Tội vô cảm thiếu yêu thương

Thứ bảy - 24/09/2022 05:12 747

Chúa Nhật XXVI TN C
Am 6,1a.4-7; 1Tm 6,11-16; Lc 16,19-31

Nếu ở những tuần trước, Tin Mừng kêu gọi chúng ta dùng của cải bất chính mà mua lấy bạn hữu và sự sống vĩnh cửu đời sau, thì tuần này Tin Mừng lại đưa ra cho chúng ta thấy được viễn tượng trong việc dùng của cải cho nên. Đó là hai người đại diện cho hai tầng lớp xã hội khác nhau và số phận sau khi chết cũng khác nhau. Số phận của họ tương phản ở đời này và đảo ngược ở đời sau. Cuộc sống ở trần gian không là tất cả. Số phận đời sau là tuỳ thuộc vào cuộc sống hôm nay. Muốn được hưởng hạnh phúc đời sau thì phải thi hành thánh ý Chúa ngay bây giờ.

Thật vậy, Thánh sử Luca đã cho chúng ta thấy một loạt những hình ảnh đối lập: Một bên mặc lụa gấm vóc, bên kia rách nát tả tơi. Một bên ngày ngày yến tiệc linh đình; bên kia vụn bánh cũng không có mà ăn. Một bên sống trong nhà cửa lộng lẫy, bên kia nằm co quắp trước cổng nhà. Một bên thiên đàng thiên thu, bên kia hỏa ngục trầm luân. Bốn cặp so sánh trên cho đủ hiểu giữa hai con người có hai mức sống quá xa, mà không gian thì lại quá gần, chỉ cách nhau một cánh cửa thôi, thế nhưng người ta vô cảm hay hững hờ với nhau.

Lối sống của ông nhà giàu kia không phải là xấu, vì người ta có quyền sống cho nhu cầu của người “có”. Nhưng ông ta quá chú trọng đến cái “có” mà quên xây dựng cái “là” của mình. Mà những cái “có” chỉ là vật chất và ngoại tại, chúng dễ khiến lơ đãng với giá trị tinh thần và đời sống nội tâm. Một khi người ta chỉ quan tâm đến vật chất và ăn chơi hưởng thụ thái quá làm họ quên mất bên cạnh mình là anh Lazarô khốn khổ và quên đi cả Thiên Chúa.

Hôm nay, Chúa Giêsu đã gọi tên người nghèo là Lazarô mà không gọi tên người giàu. Như thế, Người đã đảo ngược tình thế, lật ngược trật tự quan điểm xã hội trong cuộc sống đời thường: ông nọ bà kia được xem là người ghế trên, còn dân đen là kẻ chiếu dưới. Hơn nữa, Lazarô còn có nghĩa là: “Thiên Chúa trợ giúp”[1]. Khi chết, anh Lazarô đã được hưởng hạnh phúc cùng những người bạn hữu: các Thiên Thần, Abraham, tổ phụ những kẻ tin. Ngược lại ông nhà giàu lại ở dưới âm phủ phải chịu cực hình, cô đơn, đau khổ và thiếu tình thương, nơi ấy vắng bóng Thiên Chúa Tình Yêu.

Đến đây, có lẽ nhiều người muốn biết tội người giàu là tội gì mà phải mang án phạt kinh khủng như vậy? Ông ta bị phạt không phải vì ông ta giàu, nhưng bởi vì ông ta quá yêu sự giàu có và làm ngơ trước nhu cầu của tha nhân. Tội của ông nhà giàu kia chính là nhìn thấy anh Lazarô khốn khổ khốn nạn nằm trước cửa nhà mình nhưng mình lại vô cảm, thiếu lương tâm, không có lòng trắc ẩn, thiếu sự liên đới. Khi người khác van xin cứu giúp họ trong cơn túng quẫn cùng cực mà không giúp đỡ. Hình ảnh ông nhà giàu kia chính là những người không biết sử dụng của cải vật chất để mua bạn hữu. Với thái độ sống như thế, Lời Chúa trong bài đọc thứ nhất đã lên án rất gay gắt: “Khốn cho những kẻ sống yên ổn, chúng nằm dài trên giường ngà, ăn những chiên non, bê béo, đàn hát nghêu ngao, uống rượu cả bầu, xức dầu thơm hảo hạng mà lại không biết đau lòng trước cảnh cùng khốn của dân tộc…” (x.Am 6,1b-6).

Ngày nay, người ta hô hào xóa đói, xóa nghèo, thế nhưng không ít Lazarô đang nằm trước cửa nhà chúng ta. Hàng triệu Lazarô đang bị đẩy lùi ra ngoài lề xã hội cho đến chết vì nghèo khổ, hoặc vì bạo lực, chiến tranh do cuộc sống vô nhân gây ra. Chính một xã hội như vậy, làm cho nền luân lý bị băng hoại, dẫn đến con người vô cảm trước nỗi bất hạnh của kẻ khác; như anh sinh viên bị chém gục bởi kẻ xấu mà người ta đứng nhìn chẳng ai chịu giúp. Hoặc người nghèo Lazarô sống giữa những đồng hoang, những đống rác bẩn thỉu. Họ lang thang và làm những việc ngang trái, đến khi nằm xuống giữa tuổi thanh xuân mới gặp được ai đó yêu thương và dẫn đưa về sum họp với Abraham và các thiên thần.

Sự bất hạnh của người giầu đã bị Thiên Chúa từ chối. Kể cả một giọt nước lã làm nguội một chút mà cũng chẳng được, lại quay xin Lazarô về nói với những người nhà. Nhưng Tổ phụ Abraham cũng bảo không, bởi vì ông Môsê và các ngôn sứ đã dạy rồi, nhưng họ chẳng thèm nghe. Chính vì thế, Thánh Phaolô khuyên nhủ chúng ta: “Đừng kiêu căng tự phụ, vào trần gian ta chẳng mang gì, thì ta cũng không thể đem gì khi ra, một khi có ăn có mặc ta hãy bằng lòng, còn những kẻ chỉ muốn làm giàu, thì sa vào cám dỗ với cạm bẫy, và lắm đam mê ngông cuồng tai hại, mà trầm luân diệt vong, hư khốn, vì tham tiền là gốc mọi sự dữ. Cẩu thả lòng tham, thì có kẻ lạc xa Đức tin và bị bao nỗi đớn đau xâu xé. Còn ngươi, hỡi người của Thiên Chúa, hãy lánh xa các điều ấy! Hãy theo đuổi công chính, đạo đức, lòng tin, lòng mến, kiên nhẫn, từ tâm, hãy cố chiếm cho được sự sống đời đời… hãy giữ lệnh truyền sống vô tỳ tích, vô phương trách cứ cho đến thời hiển linh của Chúa chúng ta. Hãy làm ơn làm nghĩa, hãy giàu có việc lành, hào phóng, rộng rãi, thông chia, mà tích trữ cho mình vốn hậu, làm bản cho mai sau, hầu chiếm được sự sống đích thực” (1Tm 6,6-11)[2].

Lạy Chúa! Xin dạy chúng con bí quyết làm giàu bằng chia sẻ cho nhau của cải Chúa ban. Xin mở mắt con để con nhìn thấy Chúa trong những anh em sống chung quanh con. Xin mở tai con để con nghe được tiếng họ đang than van đau khổ. Xin mở trái tim con để con biết chia sẻ với mọi người những niềm vui, nỗi buồn của họ. Amen.

[1] Lm. LG.Đặng Quang Tiến, Tin Mừng đã được loan báo, NXB. Đồng Nai 2018, tr.416.

[2] Kinh Thánh Tân Ước, Bản dịch Việt Ngữ của Linh Mục Nguyễn Thế Thuấn, CSsR.

Tác giả: Nhóm Suy Niệm Bùi Chu