Liên Thủy

                          LƯỢC SỬ GIÁO XỨ LIÊN THỦY
1. Vị trí địa lý

Giáo xứ Liên Thủy – Giáo Phận Bùi Chu, thuộc địa bàn xã Xuân Ngọc, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định.

2. Lịch sử hình thành

Giáo xứ Liên Thủy vốn là xứ đạo lâu đời dưới sự coi sóc của Dòng Tên, rồi sau mới về Dòng Đaminh. Trung Linh khi trước cũng thuộc về xứ Liên Thủy, cho nên quen gọi là “Ngũ Xã”. Thuở xưa, giáo xứ Liên Thủy có tên gọi là “Lục Thủy Hạ”.

Vào khoảng năm 1670 (thời Đức Cha Thập), nhờ sự giúp đỡ của các thừa sai, giáo dân đã cùng nhau góp công, góp của để xây dựng nhà thờ và giáo xứ Liên Thủy được thành lập từ đây. Trước đó, Liên Thủy là giáo họ trực thuộc giáo xứ Lục Thủy.

Năm 1719, cha chính Hi (P.Pedro de Sancta Teresa) Dòng Âu Tinh đã lập dòng ở Liên Thủy. Tới năm 1736, Tòa giám mục Giáo phận Đông được đặt tại giáo xứ Liên Thủy.

Năm 1736, Liên Thủy được chọn làm địa điểm họp Công đồng Bắc Hà lần II (24/06/1736).

Năm 1916, “Sử ký Địa Phận Trung” ghi nhận giáo xứ Liên Thủy có số nhân danh là: 3.554 người, và chia ra làm 5 giáo họ: Giáo họ Nhà xứ Liên Thủy, giáo họ Trung Lễ, giáo họ Hạ Linh, giáo họ Liên Thượng và giáo họ Phú An. Giáo xứ lúc này có 3 sở Dòng Đaminh và 3 sở Dòng Thánh Giá. Cả 6 sở dòng có số chị em là 136 người. Số ông bà Dòng Ba Đaminh trong giáo xứ được 212 người.

Năm 1951, giáo xứ Liên Thủy chỉ còn 4 giáo họ là: Giáo họ Nhà xứ Liên Thủy, giáo họ Trung Lễ, giáo họ Hạ Linh và giáo họ Liên Thượng.

Năm 1954, do biến cố “Bắc di cư vào Nam” nên số tín hữu của Liên Thủy đã giảm tới 80%.

Năm 2009, Cha xứ Vinhsơn Đinh Minh Thỏa đệ trình Đức Cố Giám mục Giuse Hoàng Văn Tiệm cho giáo họ Liên Thượng xin lên xứ và đã được Đức cha chấp thuận. Ngày 08/03/2016, Đức Giám mục Tôma Vũ Đình Hiệu đã bổ nhiệm Cha Giáo Giuse Nguyễn Văn Chân về làm cha xứ Liên Thượng. Tuy nhiên, giáo xứ vẫn chưa có sắc thành lập xứ. Năm 2018, giáo xứ Liên Thượng có số nhân danh là 1.080 người.

Từ ngày 08/03/2016, giáo xứ Liên Thủy còn 3 giáo họ là: Giáo họ Nhà xứ Liên Thủy, giáo họ Trung Lễ và giáo họ Hạ Linh. Năm 2018, số nhân danh giáo xứ Liên Thủy là 2003 người.

3. Nhà thờ

*  Nhà thờ đầu tiên của giáo xứ Liên Thủy được xây dựng tại “khu Hạ” (Dòng Trinh Vương hiện nay) với tước hiệu “Kính Danh”. Sau này, nhà thờ gỗ xây dựng tại “khu Trung” năm 1896; trung tu năm 1996; dài 45 mét, rộng 17 mét, cao 14 mét.
*  Nhà thờ gỗ, giáo họ Trung Lễ xây dựng năm 1906; trùng tu năm 2006; dài 40 mét, rộng 15 mét, cao 12 mét.
*  Nhà thờ gỗ, giáo họ Hạ Linh xây dựng năm 1909; trùng tu năm 1999; dài 36 mét, rộng 11 mét, cao 10 mét.
*  Nhà thờ gỗ, giáo xứ Liên Thượng xây dựng năm 1907; trùng tu năm 2001; dài 37 mét, rộng 13 mét, cao 10 mét.

4. Các Hiển Thánh Tử Đạo, được phúc Tử Đạo

* Cha Mátthêu Đậu và Cha Phanxicô Tế (Tây Ban Nha – phục vụ giáo xứ) tử đạo ngày 22/01/1745.
* Cha Vinhsơn Phạm Hiếu Liêm (Thôn Đông, Phú Nhai - Cha xứ Liên Thủy) tử đạo ngày 07/11/1773.
* Thầy giảng Phanxicô Đỗ Văn Chiểu (Trung Lễ ) tử đạo ngày 26/06/1838.
* Quân nhân Augustinô Phạm Viết Huy (Hạ Linh) tử đạo ngày 13/06/1839.
* Nông dân Lôrensô Phạm Viết Ngôn (Liên Thượng) tử đạo ngày 22/05/1862.

5. Các anh hùng tử đạo: Toàn giáo xứ có tất cả 86 vị

*  Giáo họ Nhà xứ Liên Thủy (34 vị):
Giuse Chấn, Gioan Độ, Gioan Đoàn, Đaminh Diệu, Gioan Hòa, Đaminh Hòa, Giuse Hữu, Giuse Hiến, Giuse Hoán, Phêrô Huấn, Gioan Hạnh, Đaminh Lãn, Đaminh Lượng, Đaminh Nhật, Giuse Nghi, Phêrô Nguyên, Đaminh Mậu, Giuse Minh, Giuse Phương, Đaminh Quyền, Đaminh Tuế, Đaminh Tri, Giuse Tuấn, Đaminh Thể, Giuse Thức, Đaminh Thoan, Đaminh Thuận, Phêrô Tuyên, Đaminh Trinh, Đaminh Ứng, Giuse Vạn, Gioan Viên, 2 vị khuyết danh.

*  Giáo xứ Liên Thượng (29 vị):
Giuse Tuấn, Phêrô Tín, Vinhsơn Viễn, Giuse Duyên, Giuse Hào, Gioan B. Lục, Giuse Tuyên, Đaminh Hiển, Giuse Đạt, Đaminh Kiên, Giuse Cừ, Giuse Chúc, Giuse Huấn, Giuse Trù, Giuse Chẩm, Phêrô Hậu, Giuse Vì, Giuse Thành, Đaminh Trưởng, Đaminh Can, Giuse Hữu, Giuse Thạc, Giuse Phan, Giuse Hàn, Giuse Tráng, Phaolô Vũ, Giuse Áng, Giuse Đẩu, Đaminh Súy.

* Giáo Họ Hạ Linh (16 vị):
Đaminh Phú, Giuse Trí, Gioan Tính, Đaminh Đoán, Phêrô Tự, Phêrô Thìn, Gioan Thái, Phêrô Quỳnh, Đaminh Công, Phêrô Thự, Gioan Hán, Đaminh Sĩ, Đaminh Nhân, Phêrô Từ, Đaminh Dự, Đaminh Tá.

*  Giáo họ Trung Lễ (7 vị):
Phêrô Báu, Phêrô Trực, Tôma Trấn, Giuse Tiếp, Giuse Khoa, Phêrô Bình, Giuse Khanh.

5. Các cha xứ đã phục vụ giáo xứ (1719 – 2018)

*Stt*	*Quý Danh*	*Năm*	*Stt*	*Quý Danh*	*Năm*
1	Cha Chính Hi	1719	35	Cha Hiếu
2	Cha Chính Đông	1720	36	Cha Lộc
3	Cha Khâm		37	Cha Tuấn
4	Cha Chính Tam		38	Cha Tú
5	Cha Chính Hoan		39	Cha Giản
6	Cha Chính Chiêu		40	Cha Bảo
7	Cha Chính Hiển		41	Cha Chất
8	Cha Chính Trung		42	Cha Chính Phúc
9	Cha Chính Giu		43	Cha Huy
10	Cha An		44	Cha Thứ
11	Cha Chính Xuyên (Phân sáp)		45	Cha Khoa
12	Cha Tràng Hiển		46	Cha Huyên
13	C.Thánh Vic.Phạm Hữu Liêm	1759 - 1773	47	Cha Thừa
14	Cha Năng		48	C. B.Trên. Dom. Trần Đình Thủ
15	Cha Văn		49	Cha Vinhsơn Từ	1954
16	Cha Luật		50	Cha Điềm
17	Cha Thanh		51	Cha Chính Gs. Phạm Năng Tĩnh	1960
18	Cha Từ		52	Cha GĐCV.Mic. Lương Huy Hân
19	Cha Hương (Sau phân sáp)		53	Cha Dom. Trần ngọc Tuất
20	Cha Vĩnh		54	Cha Pr. Vũ Ngọc Quí
21	Cha Báu		55	Cha Pr. Lê Hoàng Thang
22	Cha Viên		56	Cha Gs. Nguyễn Đức Giang	1971
23	Cha Mẫn		57	Cha Gs. Phạm Thành Lâm	1974
24	Cha Yến		58	Cha Chính Gs. Vũ Duy Nhất
25	Cha Trương		59	Cha Tôma Phạm Chính Phương
26	Cha Gioan Trác	1907	60	Cha Phaolô Vũ Minh Hòa
27	Cha Dom. Quí	1908	61	Cha Gs. Nguyễn Đức Dung
28	Cha Dom. Hiếu	1926	62	Cha Gs. Phạm Khắc Thẩm
29	Cha Hiến		63	Cha Gs. Phạm Ngọc Oanh	1988
30	Cha Việt		64	Cha Fx. Phạm Hoan Đạo	2004
31	Cha Trọng		65	Cha Vs. Đinh Quang Thỏa	2006
32	Cha Khuê		66	Cha Pr. Đinh Quang Trí	2010
33	Cha Mỹ		67	Cha Dom. Ngô Văn Viễn	2014
34	Cha Khang

6. Cơ cấu giáo xứ và các công trình tiêu biểu

*  Hội đồng Mục vụ giáo xứ:
Ban Thường vụ giáo xứ, Ban Thường vụ các giáo họ và các ban ngành đoàn thể: Gia trưởng, Bà mẹ, Giới trẻ, Thiếu nhi, Ban Giáo lý, Ban Tông đồ, Ban Thừa Tác viên, Huynh đoàn Giáo dân Đaminh, Huynh trưởng, Ơn gọi, Ca đoàn, Hội Con Đức Mẹ, Hội Tận hiến, Hội trống, Hội kèn, Lễ sinh...

*  Các hội dòng:
+ Dòng Con Đức Mẹ Trinh Vương (Nhà Mẹ).
+ Dòng Con Đức Mẹ Thăm Viếng (Nhà Mẹ).
+ Dòng Mẹ Đấng Cứu Chuộc thành lập năm 1949, đã di cư vào Nam năm 1954.

*  Các công trình tiêu biểu:
+ Giáo họ Nhà xứ: Nhà Mục vụ, nhà Giáo lý, nhà Phòng, Đài Đức Mẹ, Đài Thánh Giuse, Lễ Đài trên Lăng Mộ Tử Đạo.
+ Giáo họ Trung Lễ: Nhà Mục vụ, Đài Đức Mẹ, Đài Thánh Phanxicô Đỗ Văn Chiểu, Lăng Mộ Tử Đạo.
+ Giáo họ Hạ Linh: Nhà Mục vụ, Đài Đức Mẹ, Đài Thánh Augustinô Phạm Viết Huy, Lăng Mộ Tử Đạo.
+ Giáo xứ Liên Thượng: Nhà Mục vụ, Nhà Giáo lý, Đài Thánh Lôrensô Phạm Viêt Ngôn, Đồi Thánh Giuse, Hang Đá Đức Mẹ, Lễ Đài trên Lăng Mộ Tử Đạo.