Thánh Giuse - một gia trưởng trách nhiệm

Thứ sáu - 18/03/2022 22:36 1278

Lễ thánh Giuse 19-3

19-3 Hội Thánh mừng kính Thánh Giuse - Bổn mạng Hội Thánh hoàn vũ, Hội Thánh Việt Nam, Quan Thầy giới Gia Trưởng. Trong tông thứ Paris Corde – Trái tim Người Cha, ĐTC Phanxicô khẳng định “Sau Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa, không có vị thánh nào được các giáo huấn của của các giáo hoàng đề cập thường xuyên hơn Thánh Giuse”. Từ những thông tin ít ỏi từ các trang Tin Mừng các ngài nhận ra vai trò cốt yếu của thánh Giuse trong lịch sử cứu độ. GIUSE -nguyên nghĩa Híp ri có nghĩa là “nguyện xin Đức Chúa tăng thêm”. Trong Tân Ước, Giuse được mệnh danh là người công chính; Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là nơi Ngài chỉ có một nhân đức. Các nhà thần học đã lập danh sách các nhân đức của thánh Giuse dựa theo nhiều tiêu chuẩn khác nhau. Người viết xin mời độc giả cùng suy nghĩ về Thánh Giuse – người gia trưởng đầy trách nhiệm.

Trách nhiệm thường được hiểu là những bổn phận hay nhiệm phải gánh vác. Theo đó người có trách nhiệm là người làm việc đến nơi đến chốn và sẵn sàng gánh vác mọi hậu quả do công việc phát sinh. Tin Mừng mặc dù không viết nhiều về thánh Giuse nhưng qua một vài trình thuật liên qua liên quan đến cuộc Giáng Sinh của Chúa Giêsu chúng ta thấy hẳn Giuse phải là người có tinh thần trách nhiệm rất cao. Có lẽ vì thánh nhân có tinh thần đó mà Chúa Cha đã trao Chúa Giêsu và Đức Maria cho ngài chăm sóc.

Nhìn ngắm cuộc đời của thánh Giuse, chúng ta thấy ngài không phải là người hành xử hấp tấp vội vàng hay hành động theo cảm tính. Trong mọi hoàn cảnh của cuộc sống, Giuse luôn chứng tỏ là một người bản lĩnh, cẩn trọng, khôn ngoan và đầy trách nhiệm. Nhất là khi Giuse phải đối diện với biến cố Maria, vị hôn thê của mình đang mang thai do quyền năng Chúa Thánh Thần, mà chính Giuse chẳng biết gì, chẳng hiểu gì(x, Lc 1,26-38; Mt 1,18-25).

Theo lẽ thường, Giuse hoàn toàn có quyền đến gặp Maria để tìm câu trả lời rõ ràng. Thế nhưng Giuse đã không làm thế. Ngài tôn trọng sự thinh lặng của Maria. Không vội vàng xét đoán nhưng âm thầm chịu đựng, rút vào trong thinh lặng để cầu nguyện. Vì là người công chính, một mặt Giuse ý thức rõ về trách nhiệm với Lề Luật, mặt khác ông cũng biết sự an nguy của Maria và Hài Nhi đang phụ thuộc vào quyết định của mình. Trong lúc phải trằn trọc như vậy, Giuse quyết định “bỏ đi cách kín đáo”(x, Mt 1,18-19). Quyết định rút lui ở đây không phải là một hành động hèn nhác không dám đối diện với sự thật; nhưng đây đích thực là môt quyết định đầy can đảm, đầy trách nhiệm và tình yêu thương. Bởi vì, một đàng Giuse biết mình không có quyền hành gì trên Hài Nhi, đàng khác ông cũng không muốn Hài Nhi và mẹ Ngài bị ném đá theo Lề Luật. Giuse chấp nhận ra đi trong nỗi tủi nhục, đớn đau để đổi lấy sự sống cho người khác. Trong hoàn cảnh bi đát như vậy, Thiên Chúa quan phòng đã ghé mắt nhìn. Ngài thấu hiểu tấm lòng của Giuse. Qua một giấc mộng, Thiên Chúa đã vén mở ý định của Ngài cho Giuse và mời gọi ông cộng tác vào chương trình cứu độ bằng cách “đón nhận Maria vô điều kiện” (Mt1,20). Sau khi đã biết được rõ ý định của Thiên Chúa, Giuse mau mắn thực thi ý định ấy như thể đó là sứ mạng và chọn lựa của mình, không một lời kêu ca hay đòi hoi giải thích (x, Mt 1, 24-25). Điều cao quý nơi trái tim Giuse, đó là Ngài luôn đặt luật lệ phụ thuộc vào Tình Yêu. NGày nay, trong thế giới chúng ta với những bạo lực thể lý, ngôn ngữ và tâm lý đối với phụ nữ thật quá rõ rang. Giuse hiển nhiên là một hình tượng người đàn ông nhạy cảm và biết kính trọng.

Tinh thần trách nhiệm của Giuse không chỉ dừng lại trên môi miệng hay chỉ có tính tạm thời mau qua; nhưng còn được biểu lộ bằng tất cả cuộc sống. Thánh nhân đã tận hiện cuộc đời mình để phục vụ mầu nhiệm Nhập thể cũng như sứ mạng của mầu nhiệm ấy. Kể từ khi đón Maria về, Giuse hết mực lo lắng chăm sóc phục vụ nàng cách chu đáo. Khi Maria lâm bồn, ông chạy vạy khắp nơi để tìm chỗ trọ tươm tất. Dù không tìm được như ý muốn nhưng cũng cố gắng tìm được một nơi cho Maria sinh Hài Nhi cách an toàn (x, Lc 2,1-20). Giữa đêm khuya giá lạnh, đang tựa đầu nghỉ ngơi đôi chút thì Thiên Thần báo mộng, đang đêm Giuse vội vàng đem vợ và Hài Nhi trốn sang Ai Cập tị nạn (x, Mt 2,13-15). Sau đó được lệnh trở về, Giuse cẩn thận nghe ngóng tình hình chính sự quê nhà để đưa ra quyết định cư trú nơi nào có thể thuận tiện và an toàn nhất cho gia đình (x, Mt 2, 19-23). Và khi đã tìm được nơi ở lý tưởng, Giuse tiếp tục hành nghề mộc để kiếm cơm nuôi sống gia đình. Theo thánh Justino thế kỷ II thì nghề mộc là nghề lo đục ách đẽo cày nên không được tôn trọng trong xã hội thời bấy giờ. Dưới con mắt người đời thì đây đúng là một công việc tầm thường, nhỏ bé, chẳng có giá trị gì. Nhưng Thiên Chúa thì lại có cái nhìn khác. Đối với Ngài, giá trị của lao động không hệ tại ở công việc tri thức hay chân tay, cũng không hệ tại ở những “hiệu năng” công việc nhưng hệ tại ở tình yêu và lòng nhiệt huyết của con người. Chọn một công việc tâm thường nhưng Giuse đã dành hết tâm huyết và tình yêu của mình vào công việc ấy. Nhờ đó mà thánh nhân đã đảm nhận tốt vai trò làm Cha mà Chúa quan phòng đã ủy thác cho Ngài (x, Lc 2,52).

Nhìn lại dòng chảy lịch sử cứu độ, chúng ta thấy vai trò và công trạng của thánh Giuse thật lớn lao. Ấy vậy mà trong suốt cuộc đời, Ngài không đi tìm cho mình một tiếng khen hay lời tung hô nào. Ngài hoàn toàn hiến mình để phục Chúa bằng cách làm cho Chúa mỗi ngày một lớn lên còn chính Ngài thì phải bé đi. Đối với Giuse, được phục vụ Chúa trong thầm lặng là một niềm vinh hạnh, được hy sinh cho người khác, cho gia đình là một niềm vui. Có lẽ chính nhờ thái độ sống, tinh thần phục vụ khiêm tốn đó mà Giuse giữ cho mình một đời sống tràn ngập niềm vui, bình an và hy vọng.

Ngày kính thánh Giuse, chúng ta cùng nhìn ngắm gương sống của Ngài. Chúng ta hãy xin thánh nhân chuyển cầu cùng Đức Giêsu cho chúng ta có được tinh thần sống trách nhiệm và khiêm nhường của ngài. Nhờ đó gia đình của chúng ta mỗi ngày một hạnh phúc hơn. Chúng ta cũng đừng quên cầu nguyện cho các gia trưởng, xin cho những hy sinh vất vả của họ được người khác tôn trọng và đón nhận. Cuối cùng chung ta cùng cầu nguyện cho các gia đình đang gặp khủng hoảng, xin cho họ biết noi gương thánh Giuse: sẵn sàng xóa mình đi để phục vụ và yêu thương người khác. Nhờ đó gia đình có thể trở nên tổ ấm yêu thương đích thực.

Tác giả: Phạm Dũng