Thánh Antôn Padua - Linh mục, tiến sĩ Hội thánh

Thứ năm - 12/06/2025 23:53 84

THÁNH ANTÔN PADUA - LINH MỤC, TIẾN SĨ HỘI THÁNH (1195 - 1231)

Ngày 13 tháng 6, Giáo hội Công giáo trên toàn thế giới long trọng mừng kính Thánh Antôn Padua, một vị thánh được yêu mến bởi lòng nhiệt thành truyền giáo, tài hùng biện xuất chúng và những phép lạ kỳ diệu. Cuộc đời của ngài là một hành trình đức tin đầy cảm hứng, từ một chàng trai trẻ đầy nhiệt huyết đến một nhà giảng thuyết vĩ đại, để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử Giáo hội. Bài viết này sẽ kể lại chi tiết cuộc đời, sự nghiệp và những phép lạ của Thánh Antôn, đồng thời làm sáng tỏ lý do tại sao ngài vẫn là một trong những vị thánh được kính nhớ nhất trong lòng các tín hữu.

I. CUỘC ĐỜI THÁNH ANTÔN PADUA
1. Tuổi thơ và Ơn gọi ban đầu

Thánh Antôn Padua, tên khai sinh là Fernandô, chào đời vào năm 1195 tại Lisbonne, thuộc vương quốc Bồ Đào Nha. Gia đình ngài thuộc tầng lớp quý tộc, với cha là một hiệp sĩ và viên chức trong triều đình của vua Alphongsô II. Từ nhỏ, Fernandô đã được nuôi dưỡng trong một môi trường giàu đức tin và học thức. Cha mẹ ngài đã gửi cậu đến học tại trường nhà thờ Chánh tòa Lisbonne, nơi Fernandô sớm bộc lộ trí tuệ sắc sảo và lòng yêu mến Thiên Chúa.

Năm 15 tuổi, Fernandô đưa ra một quyết định quan trọng: từ bỏ cuộc sống thế gian để gia nhập Dòng Thánh Augustinô. Quyết định này không chỉ thể hiện lòng khao khát dâng hiến đời mình cho Thiên Chúa mà còn đánh dấu bước ngoặt đầu tiên trong hành trình thiêng liêng của ngài. Tại tu viện Augustinô, Fernandô sống một cuộc đời cầu nguyện, học hành và chiêm niệm. Tuy nhiên, những người bạn và người quen từ cuộc sống cũ thường xuyên đến thăm, khiến ngài khó tập trung vào đời sống tu trì. Vì lý do này, sau hai năm, Fernandô xin được chuyển đến tu viện Coimbra, một trung tâm học thuật danh tiếng với trường đào tạo Thánh Kinh nổi bật.

Tại Coimbra, Fernandô dành tám năm miệt mài nghiên cứu thần học và Kinh Thánh. Với trí tuệ vượt trội và lòng nhiệt thành, ngài trở thành một học giả xuất sắc, thông thạo các giáo lý của Giáo hội và nắm vững các văn bản Kinh Thánh. Những năm tháng này đã đặt nền tảng vững chắc cho sứ vụ tương lai của ngài, dù chính Fernandô lúc ấy chưa thể hình dung ra con đường mà Thiên Chúa đã chuẩn bị cho mình.

2. Biến cố thay đổi cuộc đời

Một biến cố quan trọng đã làm thay đổi hoàn toàn hướng đi của Fernandô. Vào một ngày định mệnh, trong vai trò tiếp khách tại tu viện, ngài được giao nhiệm vụ chăm sóc năm tu sĩ Dòng Phanxicô đang trên đường đến Moroccô để truyền giáo. Những tu sĩ này sau đó đã chịu tử đạo một cách dã man tại Moroccô, và thi hài của họ được đưa về Coimbra để tổ chức quốc táng. Cảnh tượng thiêng liêng này đã đánh động sâu sắc tâm hồn Fernandô. Ngài bị cuốn hút bởi tinh thần hy sinh và lòng nhiệt thành truyền giáo của các tu sĩ Phanxicô, đồng thời khao khát dâng hiến đời mình cho sứ vụ truyền giáo ở những vùng đất xa xôi.

Ước vọng mãnh liệt này đã thúc đẩy Fernandô đưa ra một quyết định táo bạo và đầy đau đớn: rời bỏ Dòng Thánh Augustinô để gia nhập Dòng Phanxicô. Quyết định này không hề dễ dàng, bởi nó đòi hỏi ngài phải từ bỏ sự ổn định và danh tiếng mà ngài đã xây dựng trong Dòng Augustinô. Tuy nhiên, với lòng tin tưởng vào ý Chúa, Fernandô đã vượt qua mọi trở ngại. Khi gia nhập Dòng Phanxicô, ngài được đặt tên mới là Antôn, lấy cảm hứng từ Thánh Antôn Ai Cập, vị ẩn tu nổi tiếng. Dòng Phanxicô chấp thuận cho Antôn lên đường đến Moroccô để thực hiện ước mơ truyền giáo.

Thế nhưng, con đường truyền giáo của Antôn không diễn ra như ngài mong đợi. Ngay khi đặt chân đến Moroccô, Antôn ngã bệnh nặng và buộc phải trở về Bồ Đào Nha. Trên hành trình trở về, con tàu chở ngài gặp bão và bị thổi dạt đến Messina, thuộc đảo Sicily, Ý. Chính tại đây, Antôn bắt đầu một chương mới trong cuộc đời mình. Ngài gia nhập cộng đoàn Phanxicô tại Ý và có thể đã tham dự cuộc họp đại hội của Dòng tại Assisi vào năm 1221, nơi ngài gặp Thánh Phanxicô, người sáng lập Dòng. Cuộc gặp gỡ này, dù không được ghi chép chi tiết, chắc chắn đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng Antôn, củng cố thêm lòng nhiệt thành của ngài đối với lý tưởng sống nghèo khó và rao giảng Tin Mừng.

Sau đó, Antôn được gửi đến một viện tế bần ở Forli, gần Emilia, để phục vụ trong những công việc khiêm tốn như quét dọn và phụ giúp nhà bếp. Dù sở hữu kiến thức thần học uyên thâm, Antôn không hề phàn nàn mà vui vẻ chấp nhận những nhiệm vụ giản đơn, sống đúng tinh thần nghèo khó của Dòng Phanxicô.

3. Khám phá tài năng hùng biện

Một biến cố bất ngờ đã thay đổi hoàn toàn cuộc đời Antôn và đưa ngài ra ánh sáng. Trong một buổi lễ phong chức tại Forli, vị giảng thuyết được mời đã vắng mặt vào phút cuối. Không ai trong số các tu sĩ hiện diện dám đứng lên thay thế, vì việc giảng thuyết đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tài năng đặc biệt. Trong tình huống cấp bách, Cha Giám tỉnh ra lệnh cho Antôn, một tu sĩ ít được chú ý, lên tòa giảng. Dù ban đầu ngần ngại, Antôn vâng lời và bắt đầu bài giảng.

Điều kỳ diệu đã xảy ra. Với kiến thức sâu rộng, lòng nhiệt thành cháy bỏng và tài hùng biện thiên phú, Antôn đã khiến toàn thể cử tọa kinh ngạc. Bài giảng của ngài không chỉ sâu sắc về mặt thần học mà còn sống động, lôi cuốn và đầy sức thuyết phục. Mọi người nhận ra rằng Antôn không chỉ là một tu sĩ khiêm tốn mà còn là một nhà giảng thuyết xuất chúng. Ngay lập tức, ngài được chỉ định làm nhà giảng thuyết chính thức của Dòng Phanxicô tại Ý.

Từ đây, cuộc đời Antôn bước sang một giai đoạn mới. Ngài rời viện tế bần Forli và bắt đầu hành trình rao giảng không ngừng nghỉ, từ miền nam nước Ý đến miền bắc nước Pháp. Thời kỳ này, Giáo hội đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là các lạc thuyết như Albigensian và Cathar, vốn phủ nhận nhiều giáo lý cốt lõi của Công giáo. Với tài năng và lòng nhiệt thành, Antôn trở thành một vũ khí mạnh mẽ của Giáo hội trong việc bảo vệ đức tin và dẫn dắt các tín hữu trở về với Chúa.

4. Nhà giảng thuyết vĩ đại

Sứ vụ giảng thuyết của Antôn đã tạo nên một hiện tượng chưa từng có. Ngài đi khắp các thành phố, thị trấn và làng mạc, rao giảng Tin Mừng với một sức hút kỳ diệu. Các nhà thờ không đủ chỗ chứa đám đông đến nghe ngài, buộc người ta phải dựng bục giảng ngoài trời. Khi đường phố và quảng trường trở nên quá chật hẹp, các bục giảng được đưa ra cánh đồng hoặc sườn đồi, nơi hàng chục ngàn người – đôi khi lên đến 30.000 hoặc 40.000 – tụ họp để nghe lời ngài.

Mỗi khi Antôn đến một địa phương, cả cộng đồng dường như tạm dừng mọi hoạt động. Các tiệm buôn đóng cửa, chợ hoãn họp, tòa án ngưng xử án. Dân chúng từ khắp nơi đổ về, mang theo đuốc để soi sáng trong đêm, tạo nên những cảnh tượng hùng vĩ. Lời giảng của Antôn không chỉ là những bài thuyết giáo khô khan mà là những lời kêu gọi cháy bỏng, đánh động tâm hồn, khơi dậy lòng sám hối và niềm tin vào Thiên Chúa. Ngài thường mạnh mẽ lên án những thói hư tật xấu của thời đại, như sự tham lam, lối sống xa hoa và sự lạm quyền của một số giáo sĩ.

Một câu chuyện nổi tiếng liên quan đến bài giảng của Antôn tại Bourges, nơi ngài được mời thuyết giảng trước hội đồng do Tổng Giám mục Simon de Sully chủ trì. Với sự can đảm đáng kinh ngạc, Antôn mở đầu bài giảng bằng câu nói táo bạo: “Tibi loquor cornute” (Tôi xin thưa cùng Ngài, người đang mang mũ Giám mục trên đầu). Lời nói này là một lời tố cáo trực diện nhắm vào những sai phạm của vị Tổng Giám mục, khiến toàn thể hội đồng sững sờ. Tuy nhiên, sự thẳng thắn của Antôn không xuất phát từ sự kiêu ngạo mà từ lòng yêu mến Giáo hội và mong muốn cải thiện đời sống thiêng liêng của các mục tử.

5. Những ngày cuối đời

Mùa Chay năm 1231, Antôn dành trọn sức lực để giảng thuyết tại Padua, quê hương thứ hai của ngài. Những bài giảng của ngài trong thời gian này đã khơi dậy một làn sóng nhiệt thành tôn giáo chưa từng thấy. Dân chúng từ khắp nơi kéo đến Padua, đến nỗi thành phố không thể cung cấp đủ thức ăn và chỗ ở cho họ. Tuy nhiên, sau mùa Chay, sức khỏe của Antôn suy kiệt hoàn toàn do lịch trình làm việc khắc nghiệt và những năm tháng cống hiến không ngừng nghỉ.

Cảm nhận cái chết đang đến gần, Antôn xin các bạn đồng hành đưa mình về nhà thờ Đức Maria ở Padua để tránh làm phiền chủ nhà trọ. Trên đường đi, ngài quá yếu và phải dừng chân tại nhà dòng Đức Mẹ Người Nghèo ở Arcella. Tại đây, các tu sĩ vực ngài ngồi dậy để giúp ngài thở dễ dàng hơn. Trong những giây phút cuối đời, Antôn bắt đầu hát Thánh Thi Tạ Ơn, một bài thánh ca ngợi khen Thiên Chúa. Giữa tiếng hát, ngài trút hơi thở cuối cùng vào ngày 13 tháng 6 năm 1231, khi mới 36 tuổi.

Cái chết của Antôn để lại một khoảng trống lớn trong lòng các tín hữu. Tuy nhiên, di sản của ngài vẫn tiếp tục sống mãi, không chỉ qua những bài giảng mà còn qua những phép lạ và lòng sùng kính mà ngài khơi dậy.

II. SỰ NGHIỆP VÀ DI SẢN
1. Một cuộc đời đẹp lòng Chúa

Cuộc đời Thánh Antôn Padua là một minh chứng sống động cho lòng trung thành với ơn gọi và sự dâng hiến trọn vẹn cho Thiên Chúa. Từ một chàng trai quý tộc, ngài đã từ bỏ mọi danh vọng và tiện nghi để sống nghèo khó và rao giảng Tin Mừng. Ngài không chỉ là một nhà thần học uyên thâm mà còn là một nhà giảng thuyết vĩ đại, một người mục tử đầy lòng thương xót và một chứng nhân sống động của đức tin.

Chính vì cuộc đời thánh thiện này, Thiên Chúa đã ban cho Antôn ơn làm phép lạ, cả khi ngài còn sống lẫn sau khi qua đời. Các phép lạ của ngài được ghi chép rộng rãi và trở thành nguồn cảm hứng cho các nghệ sĩ qua nhiều thế kỷ. Những hình ảnh quen thuộc của Thánh Antôn – cầm quyển sách Kinh Thánh, ngọn lửa biểu tượng cho lòng nhiệt thành, hoa huệ tượng trưng cho sự tinh khiết, hay bồng Hài Nhi Giêsu – đã được tái hiện trong các tác phẩm của Titian, Perugino, Correggio, Murillo, Donatello và Van Dyck.

2. Các phép lạ nổi tiếng

Thánh Antôn được biết đến với danh hiệu “Thánh của các phép lạ” và là đấng bầu cử đặc biệt cho những ai đánh mất đồ vật. Hàng triệu tín hữu trên thế giới đã cầu xin ngài giúp tìm lại những thứ quý giá, từ vật chất đến tinh thần, và nhiều người đã được nhậm lời. Bản thân người viết cũng từng trải nghiệm sự trợ giúp kỳ diệu của Thánh Antôn khi cầu nguyện để tìm lại những món đồ bị thất lạc.

Một trong những phép lạ nổi tiếng nhất của ngài liên quan đến Bí Tích Thánh Thể tại Bourges. Câu chuyện kể rằng Antôn gặp một người Do Thái không tin vào sự hiện diện của Chúa Giêsu trong Bí Tích Thánh Thể. Người này thách thức Antôn chứng minh sự thật của đức tin Công giáo. Antôn bình tĩnh đáp lại: “Nếu con lừa ông cưỡi quỳ xuống và thờ lạy Chúa ẩn mình dưới hình bánh, ông có tin không?” Người Do Thái đồng ý và để con lừa nhịn đói trong hai ngày. Đến ngày thử thách, tại khu chợ đông người, một bên là đống lúa mạch thơm ngon, bên kia là Antôn kiệu Mình Thánh Chúa đi qua. Kỳ diệu thay, con lừa bỏ qua cơn đói, quay sang quỳ xuống trước Bí Tích Thánh Thể. Phép lạ này không chỉ khiến người Do Thái cải đạo mà còn củng cố đức tin của hàng ngàn người chứng kiến.

Một phép lạ khác được lưu truyền là lần Antôn rao giảng cho đàn cá. Khi một nhóm người ngoại giáo từ chối lắng nghe lời ngài, Antôn đến bờ biển và bắt đầu giảng cho các loài cá. Lập tức, hàng ngàn con cá trồi lên mặt nước, dường như chăm chú lắng nghe. Cảnh tượng này khiến những người ngoại giáo kinh ngạc và nhiều người trong số họ đã trở lại đạo.

3. Thánh Antôn và lòng sùng kính dân gian

Ngoài những phép lạ được ghi chép, Thánh Antôn còn gắn liền với nhiều câu chuyện dân gian đầy màu sắc. Một câu chuyện vui kể về một bà mẹ già bị đau răng, đã làm tuần cửu nhật (chuỗi chín ngày cầu nguyện) để xin Thánh Antôn chữa lành, vì ngài được cho là “chuyên trách” các bệnh về răng. Đến ngày cuối, bà vẫn đau và thất vọng hỏi một linh mục: “Có phải tôi lầm khi nghĩ Thánh Antôn chữa đau răng không?” Vị linh mục mỉm cười, đưa cho bà địa chỉ của một nha sĩ và nói rằng bà sẽ được chữa miễn phí. Bà lầm bầm cho rằng linh mục “vô thần”, nhưng không ngờ rằng chính Thánh Antôn đã gửi vị linh mục đến để giúp bà theo một cách rất thực tế.

Câu chuyện này nhắc nhở chúng ta rằng Thiên Chúa thường hành động qua những con đường bất ngờ. Thánh Antôn, với tư cách là đấng bầu cử, không chỉ làm những phép lạ ngoạn mục mà còn hiện diện trong những điều giản dị, gần gũi của cuộc sống.

4. Di sản vẫn sống mãi

Chỉ chưa đầy một năm sau khi qua đời, vào ngày 30 tháng 5 năm 1232, Thánh Antôn được Đức Giáo hoàng Grêgôriô IX phong thánh, một trong những lần phong thánh nhanh nhất trong lịch sử Giáo hội. Năm 1946, ngài được Đức Giáo hoàng Piô XII tôn vinh là Tiến sĩ Hội Thánh với danh hiệu “Tiến sĩ Tin Mừng” (Doctor Evangelicus), nhờ những đóng góp to lớn của ngài trong việc giảng dạy và bảo vệ đức tin.

Ngày nay, lòng sùng kính Thánh Antôn vẫn lan rộng khắp thế giới, đặc biệt tại Padua, nơi ngài được gọi là “Il Santo” (Vị Thánh). Vương cung thánh đường Thánh Antôn ở Padua là một trong những trung tâm hành hương lớn nhất, thu hút hàng triệu tín hữu mỗi năm. Ngài cũng được chọn làm đấng bảo trợ cho nhiều nhóm người, từ những người nghèo khó, các cặp đôi, đến những ai đang tìm kiếm đức tin hoặc các vật bị mất.

III. BÀI HỌC TỪ CUỘC ĐỜI THÁNH ANTÔN
Cuộc đời Thánh Antôn Padua để lại nhiều bài học quý giá cho chúng ta hôm nay:

1. Lòng vâng phục ý Chúa: Dù phải từ bỏ những gì thân quen, như Dòng Augustinô hay ước mơ truyền giáo ở Moroccô, Antôn luôn tin tưởng và vâng theo ý Chúa. Sự vâng phục này đã dẫn ngài đến một sứ vụ lớn lao hơn những gì ngài từng mơ ước.

2. Sự Khiêm nhường: Dù sở hữu trí tuệ và tài năng xuất chúng, Antôn sẵn sàng làm những công việc thấp hèn tại viện tế bần. Sự khiêm nhường của ngài là nền tảng cho những thành công sau này.

3. Lòng nhiệt thành Truyền Giáo: Antôn không ngừng rao giảng Tin Mừng, bất chấp khó khăn và bệnh tật. Lòng nhiệt thành của ngài nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm chia sẻ đức tin trong cuộc sống hằng ngày.

4. Sức mạnh của lời nói: Tài hùng biện của Antôn không chỉ đến từ kiến thức mà còn từ trái tim yêu mến Chúa và con người. Lời nói của chúng ta cũng có thể trở thành công cụ để chữa lành và nâng đỡ người khác nếu được thắp sáng bởi đức tin.

5. Niềm tin vào phép lạ: Các phép lạ của Thánh Antôn nhắc nhở chúng ta rằng Thiên Chúa luôn hiện diện và hành động trong cuộc sống, đôi khi qua những cách rất bất ngờ.

KẾT LUẬN

Thánh Antôn Padua không chỉ là một nhà giảng thuyết vĩ đại hay một vị thánh làm phép lạ, mà còn là một tấm gương sáng ngời về lòng trung thành, sự khiêm nhường và tình yêu dành cho Thiên Chúa. Cuộc đời ngài là một lời mời gọi để chúng ta sống trọn vẹn ơn gọi của mình, dù trong những hoàn cảnh bình dị hay những thử thách lớn lao. Trong thế giới đầy biến động hôm nay, Thánh Antôn vẫn tiếp tục là người bạn đồng hành, đấng bầu cử và nguồn cảm hứng cho hàng triệu tín hữu.

Hãy noi gương ngài, cầu nguyện với ngài và tin tưởng rằng, như Thánh Antôn đã từng nói: “Hành động nói lớn hơn lời nói, và việc làm của chúng ta là bài giảng hùng hồn nhất.” Xin Thánh Antôn Padua cầu bầu cho chúng ta, để chúng ta cũng có thể trở thành những chứng nhân sống động của Tin Mừng trong thời đại của mình.

Tác giả: Lm. Anmai, CSsR