Đi tìm trứng Phục Sinh

Chủ nhật - 17/04/2022 09:53 751

Lễ Chúa Phục Sinh 17/4/2022 đã về. Dân Chúa khắp nơi không ngừng hân hoan ca lên trong suốt tuần bát nhật Phục Sinh “Đây là ngày Chúa đã làm ra, nào ta hãy tưng bừng hoan hỷ” (Tv 17) vì Chúa Giêsu đã từ trong cõi chết Phục sinh... Allêluia.

1. Kinh thánh Tân ước ghi rằng Chúa Giêsu có bữa ăn cuối cùng với các môn đệ vào lễ Passover của người Do Thái. Chữ Passover theo tiếng Hebrew gọi Pessah là Mùa lễ lớn. Từ chữ Passah, ta lại có chữ Pascha trong tiếng La Tinh. Chữ Pâques trong tiếng Pháp cũng từ đó mà ra.

Lễ Phục Sinh, tiếng Anh gọi là Easter. Đây là lễ trọng đại nhất trong niên lịch Ki-Tô giáo, ngày lễ tưởng nhớ và ôn lại sự chết đi và sống lại của Chúa Giêsu và là nền tảng đức tin của mọi tín hữu.

Vì là lễ trọng và trải qua bao thời gian nên các dân tộc ở nhiều lãnh thổ trên thế giới, ngoài những nghi lễ phụng vụ chung theo quy định của Giáo hội, nhiều giáo hữu của các quốc gia còn có những tập quán riêng đáng yêu áp dụng. Chẳng hạn tại Florence nước Ý, dân chúng ăn mừng lễ bằng cách cho nổ tung một chiếc xe ba gác chất đầy pháo. Ở Ba Lan trước lễ phục sinh, người ta chuẩn bị những chiếc giỏ mây bên trong chứa đầy thực phẩm như trứng, bánh mì, xúc xích mang đến nhà thờ cho Cha ban phép lành rồi cùng ăn. Nước Hung Gia Lợi lại có tục lệ dùng nước tưới lên các cô gái càng nhiều càng tốt. Nước Pháp không đánh chuông từ thứ Năm tuần Thánh đến ngày Chúa Nhật, Anh Quốc có tục lệ múa Morris dancing, Tây Ban Nha vùng Almaden de Plata đặt những hình nộm bằng rơm quanh làng, Hy Lạp có tục ném nồi niêu, xoong chảo bằng đất qua cửa sổ cho bể vào ngày thứ Bảy trước Lễ Phục Sinh... 2. Nhưng trên hết và quan trọng hơn cả là truyền thống liên quan đến trứng “Pâques - Phục Sinh” được nhiều dân tộc lưu giữ và thực hiện, vì qua các huyền thoại về tạo dựng trời đất, người ta cho rằng trứng là biểu tượng của thiên nhiên, của sự tái tạo và sống lại. Trong nhiều nền văn hóa, trứng còn là biểu tượng cho sự sung túc, đổi mới và sinh sản.

Những người Ai Cập và Ba Tư có tục lệ vào những ngày Xuân phân (21/3) bắt đầu một năm mới, bạn bè thường trao cho nhau các quả trứng có tô điểm nhiều màu sắc. Đối với người thời xưa, việc một sinh vật sống từ quả trứng mà ra là một điều hết sức kỳ diệu. Riêng người La Mã cho rằng đập bể trứng ngày đầu Xuân là để làm sạch bầu khí quyển.

Hai thế kỷ trước đây, khi đi dự lễ Pâques người ta mang những giỏ trứng vàng đến cho nhà Vua, để phân phát cho các cộng sự, còn vua Louis XV thì ân thưởng cho các triều thần bằng quả trứng có chạm trổ hay tranh vẽ. Vào lễ Phục Sinh tại Paris thế kỷ XII, các thầy tu nhà thờ và các sinh viên nhóm họp với nhau nơi công trường, tạo thành đoàn diễu hành có kèn, có trống, rồi vào nhà thờ để ca hát, sau đó tản mác khắp mọi nơi trên các đường phố để tìm trứng Pâques.

Lâu nay ở nhiều vùng lãnh thổ lại có những quy ước như: Trứng được tô màu xanh đỏ và vẽ nhiều màu khác lên trên rồi tặng giữa bạn bè, cha mẹ cùng hàng xóm láng giềng với nhau. Riêng trứng sơn màu đã xuất hiện tại Âu châu từ thế kỷ thứ VIII, được tô màu đỏ rồi vẽ trên đó nhiều hình ảnh và đem trao tặng nhau nhân dịp cuối mùa Chay, tượng trưng cho mùa Đông đã hết, nay vẫn còn giữ tập tục ấy.

Ngày nay người ta còn tìm thấy từ thời Phục Hưng, trứng gà được thay thế bằng trứng bằng vàng trong các triều đình vua chúa Âu châu.. Những cái “ Trứng” quý này được trang trí bằng kim loại quý, các loại đá quý và ngay cả các bức tranh của các họa sĩ danh tiếng mà đỉnh cao nhất là những cái trứng nổi tiếng của Fabergé tại triều đình Nga Hoàng, cuối thế kỷ XIX.

Truyền thuyết lai lịch tô vẽ trang trí trứng Phục Sinh hiện nay, đã bắt nguồn từ lâu đời truyền lại. Vì căn cứ theo tạp chí Reponse à Tout cho hay: người La Mã kể rằng Simon de Cyrène – Ông già vác đỡ Thánh Giá Chúa Giêsu trên đường lên núi sọ, đã là người làm nghề buôn bán trứng. Sau khi chứng kiến cảnh Chúa bị đóng đinh và chết trên thập giá, ông buồn bã trở về thì thấy những quả trứng gà ở nhà mình bỗng nhiên chuyển ra đủ màu rực rỡ như là cầu vồng trên trời: đỏ, cam, vàng, xanh, lam, chàm, tím...

Từ những ý niệm ban đầu về việc tô màu cho quả trứng, trải qua thời gian nay đã hình thành một nghệ thuật dân gian truyền thống, với những quy luật và ý nghĩa tượng trưng. Hiện nay bên Âu châu vẫn thịnh hành một dịch vụ vẽ hình ảnh Chúa, Đức Mẹ và các Thánh trên mặt vỏ trứng. Việc đập vỡ quả trứng gợi ý việc mở cửa mồ của Chúa Giêsu Kitô. Quả trứng chỉ sự sống mới vì trong quả trứng sẵn có chất liệu của một sinh thể làm nên con gà nhỏ bé, mới mẻ và sự sống mới bắt đầu khi con gà phá bỏ trứng chui ra ngoài, để góp phần vào thế giới của muôn loài.

Điểm qua các ý nghĩa sâu xa trên, người ta luôn lấy hình ảnh quả trứng làm biểu tượng cho sự sống.

3. Ngày nay người ta làm trứng Phục Sinh bằng cách luộc trứng cho chín, và sau đó nhuộm màu đỏ và màu xanh dương, rồi muốn vẽ thêm gì lên vỏ trứng tùy ý. Trứng Phục Sinh thường được cho trẻ em bằng cách để trong giỏ hay dấu trong vườn, dưới các bụi cỏ, lùm cây cho chúng tự đi tìm. Ngoài ra, trứng Pâques cũng được làm bằng Chocolat, to nhỏ đủ cỡ, công nghệ này đã có ở một số Quốc gia và tương đối mới xuất hiện gần đây thôi. Cách đúc trứng Chocolat: Sau khi làm nóng chảy Chocolat ở 50 độ C, đánh cho nhuyễn để hơi nguội, rót vào khuôn. Chờ khi đã nguội hoàn toàn, gỡ trứng ra rồi vẽ trang trí lên trứng để dùng. Ngày nay để giản tiện, trứng còn được làm bằng nhựa đủ mầu, mở ra bỏ kẹo vào bên trong cho hợp vệ sinh, vì thường trứng được giấu rải rác trong các đám cỏ, vậy mà đám trẻ lại luôn thích thú với loại trứng này.

Nhân đây xin nói thêm về nơi tìm trứng. Tại đất nước Hoa Kỳ câu chuyện vào thập niên 1870 ngay ngọn đồi Capitol Hill, chỗ tòa nhà Quốc Hội tọa lạc, là nơi mà vào ngày lễ Phục Sinh trẻ em rất thích đến để thả trứng cho lăn xuống đồi, để rồi bọn trẻ cũng lăn theo. Thấy thì vui, nhưng sau vài năm thì đồi cỏ ở đây bị hư nát nhiều chỗ, khiến Quốc Hội đã ra luật cấm không cho chơi trò chơi nơi khu vực này nữa. May thay năm 1878 Tổng thống Rutherford B. Hayes (1822-1892), ra nghị quyết cho phép bất cứ trẻ em nào muốn chơi trò lăn trứng có thể đến sân cỏ của Tòa Bạch Cung mà sinh hoạt lăn trứng Phục Sinh.

Từ đó tục lệ này được các vị Tổng thống Mỹ tiếp tục cho phép tụ họp chơi đến ngày nay, tạo cơ hội cho công dân tương lai của đất nước được dịp tiếp cận khuôn viên tòa Bạch Ốc, cơ quan quyền lực của nhà nước và cũng là dịp các em gặp gỡ nhau vui chơi lành mạnh.

Riêng tại các Thánh Đường vào ngày Chúa nhật Phục Sinh, các phụ huynh sau khi dự lễ, đã đưa con em ra hoa viên tham dự buổi đi tìm trứng rất vui, hào hứng và hấp dẫn mà các em nhỏ luôn mong chờ do đoàn Thiếu Nhi trong xứ tổ chức như một trong những hoạt động góp phần vào sinh hoạt dễ thương nhất cho giới trẻ trong mùa Phục Sinh mừng Chúa sống lại... Allêluia.

Hoa Thịnh Đốn, mùa Phục Sinh 2022

Tác giả: Vinhsơn Vũ Đình Đường