LỄ THÁNH GIUSE, BẠN TRĂM NĂM ĐỨC MARIA
Mt 1,16.18-21.24a
“Ông Giuse, chồng bà, là người công chính và không muốn tố giác bà nên mới định tâm từ bỏ bà cách kín đáo.” (Mt 1,19)
Ông Giuse đã thành hôn với Đức Maria. Trước khi về chung sống với nhau, Đức Maria đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần. Ông Giuse là người công chính và không muốn tố giác bà nên mới định tâm từ bỏ bà cách kín đáo. Đang khi toan tính như vậy, ông được sứ thần Chúa báo mộng đừng ngại đón Đức Maria về và cho biết thai nhi Đức Maria cưu mang là do bởi quyền năng Chúa Thánh Thần. Ông cũng được mời gọi phải đặt tên cho con trẻ là Giê-su vì người sẽ cứu dân mình khỏi tội. Khi tỉnh giấc, ông đã làm như sứ thần Chúa dạy.
Chẳng phải là ai đó sẽ được kể là công chính khi làm theo lề luật truyền dạy đó sao? Ngược lại, kẻ không làm theo lề luật thì là kẻ bất chính. Vậy, tại sao ông Giuse, người đã đính hôn với Đức Maria, biết rõ thai nhi người bạn đời mình đang cưu mang không phải của mình. Ông lại không tố giác theo Luật Môisê truyền mà lại được gọi là công chính?
Ông Giuse là người công chính bởi vì ông không “tố giác,” đúng hơn phải nói là không làm sáng tỏ, không bạch hóa sự việc Đức Maria mang thai. Ông không “tố giác” vì ông không hiểu, không biết rõ sự việc như thế nào. Bởi một đàng, ông biết rõ thai nhi ấy không phải của mình; nhưng đàng khác, ông cũng không nghi ngờ Đức Maria đã làm điều sai quấy. Ông tin tưởng vào đức hạnh và sự trong trắng của Đức Maria. Nhưng trước sự việc rành rành sảy a trước mắt: Đức Maria có thai. Ông bối rối, ông không hiểu. Ông nhận thấy có điều gì đó màu nhiệm, vượt quá tầm hiểu biết, vượt quá năng quyền của ông. Ông biết giới hạn của ông.
Ông Giuse là người công chính cũng bởi vì ông thừa biết, việc tố giác Đức Maria sẽ nguy hại cho Đức Maria và con trẻ thế nào. Một việc nguy hại chết người sẽ sảy ra nếu ông tố giác đang khi chưa rõ thực hư thê nào. Ông thận trọng. Ông không thể để mình là duyên cớ đưa đến sự nguy hại cho người khác khi mình còn chưa biết rõ sự việc. Do đó, cách tốt nhất ông nên làm ấy là rút lui, từ bỏ cách kín đáo.
Đang khi định tâm từ bỏ như vây, ông được thiên thần Chúa báo mộng tỏ cho biết thai nhi Đức Maria mang do quyền năng Chúa Thánh Thần. Hơn nữa, ông được mời gọi cứ đón Đức Maria về nhà mình. Ông Giuse là người công chính bởi vì khi được biết rõ lí do, được mời gọi cộng tác rõ ràng, ông vui mừng, nhanh nhẹn làm theo lời sứ thần Chúa dạy. Được vinh dự cộng tác với Thiên Chúa trong kế hoạch cứu độ nhân loại, ông nhanh chóng đón nhận Đức Maria về nhà mình, bảo vệ, chở che Mẹ Maria, bảo vệ và dưỡng nuôi con trẻ Giêsu với tất cả nhiệt tâm và hy sinh lớn lao.
Như vậy, sự công chính của thánh Giuse không phải là sự công chính cứ nhắm mắt làm theo lề luật. Trái lại, đó là sự chính trực của tâm hồn, quyết không làm khi còn hồ đồ, khi chưa rõ ràng nhưng sẽ sẵn sàng, tích cực dấn bước với tất cả con người khi biết rõ ý Chúa muốn.