối thinh lặng, mắt hướng về trời cao. Trong lúc chìm đắm trong lời nguyện, cha lãnh nhận một nhát gươm đem lại ngành lá tử đạo mà cha hằng mong ước. Hôm ấy là ngày 09 tháng 5 năm 1840. Thi thể cha Hiển được chôn ngay tại pháp trường. Tám tháng sau, anh Phêrô Dậu, người trước cùng bị giam chung với cha vì đức tin, cải táng và đem về chôn tại Lục Thủy.

Đức Thánh Cha Lêô XIII suy tôn Chân Phước cho cha Giuse Ngô Duy Hiển cùng với 63 vị tử đạo tại Việt Nam vàongày 27 tháng 5 năm 1900. Ngày 19 tháng 6 năm 1988, Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên bậc Hiển Thánh.

Tác giả: TGM Bùi Chu

Tags: gia đình, gửi gắm