Hồn ngợi khen, trí hớn hở

Thứ sáu - 22/12/2023 04:54 315

“Linh hồn tôi ngợi khen Đức Chúa, thần trí tôi hớn hở vui mừng!”.

“Có lẽ trăm năm mới có một người bị huỷ hoại bởi lời khen ngợi quá mức; nhưng chắc chắn, mỗi phút, có người chết trong lòng vì thiếu nó! Chúa thì sao? Thiên Chúa đâu cần ai khen! Nếu chưa từng trải nghiệm quyền năng và tình yêu Ngài, bạn và tôi sẽ không bao giờ nhận ra tình trạng yếu đuối của bản thân và biết mình cần gì!” - Henry Newman.

“Thiên Chúa đâu cần ai khen!”. Nhưng những ai đã từng nếm trải tình yêu và quyền năng Ngài, thì ‘hồn ngợi khen, trí hớn hở’ là điều đương nhiên nơi họ! Lời Chúa hôm nay cho thấy điều đó.

Thánh ca Samuel và Magnificat có chung mẫu số là niềm vui trào dâng từ đáy lòng của hai người mẹ: một, Cựu Ước; một, Tân Ước. Thật thú vị, chuyển động kép ‘hồn ngợi khen, trí hớn hở’ tiết lộ nhiều điều! Trước hết, “Tâm hồn con hỷ hoan vì Chúa” là thánh ca ngợi khen - bà Anna hiếm muộn - dâng lên Chúa trước sự ra đời của cậu trai Samuel. Đó là một bài thơ cổ, hoàn toàn phù hợp với bối cảnh. Về ngôn ngữ và tình huống, nó có nhiều điểm tương đồng với Magnificat; tuy nhiên, về tính cá nhân, giai điệu của nó không bằng. Mẹ con Anna - Samuel được coi là nguyên mẫu của Elisabeth - Gioan; và cũng là nguyên mẫu của Maria và Chúa Giêsu, dẫu có phần khác biệt.

Thứ đến, ‘hồn ngợi khen, trí hớn hở’ tiết lộ hành động của Maria cùng lúc với hành động của Thiên Chúa. “Hồn, trí” Mẹ bao hàm tất cả những khả năng con người của Mẹ từ tâm trí, ý chí, tình cảm và ước muốn; đó là tất cả những gì làm nên con người Mẹ. Với những khả năng phàm trần đó, Maria cao rao vĩ nghiệp của Chúa. Nói cách khác, bằng tâm trí, Mẹ cảm nhận kế hoạch của Chúa đang hành động trên Mẹ; bằng ý chí, Mẹ thừa nhận và công bố sự cao cả của Ngài, và Maria làm như vậy với tất cả tâm tình, cảm xúc và ý ngay lành. Tắt một lời, toàn bộ con người Mẹ đã tiêu hao bởi Đấng dựng nên Mẹ.

Khi cao rao sự vĩ đại của Thiên Chúa, Thánh Thần - trong lễ ‘Hiện Xuống đầu tiên’ - đã ngập tràn linh hồn Mẹ và ‘đơm trái’ Giêsu, tác phẩm của chính Ngài. Đúng thế, Giêsu là hoa trái và là quà tặng Thánh Thần mà Maria - đại diện cho nhân loại - đã đón nhận trọn vẹn. Vì thế, tự thâm tâm và trí năng Mẹ, ‘hồn ngợi khen, trí hớn hở’ là một hậu kết tất yếu.

“Linh hồn tôi ngợi khen Đức Chúa, thần trí tôi hớn hở vui mừng!”. Có lẽ chúng ta đã quá quen với những lời này nên không còn lưu tâm đến ý nghĩa của chúng. “Ngợi khen” nghĩa đen là “làm lớn”, “phóng to”. Maria “làm lớn Thiên Chúa”; Mẹ không làm lớn những khó khăn mà lúc đó Mẹ ‘không thiếu’. Mẹ ‘phóng to’ Chúa! Chúng ta thì khác, chúng ta thường ‘làm phình’ những khó khăn, để mình ‘mắc mướu’ trong đó; và rồi, lịm ngất trong sợ hãi! Maria thì không, Mẹ đặt Thiên Chúa Chí Tôn trên toàn bộ cuộc sống mình. Để từ đó, Magnificat ra đời; niềm vui sản sinh: không phải từ việc không có những vấn đề, sớm hay muộn, nhưng từ sự hiện diện của Thiên Chúa Tối Cao, Đấng ở cùng Mẹ.

“Lạy Chúa, đừng để con chết vì thiếu lời khen khi hồn ủ dột, trí rũ rượi. Cho con nhận ra tình yêu và quyền năng Chúa những muốn thực hiện bao điều vĩ đại trên con!”, Amen.

Tác giả: Lm. Minh Anh