Bức họa tuyệt tác Chúa lên trời 1775

Thứ bảy - 31/05/2025 04:54 156

Tác phẩm: The Ascension (Chúa Giêsu Lên Trời)
Năm sáng tác: 1775
Chất liệu: Sơn dầu trên vải bố
Kích thước: 81,2 x 73 cm
Bảo tàng hiện lưu giữ: Museum of Fine Arts, Boston, Massachusetts, Hoa Kỳ
Họa sĩ: John Singleton Copley (1738 – 1815), người Mỹ.

John Singleton Copley là một trong những họa sĩ kiệt xuất của thế kỷ XVIII, sinh năm 1738 tại Hoa Kỳ và mất năm 1815. Ông sống và làm việc trong bối cảnh đầy biến động của lịch sử phương Tây – thời kỳ diễn ra Cách mạng Hoa Kỳ và Cách mạng Pháp. Copley lớn lên và khởi nghiệp tại Boston, nơi ông nhanh chóng nổi bật nhờ kỹ thuật vẽ chân dung sắc sảo, giàu chi tiết, và khả năng truyền đạt chiều sâu tâm lý nhân vật qua từng nét cọ.

Tài năng vượt trội đã thúc đẩy ông rời Mỹ để tìm kiếm môi trường phát triển rộng mở hơn tại châu Âu. Ông định cư ở Anh và tại đây, sự nghiệp của ông lên đến đỉnh cao. Copley trở thành họa sĩ được săn đón bởi giới quý tộc và các triều đình hoàng gia. Các tác phẩm của ông không chỉ nổi bật ở tính chân dung chính xác mà còn hàm chứa chiều sâu lịch sử và thần học, phản ánh những chuyển biến lớn của thời đại.

Đặc biệt trong những năm tháng cuối đời, ông không còn xem mình chỉ là một họa sĩ chân dung mà là một “người kể chuyện bằng tranh”. Ông kết hợp hai thể loại vốn tưởng chừng tách biệt: tranh lịch sử và chân dung nghệ thuật, tạo nên những tác phẩm sống động, mang hơi thở sử thi và tinh thần nhân văn sâu sắc.

“The Ascension” là một tác phẩm sơn dầu nổi bật được Copley sáng tác vào năm 1775, khi ông đã trưởng thành trong nghệ thuật và bắt đầu theo đuổi các chủ đề thiêng liêng, lịch sử và tôn giáo sâu sắc hơn. Bức tranh mô tả khoảnh khắc huyền nhiệm khi Chúa Giêsu lên trời trước sự chứng kiến đầy xúc động của các môn đệ – một sự kiện quan trọng trong Kinh Thánh, đánh dấu sự hoàn tất sứ mạng trần thế của Đức Kitô và khởi đầu sứ vụ truyền giáo của Giáo Hội.

Khác với nhiều tác phẩm cùng thời, Copley không chỉ chú trọng vào sự kiện siêu nhiên này bằng cách làm nổi bật nhân vật chính – Chúa Giêsu – trong ánh hào quang thánh thiêng, mà ông còn tập trung mô tả phản ứng của các nhân vật bên dưới: các tông đồ và môn đệ với ánh mắt ngước nhìn, trào dâng cảm xúc tôn kính, ngỡ ngàng và xúc động.

Bức tranh có bố cục theo chiều dọc, nhấn mạnh chuyển động “lên” của Chúa – từ mặt đất lên trời – biểu tượng cho sự chuyển tiếp từ trần thế sang cõi vĩnh hằng. Màu sắc trong tranh vừa mạnh mẽ vừa tinh tế, sử dụng tông ánh sáng chói lòa quanh thân thể Đức Kitô như một dấu chỉ của vinh quang Thiên Chúa, đồng thời làm nổi bật sự thiêng liêng và cao cả của khoảnh khắc.

“The Ascension” không chỉ là một tác phẩm hội họa, mà còn là lời tuyên xưng đức tin mạnh mẽ bằng hình ảnh. Bằng tài năng bậc thầy, Copley đã chuyển tải niềm tin Kitô giáo vào nghệ thuật một cách sâu sắc và thuyết phục. Bức tranh mời gọi người xem không chỉ chiêm ngắm một biến cố lịch sử trong Kinh Thánh, mà còn suy tư về sứ mạng cá nhân: tiếp tục mang ánh sáng và Tin Mừng của Chúa Kitô đến với thế giới.

Đây cũng là minh chứng cho tầm nhìn rộng lớn của Copley: ông không bó buộc mình trong giới hạn của chân dung mà vươn tới những đề tài tôn giáo mang tính nhân loại và phổ quát hơn. Thời điểm sáng tác “The Ascension” cũng trùng với những năm đầu của cuộc Cách mạng Hoa Kỳ – một biến cố đòi hỏi người dân Mỹ phải xác định rõ căn tính và sứ mạng của mình. Vì thế, tác phẩm có thể được xem là một lời mời gọi hướng tâm hồn lên cao, vượt trên những khủng hoảng trần thế để nắm lấy niềm tin vào một điều lớn lao hơn.

Ngày nay, The Ascension được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Boston (Museum of Fine Arts, Boston) – một trong những bảo tàng danh tiếng bậc nhất Hoa Kỳ, nơi vinh danh những tác phẩm nghệ thuật có giá trị vĩnh cửu. Bức tranh trở thành điểm thu hút với không chỉ giới mộ điệu nghệ thuật, mà còn với những người yêu mến chiều sâu tâm linh trong hội họa tôn giáo.

“The Ascension” là một bức tranh không chỉ đẹp về kỹ thuật mà còn mang chiều sâu về tư tưởng, tâm linh và nhân văn. John Singleton Copley – bằng trái tim người họa sĩ và tâm trí của một người kể chuyện – đã khắc họa một trong những mầu nhiệm cao cả của đức tin Kitô giáo với tất cả sự tôn kính và nghệ thuật đỉnh cao. Qua từng nét vẽ, ông đã để lại một dấu ấn không phai trong dòng chảy hội họa tôn giáo phương Tây, khiến “Chúa Giêsu Lên Trời” trở thành biểu tượng không chỉ của nghệ thuật, mà còn của hy vọng, đức tin và tình yêu dành cho Đấng vĩnh hằng.

Tác giả: Lm. Anmai, CSsR tổng hợp