Câu hỏi: Thưa cha, tên trong Sổ Rửa Tội có sửa được không? Tên và ngày tháng năm sinh của con trong Sổ Rửa Tội và trong Giấy Khai Sinh có khác nhau, từ đó, trong Căn Cước cũng khác, dẫn đến khi cần xác minh lý lịch của con sẽ rất khó khăn.
Một bạn hỏi qua điện thoại.
Trả lời:
Bộ Giáo luật điều 535§1 quy định: “Trong mỗi giáo xứ phải có các sổ sách hàng xứ, tức là Sổ Rửa Tội, Sổ Hôn Phối, Sổ An Táng và các Sổ khác mà Hội đồng Giám mục hoặc Giám mục giáo phận đã quy định; Cha Sở phải lo ghi chép các Sổ Sách đó cách kỹ lưỡng và giữ gìn cẩn thận”. Ðiều 849 quy định: “Bí tích Rửa Tội là cửa ngõ vào các Bí tích. Sự lãnh nhận Bí tích Rửa Tội cách thực sự hay ít ra bằng nguyện ước là điều cần thiết cho phần rỗi. Bí tích Rửa Tội giải thoát con người khỏi tội lỗi, tái sinh họ làm con Chúa và kết nạp họ vào Giáo hội, biến họ nên giống Chúa Kitô bằng ấn tích không thể xóa nhòa. Bí tích này chỉ được ban hữu hiệu bằng việc rửa bằng nước nguyên chất kèm theo việc đọc đúng mô thức”.
Trong thực tế, nhiều khi cha mẹ hay người giám hộ khi đăng ký Rửa Tội cho con đã khai báo Tên Thánh, Họ và Tên Gọi, ngày tháng năm sinh, sau đó, khi đi xin Giấy Khai Sinh cho con lại ngẫu hứng đặt tên khác cho chúng. Lại có trường hợp, cha mẹ để thời gian lâu sau đó mới đi xin Giấy Khai Sinh cho con, nên dẫn đến nhiều sai lệch về ngày tháng năm sinh, tên đệm và tên gọi… gây phiền hà cho con cái khi lớn lên. Để tránh sự việc này, nhiều cha sở đã yêu cầu phải xin Giấy Khai Sinh cho con trước đã, để xác định ghi thống nhất tên, ngày tháng năm sinh và nơi đăng ký khai sinh, và giảm bớt tình trạng ngẫu hứng đổi tên cho con, gây phiền hà cho con cái sau này rồi mới Rửa tội cho em bé. Từ đó, khuyên nhủ các bậc làm cha mẹ, nên suy nghĩ bàn định lựa chọn đặt tên cho con trước khi chúng được sinh ra, để khi sinh ra, bệnh viện sẽ làm Giấy Chứng Sinh cho con, ghi theo đúng tên gọi mà cha mẹ mong muốn và dự định từ trước.
Việc muốn xóa hoặc sửa tên trong Sổ Rửa Tội, trong những năm gần đây, như trường hợp tại Ðức, Áo và Thụy Sĩ, có những tín hữu Kitô làm đơn xin ra khỏi Giáo hội Công giáo hoặc Tin lành. Ngoài ra, tại Bỉ, có những tín hữu Công giáo, vì một số lý do họ không những muốn rời bỏ Giáo hội Công giáo, nhưng còn đòi xóa bỏ tên của họ trong Sổ Rửa Tội của giáo xứ liên hệ để được tự do không phải giữ đức tin và luân lý. Họ cũng kiện ra tòa án đời để có thể thỏa mãn yêu cầu của họ. Nhưng cho đến nay, các giáo xứ liên hệ vẫn từ chối yêu cầu của họ, vì điều này trái với Giáo luật đã khẳng định ấn tích Rửa Tội không thể xóa nhòa.
Do đó, ngày 17 tháng 4 năm 2025, Bộ Giáo luật đã công bố thêm thông cáo xác quyết rằng không được phép xóa tên hoặc thay đổi tên của một tín hữu đã được Rửa Tội và ghi tên trong sổ này. Nay Bộ Giáo luật ra thông cáo tái khẳng định lệnh cấm của Giáo luật, trong điều khoản số 535, buộc mỗi giáo xứ phải có Sổ Rửa Tội, đồng thời khẳng định rằng: “Sổ Rửa Tội là một sự đăng ký khách quan các hành động Bí tích, hoặc liên quan tới các Bí tích, được Giáo hội thực hiện theo truyền thống. Ðây là những sự kiện lịch sử tôn giáo cần phải được lưu ý với mục đích hành chính - mục vụ tốt đẹp, do những lý do thần học, sự chắc chắn về pháp lý, và cũng để bảo vệ các quyền của những người liên hệ và những người thứ ba. Vì thế, không được phép thay đổi hoặc xóa bỏ những dữ liệu đã đăng nhập, ngoại trừ việc sửa chữa những lỗi về chính tả”.
Ðối với những trường hợp chính thức rời bỏ Giáo hội như thế, thì phải ghi thêm vào sổ rửa tội câu “Ðã chính thức rời bỏ Giáo hội Công giáo" (Actus formalis defectionis ab Ecclesia Catholica), khi một người cho biết muốn rời bỏ Giáo hội Công giáo. Cho dù các dữ kiện ghi trong các sổ sách của Giáo hội không thể xóa bỏ, nhưng khi xét mục đích lợi ích của bản thân đương sự và của tất cả những người liên hệ, khi có yêu cầu của người liên hệ, thì được phép ghi thêm những biểu hiện ý chí theo nghĩa vừa nói trong khuôn khổ một cuộc điều trần tực tiếp. Thông cáo trên đây mang chữ ký, vào ngày 07 tháng 4 năm 2025 của Ðức Tổng giám mục Bộ trưởng Filippo Iannone, Dòng Cát Minh, và Ðức cha Juan Ignacio Arrieta, Tổng thư ký (Sala Stampa 17-4-2025).
Đối với câu hỏi của bạn, bạn muốn sửa Tên Thánh, Họ và Tên trong Sổ Rửa Tội vì đã ghi sai chứ không phải muốn rời bỏ Giáo hội Công giáo, bạn có hai lựa chọn: Một là xin sửa tên trong Giấy Khai Sinh và từ đó sửa trong Căn Cước cho phù hợp với Sổ Rửa Tội, bạn có thể liên hệ với Ủy ban Nhân dân xã, vì theo điều 28 Bộ Luật Dân sự năm 2015§1 quy định: “Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên trong những trường hợp theo yêu cầu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó…”. Tuy nhiên, sau đó phải sửa nhiều giấy tờ khác như: học bạ, bằng cấp, bằng lái xe, sổ đỏ nhà đất… cho phù hợp với tên mới, cách này hơi khó và tốn kém.
Hai là bạn có thể xin cha xứ sửa những thông tin trong Sổ Rửa Tội. Trước đây, các cha thường xóa những thông tin cũ, ghi đè lên những thông tin mới cho phù hợp với Giấy Khai Sinh và ước nguyện của đương sự. Nhưng nay có quy định mới, các cha sở sẽ ghi mở ngoặc đơn ghi thêm những gì là khác biệt bên cạnh những thông tin đã ghi trong Sổ Rửa Tội, có dấu triện ấn của cha xứ công nhận để sau này các thủ tục cần trích lục trong Sổ Rửa Tội thì cũng ghi kèm các thông tin như trong Giấy Khai Sinh để chứng minh hai thông tin này là của một người. Các này dễ hơn vì chỉ cần ghi thêm thông tin theo Giấy Khai Sinh vào Sổ Rửa Tội là ổn.
Cám ơn bạn đã đặt câu hỏi
vincmanhvsl@gmail.com