Linh đạo Phanxicô de Sales

Thứ năm - 12/11/2015 15:02 2001

Vào thế kỷ XVI, nước Pháp tương đối thiếu vắng sự canh tân thiêng liêng trong khi mà châu Âu đang tận hưởng. Nó đang vướng phải những vấn đề chính trị và các cuộc chiến tranh tôn giáo. Chỉ một vài luồng tu đức xuất hiện, như các tu sĩ Xitô (Xitô cải cách) của Gioan de La Barrrière (1544-1600). Henri IV lên ngôi đưa đến một bầu khí mới lành mạnh hơn. Chất lượng bắt đầu xuất hiện trong mọi thứ. Nhưng sự canh tân tu đức của Pháp đã tiến nhanh và phần nào được khích lệ bởi một nhân vật có tầm cỡ phi thường : đó là thánh Phanxicô de Sales.

Ngài sinh năm 1567 gần Annecy, con của bá tước Savoie, trong môi trường văn hóa Pháp. Ngài bắt đầu học với các tu sĩ dòng Tên ở trung học Clermont, ở Paris, và ở Sorbonne, rồi theo họ đến đại học Padoue. Về nguyên tắc gia đình ngài muốn trở thành nghị sĩ của Savoie, nhưng ngài lại thích con đường giáo sĩ. Trước hết ngài đã đảm trách phúc âm hóa vùng le Chablais, gần Giơ-ne-vơ, nơi ngài đã đưa đến đức tin công giáo đến. Năm 1595, ngài trở thành giám mục phó của Giơ-ne-vơ, buộc phải ở Annecy. Ngài lên giám mục chính tòa năm 1602. Trong 20 năm, ngài là một giám mục cải cách, chi tiêu không tính toán vì cuộc sống của dân ngài. Ngài cũng nổi tiếng là linh hướng xuất sắc, và ngài sớm trở thành trung tâm của mạng lưới những người có liên hệ. Như thế, ngài có liên kết với mọi phong trào bắt đầu ở Pháp. Năm 1602, ngài ở Paris và năm 1618-1619 bắt đầu hình thành những sự kiện thật sự. Cái chết của ngài năm 1622 là một quốc tang, không chỉ ở Savoie, mà toàn vương quốc.

Niềm vui được thể hiện qua chính con người của ngài. Ít nhân vật trong lịch sử Giáo Hội đã tạo ra được sự thân thiện như ngài. Ngài sống trong sự bình an, niềm vui, vững chắc nội tâm và hết sức lưu tâm đến người khác mà ngài nhìn nhận như là ưu tiên. Do vậy, ngài có nhiều bạn. Một người nhẹ nhàng trong lời nói như thánh Vinhsơn Phaolô, mà vị này biết ngài rất rõ, nói về thánh Phanxicô de Sales : "Xin Chúa tốt lành vì Người của Giơ-ne-vơ quá tốt lành !" Bérulle cũng nghĩ giống vậy : "Lần đầu tiên Đức hồng y Bérulle đã gặp Người của Sales, giám mục Giơ-ne-vơ, ... ngài nói vắn tắt dường như cũng đủ cho một con người nổi tiếng với khẩu hiệu : nơi ngài có sự bình an. Ngài diễn tả rõ qua mắt, trán, dáng dấp, giọng nói và sự dịu dàng của vị cao trọng mẫu mực này, không thể tin được tinh thần hòa bình có thể lìa xa ngài, ngài bình đẳng trong mọi cuộc gặp gỡ". Khi chết, ngài để lại một tác phẩm giá trị lâu bền. Tác phẩm này được tái hiện bởi Dòng thăm viếng mà ngài thiết lập cùng với một trong những vị lãnh đạo của họ, thánh Jeanne de Chantal (1572-1641). Lúc qua đời, đã có 16 đan viện ; có 87 nhà khi thánh Jeanne de Chantal qua đời. Thánh Phanxicô de Sales để lại cuốn sách hay, đặc biệt hai chuyên luận lớn : Dẫn vào đời sống tôn sùng và Luận về tình yêu Chúa.

Dẫn vào đời sống tôn sùng ngay khi xuất bản đã đánh dấu cuộc cách mạng nhỏ. Qua "đời sống tôn sùng", phải nghe đời sống thiêng liêng. Trong cuốn sách này, Phanxicô de Sales bảo vệ đề tài dành cho tất cả. Tất cả được kêu gọi sống thân mật với Chúa. Sách này đem lại thành công đáng kể, có trọng lượng, mở ra con đường mới cho tất cả mọi người. Trong sách này, trong các thư của ngài, các bài giảng và trong tất cả cái ngài nói, Phanxicô de Sales bảo vệ quan niệm con người mà người ta thường đánh giá chủ nghĩa nhân văn kitô giáo. Các phong trào tin lành cho rằng con người bị hư hỏng vì tội nguyên tổ ; mặt khác các trào lưu phục hưng thực hành lại thuyết tân Pélage (không coi trọng ân sủng mà nâng cao công trạng cá nhân). Phanxicô de Sales là người lạc quan về con người, nhưng vì con người là hình ảnh Thiên Chúa. Chính Thiên Chúa là chìa khóa hiểu biết con người. Vì Thiên Chúa là Tình yêu. Phanxicô de Sales là một trong những tiến sĩ của sự quan phòng và tình yêu Thiên Chúa. Ngài nói về điều này với ngôn ngữ tưởng tượng và gợi ý. Ngài chỉ ra là sao tình yêu đó muốn được tuyệt đối truyền ban, tình yêu đó đã ban cho ngài qua Đức Kitô như thế nào, và ngài muốn tình yêu đó được ban cho mỗi người. Thế nên, đối với Thiên Chúa, cần phải có thái độ hoàn toàn từ bỏ, tin tưởng, bình an, ngoan ngoãn.

Qua đó, Phanxicô de Sales giải tỏa các vấn đề tiềm ẩn trong thế giới của thời ngài. Ngài giải tỏa nhất là con người. Cho nên, không ngạc nhiên rằng các tác phẩm của ngài liên tục được tái bản và nhiều tác giả đã lấy lại chủ đề tư duy của ngài. Ngài đã tạo ra bầu khí trong đó Cải cách công giáo ở Pháp ngụp lặn trong đó.

Minh Sáng chuyển ngữ
Nguồn: Bernard Peyrous, Histoire de la spiritualité chrétienne, Editions de l’Emmanuel 2010