Thánh Giuse, người gia trưởng trách nhiệm

Thứ hai - 20/03/2017 19:22 2022

Trách nhiệm thông thường được định nghĩa như là những bổn phận hay nhiệm vụ mà một người phải gánh vác. Theo đó, người có trách nhiệm là người không những làm việc đến nơi đến chốn mà còn sẵn sàng chịu mọi hậu quả do công việc phát sinh. Đọc Tin Mừng chúng ta không biết nhiều về thánh Giuse, nhưng qua một vài trình thuật liên qua liên quan đến việc Giáng Sinh của Chúa Giêsu, chúng ta thấy hẳn Giuse phải là người có tinh thần trách nhiệm rất cao. Có lẽ vì thánh nhân có tinh thần đó mà Chúa Cha đã trao Chúa Giêsu và Đức Maria cho ngài chăm sóc.

Nhìn ngắm cuộc đời của thánh Giuse, chúng ta thấy ngài không phải là người hành xử hấp tấp vội vàng hay hành động theo cảm tính. Trong mọi hoàn cảnh của cuộc sống, Giuse luôn chứng tỏ là một người bản lĩnh, cẩn trọng, khôn ngoan và đầy trách nhiệm, nhất là khi Giuse phải đối diện với biến cố Maria, vị hôn thê của mình đang mang thai do quyền năng Chúa Thánh Thần, mà chính ông chẳng biết gì, chẳng hiểu gì (x, Lc 1,26-38; Mt 1,18-25). Theo lẽ thường, Giuse hoàn toàn có quyền đến gặp Maria để tìm câu trả lời rõ ràng, nhưng đã không làm thế. Ông tôn trọng sự thinh lặng của Maria. Ông không vội vàng xét đoán nhưng âm thầm chịu đựng, rút vào trong thinh lặng để cầu nguyện. Vì là người công chính, một mặt ông ý thức rõ về trách nhiệm của mình với Lề Luật, mặt khác ông cũng biết răng sự an nguy của Maria và Hài Nhi đang phụ thuộc vào quyết định của ông. Trong lúc phải trằn trọc như vậy, ông quyết định “bỏ bà cách kín đáo”(x, Mt 1,18-19). Sự ra đi của ông ở đây không phải là một hành động hèn nhát không dám đối diện với sự thật; nhưng đây đích thực là môt quyết định đầy can đảm, đầy trách nhiệm và tình yêu thương. Bởi vì, một đàng Giuse biết mình không có quyền hành gì trên Hài Nhi, đàng khác ông cũng không muốn Hài Nhi và mẹ Ngài bị ném đá theo Lề Luật. Ông chấp nhận ra đi trong nỗi tủi nhục, đớn đau để đổi lấy sự sống cho người khác. Trong hoàn cảnh bi đát như vậy, Thiên Chúa quan phòng đã ghé mắt nhìn tới ông. Ngài thấu hiểu tấm lòng của ông. Qua một giấc mộng, Ngài đã vén mở ý định của Ngài cho ông. Ngài mời gọi ông cộng tác với Ngài trong chương trình cứu độ bằng cách “đón Maria về” (Mt1,20). Sau khi đã biết được rõ ý định của Thiên Chúa, Giuse mau mắn thực thi ý định ấy như thể đó là sứ mạng và chọn lựa của mình, không một lời oán than hay một đòi hoi giải thích (x, Mt 1, 24-25).

Tinh thần trách nhiệm của Giuse không chỉ dừng lại trên môi miệng hay chỉ có tính tạm thời mau qua; nhưng còn được biểu lộ bằng chính cuộc sống của ông. Kể từ khi đón Maria về, ông hết mực lo lắng chăm sóc phục vụ nàng cách chu đáo. Khi Maria lâm bồn, ông chạy vạy khắp nơi để tìm chỗ trọ tươm tất. Dù không tìm được như ý muốn nhưng ông cũng tìm được một nơi cho Maria sinh Hài Nhi cách an toàn (x, Lc 2,1-20). Giữa đêm khuya giá lạnh, đang tựa đầu nghỉ ngơi đôi chút thì ông đã phải vội vàng thức giấc đem vợ và Hài Nhi băng qua đường dài, trốn sang Ai Cập tị nạn (x, Mt 2,13-15). Sau đó được lệnh trở về, Giuse cẩn thận nghe ngóng tình hình chính sự quê nhà để đưa ra quyết định cư trú nơi nào có thể thuận tiện và an toàn nhất cho gia đình (x, Mt 2, 19-23). Và khi đã tìm được nơi ở lý tưởng, ông tiếp tục hành nghề mộc để kiếm cơm nuôi sống gia đình. Theo thánh Justino thế kỷ II thì nghề mộc là nghề lo đục ách đẽo cày nên không được tôn trọng trong xã hội thời bấy giờ. Dưới con mắt người đời thì đây đúng là một công việc tầm thường, nhỏ bé, chẳng có giá trị gì, nhưng Thiên Chúa thì lại có cái nhìn khác. Đối với Ngài, giá trị của lao động không hệ tại ở công việc tri thức hay chân tay, cũng không hệ tại ở những “hiệu năng” công việc, nhưng hệ tại ở tình yêu và lòng nhiệt huyết của con người. Chọn một công việc tầm thường nhưng Giuse đã dành hết tâm huyết và tình yêu của mình cho công việc ấy. Nhờ đó mà thánh nhân đã hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dưỡng Chúa Giêsu: ngày thêm khôn ngoan, cao lớn và thêm ân nghĩa đối với Thiên Chúa và người ta (x, Lc 2,52).

Nhìn lại dòng chảy lịch sử cứu độ, chúng ta thấy vai trò và công trạng của thánh Giuse thật lớn lao. Ấy vậy mà trong suốt cuộc đời, Ngài không đi tìm cho mình một tiếng khen hay lời tung hô nào. Ngài hoàn toàn hiến mình để phục Chúa bằng cách làm cho Chúa mỗi ngày một lớn lên còn chính Ngài thì phải bé đi. Đối với Giuse, được phục vụ Chúa trong âm thầm là một niềm vinh hạnh, được hy sinh cho người khác, cho gia đình là một niềm vui. Có lẽ chính nhờ thái độ sống, tinh thần phục vụ khiêm tốn đó mà Giuse giữ cho mình một đời sống tràn ngập niềm vui, bình an và hy vọng.

Ngày kính thánh Giuse, chúng ta dành ít phút để cùng nhìn ngắm gương sống của Ngài. Chúng ta hãy xin thánh nhân chuyển cầu cùng Đức Giêsu cho chúng ta có được tinh thần sống trách nhiệm và khiêm nhường của ngài. Nhờ đó, gia đình của chúng ta mỗi ngày một hạnh phúc hơn. Chúng ta cũng đừng quên cầu nguyện cho các gia trưởng, xin cho những hy sinh vất vả của họ được người khác tôn trọng và đón nhận. Cuối cùng chúng ta cùng cầu nguyện cho các gia đình đang gặp khủng hoảng, xin cho họ biết noi gương thánh Giuse: sẵn sàng xóa mình đi để phục vụ và yêu thương người khác để nhờ đó, gia đình có thể trở nên tổ ấm yêu thương đích thực.

Tác giả: Theophilo